همشهری آنلاین - لیلا شریف: سال‌ها است که سازه‌های آهنی بلند قامت به عنوان دکل مخابراتی عضوی از چهره شهرهای بزرگ از جمله تهران شده است، وسیله مخابراتی که در پشت بام خانه یا در گوشه‌ای از خیابان ساکن شده و حواشی زیادی درباره آن وجود دارد.
همنشینی پایتخت‌نشینان با دکل‌های ۱۲ تا ۳۶ متری همچون همنشینی با یک شمشیر دو دم است چرا که این دکل‌ها در کنار امکانات مناسبی همچون دسترسی آسان‌تر به اینترنت و آنتن دهی مناسب تلفن‌های همراه، دردسرهایی مانند از بین رفتن منظر شهری، رشد دکل‌های غیرمجاز، هراس اثرگذاری منفی بر سلامت شهروندان به خصوص زنان و کودکان و ... را در پی دارد.
در میان تمام مشکلات نظارت بر ساز و کار دکل‌ها، شاید بتوان رشد قارچ گونه دکل‌ها غیرمجاز را به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل نام برد، موضوعی که هم از سوی کارشناسان محیط زیست، پزشکان و مردم و هم در ادوار مختلف شورای شهر مورد توجه اعضا قرار گرفته است و هر یک به نحوی نسبت به این موضوع هشدار داده‌اند.
در آخرین موضع گیری نیز مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران در جلسه بهمن ۱۴۰۱ شورای شهر با بیان این جمله که « شهر ما پر از دکل است.» نسبت به این موضوع اعتراض کرد و خواستار برخورد با دکل‌های فاقد مجوز شده بود، همچنین علی‌اصغر قائمی عضو شورای شهر از توصیف «جنگل دکل‌های مخابراتی» به منظور نشان دادن وخامت اوضاع در تهران استفاده کرده بود.
وجود دکل‌های فاقد مجوز از سوی سید شهاب الدین حسینی مدیرعامل شرکت ارتباطات مشترک شهر نیز تأیید شد و مدیر این شرکت به عنوان متولی صدور مجوز برای دکل‌های تهران اعلام کرد که در حال حاضر ۷ هزار و ۶۴۸ دکل ثبت شده – اعم از مجوزدار و فاقد مجوز- در تهران وجود دارد. گفتگوی زیر بخش اول صحبت‌های این مقام مسئول درباره این دکل‌هاست.
*آقای حسینی، لطفا بگویید برای نصب یک دکل در تهران چه مراحلی طی می‌شود؟
شرکت ارتباط مشترک شهر سامانه‌ای دارد و شرکت‌های دارای مجوز ارتباطی با ورود به این سامانه درخواست خود را ثبت می‌کنند. ثبت درخواست نیازمند درج اطلاعاتی همچون محل نصب، نوع تجهیزات و دکل است و در گام بعدی کارشناس‌ها به بررسی این اطلاعات ثبت شده می‌پردازند.
در مرحله اول اگر مدارک نواقصی داشته باشد، به شرکت اطلاع داده می‌شود تا این نواقص را رفع کنند، پس از تکمیل این مرحله، کارشناسان از محل نصب بازدید خواهند کرد، متأسفانه در مرحله بازدید نیز با مشکلاتی روبرو هستیم و به برخی از نقاط مانند منازل شخصی دسترسی آسانی نداریم.
کارشناسان در مرحله بازدید از محل تصویربرداری می‌کنند تا تمام اماکن و ابنیه پیرامون دکل ثبت و بررسی شود، پس از این مرحله است که مسئول فنی به بررسی چک لیست می‌پردازد و اطلاعات را برای کارگروه آماده می‌کند.
*نام این کارگروه مسئول بررسی دکل‌ها چیست؟
کارگروه ماده ۱۱ براساس دستورالعملی که شورا و سازمان تنظیم مقررات تدوین کرده‌اند، ایجاد شده است و زمانی که درخواست‌های نصب دکل به میزان مشخصی برسد، جلسه برگزار می‌شود. جمع بندی جلسات کارگروه منتج به صدور یا عدم صدور مجوز نصب دکل می‌شود. صدور مجوز نیز در دو شکل صدور مجوز قطعی یا مشروط است.
*منظور از مشروط چیست؟
مثلا مجوز یک دکل مشروط به سنجش تشعشعات از سوی سازمان انرژی است چرا که در ضوابط ما حداقل فاصله دکل‌ها تا خانه مسکونی باید ۳۰ متر با دیواری که پنجره ندارد، باشد و اگر کارشناس‌ها ببینند که در یک زاویه دیگر ممکن است تشعشع به ساختمان دیگری برسد، ما می‌گوییم که با شرط گواهی سنجش تشعشع از سوی سازمان انرژی اتمی مجوز داده می‌شود. زمانی که مجوز صادر شود، وارد بحث‌های پرداختی اپراتورهای می‌شویم و طبق مصوبه شورای شهر، صدور مجوز براساس ارتفاع آنتن(۱۲، ۲۴ و ۳۶ متری)، نوع تجهیزات و اینکه تمدیدی است یا خیر، قیمت خاص خود را دارند. این هزینه‌ها به اپراتور اعلام می‌شود و پس از واریزی شرکت اپراتور، برگه‌ای تحت عنوان مجوز بهره‌برداری از دکل برای مدت یک سال داده می‌شود.
*بنابراین دکل ابتدا نصب می‌شود و پس از آن تشعشع سنجی انجام می‌شود؟
بله! اگر هم سازمان انرژی اتمی گواهی صادر نکند، خودشان پیگیر جمع آوری دکل خواهند شد.
*چه افرادی عضو کارگروه هستند؟
نماینده سازمان‌های تنظیم مقررات، محیط زیست، زیباسازی شهرداری، عضو شورای شهر، معاون فنی شرکت ارتباطات شهر، نماینده حقوقی شهرداری، معاون فنی فاوای شهرداری و ... حضور دارند. با توجه به تعداد درخواست‌ها نیز این کارگروه جلسه می‌گذارد.
*در تهران چند دکل وجود دارد؟
براساس بررسی صورت گرفته در حال حاضر ۷ هزار و ۶۴۸ دکل ثبت شده – اعم از مجوزدار و فاقد مجوز- در تهران وجود دارد.
*در حال حاضر چند دکل فاقد مجوز در تهران است؟
از ابتدای فعالیت شرکت نزدیک به ۶ هزار و ۳۲ مجوز صادر شد اما در حال حاضر ۷ هزار و ۶۴۸ دکل در تهران وجود دارد، بر این اساس باید گفت که هزار و ۶۱۶ دکل فاقد مجوز در شهر داریم.
*پراکندگی این دکل‌ها در شهر به چه شکل است؟
منطقه یک شهرداری ۶۲۴ دکل، منطقه دو ۸۶۶ دکل، منطقه سه ۸۱۴ دکل، منطقه چهار ۵۴۱ دکل، منطقه پنج ۵۰۷ دکل، منطقه شش،۸۳۹ دکل، منطقه هفت ۴۴۴ دکل،منطقه هشت ۱۸۱ دکل، منطقه نه نیز ۱۰۹ دکل دارد.
۱۵۶، ۲۷۲، ۳۷۳، ۱۴۰ دکل به ترتیب در مناطق ۱۰ تا ۱۳ قرار دارد. منطقه ۱۴ دارای ۲۲۳ دکل است و همچنین منطقه پانزده ۲۸۷ ، منطقه شانزده ۱۶۲، منطقه هفده ۱۲۹، منطقه هجده ۲۱۷، منطقه نوزده ۱۶۶ دکل دارند.
۲۰۹، ۱۸۵ و ۲۰۴ دکل نیز به ترتیب در مناطق ۲۰ تا ۲۲ وجود دارد. براین اساس باید گفت که بیشترین درصد پراکندگی دکل‌ها در منطقه ۲ با ۱۱.۳ درصد و در منطقه ۶ نیز ۱۱ درصد است.
*بالا بودن تعداد دکل‌ها در برخی مناطق براساس نیاز ساکنان است یا امکانات محیطی این شرایط را فراهم کرده است؟
چند پارامتر وجود دارد و عمده‌ترین دلیل براساس جمعیت کاربرهای اینترنت و تلفن همراه در آن منطقه است. در مناطقی که مسکونی،تجاری و اداری هستند، شاهد حجم بالای دکل‌ها هستیم.
*فاصله مجاز دکل با محدوده مسکونی چقدر باید باشد چرا که در برخی از مناطق شاهد نصب دکل‌ها بر پشت بام خانه‌ها هستیم.
لازم است بدانیم که نوع امواج ساطع شده از دکل‌ها به این شکل است که تشعشع امواج به شکل دایره‌ای عبور می‌کنند و زیر دکل امن‌ترین نقطه امواج است و کمترین میزان تشعشع را دارد.
*این حرف شما مبنای علمی دارد؟
بله! این نکته ثابت شده است و تا کنون نیز مقاله‌ای در رد آن ندیده‌ایم. اینکه شهروندان به واسطه امواج دکل‌ها دچار بیماری شوند، مبنای علمی ندارد.
*موضوع تأثیر منفی تشعشعات دکل‌ها بر سلامت شهروندان موضوعی است که همواره در حوزه سلامت مورد بحث است، آیا صحبت شما مبنای علمی دارد؟
ما مرجع پاسخگویی به این قضیه نیستیم و یکی از مراجعی که به درستی می‌تواند به این مسئله پاسخ دهد،سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی و سازمان انرژی اتمی است. به هر حال با توجه به استاندارد ما - که استاندارد جهانی است – زمانی که یک دکل در ارتفاع ۵ متری قرار دارد، آخرین طول موجی که می‌تواند به یک فرد با قد معمولی برخورد کند در فاصله ۸۰ متری است. در زیر دکل امواجی ثبت نمی‌شود و تأثیر امواج بر خانه‌ای که دکل بر آن نصب شده است، تقریبا صفر است و حتی خانه‌ای که دکل بر روی آن نصب است شاید نتواند از امکانات دکل استفاده کند و باید از دکل‌های اطراف بهره ببرد.
در نهایت باید تأکید کنم که بیشتر افراد نگرانی از تشعشع دارند اما رد یا تأیید این مسئله در حیطه فنی سازمان ما نیست.
*برای نصب دکل چه نقاطی انتخاب می‌شود آیا نصب بر روی پشت بام‌ها با توجه به هراس مردم کاهش یافته است؟
ما یکسری دکل‌های زمینی داریم که محل نصبشان نقاط خصوصی و دولتی (عمدتا ذیل شهرداری مانند سازمان پارک‌ها، زیباسازی، آتش نشانی و ...) است. در برخی نقاط نیز امکان نصب دکل زمینی وجود ندارد مانند مناطق مسکونی که تراکم منازل زیاد است به سمت دکل‌های پشت بام می‌رویم. اپراتورها با صاحبان منازل وارد مذاکره می‌شوند و پس از نهایی شدن رایزنی‌ها و تعیین میزان اجاره، صدور مجوز از سوی ما صورت می‌گیرد.
ما در خصوص بحث املاک، موظف هستیم که بحث ماده ۱۰۰ املاک را بررسی کنیم که آیا این ملک دارای تخلف ساخت و ساز است یا خیر.
این گفتگو ادامه دارد...