همشهری آنلاین- خدیجه نوروزی: مازندران با تولید یک میلیون تن برنج سفید در سال بزرگ ترین تولیدکننده برنج کشور است اما این روزها تولیدکنندگان آن با چالش های فراوانی دست و پا می زند و طبق اخبار رسیده ۲۵۰ هزار تن برنج این خطه روی دست کشاورزان و تجارش مانده و همین موضوع موجب شده است تا انجمن واردکنندگان و تامین کنندگان برنج کشور برای حل مشکل کشاورزان وارد میدان شود و با خرید برنج با قیمت کیلویی ۶۰ تا ۶۲ هزار تومان از آنها، بخشی از چالش های این بخش را برطرف کند.
اسفندیار قاسم زاده، دبیر انجمن برنج مازندران در گفت و گو با همشهری آنلاین در خصوص برنج های مانده روی دست کشاورزان و ورود انجمن واردکنندگان و تامین کنندگان برنج و اقداماتی که انتظار می رفت جهادکشاورزی انجام دهد، گفت: وضعیت کشاورزان برنج که الان گرفتار شدند حاصل سیاست های یک شبه نیست. در تمام دنیا حمایت های ویژه ای از محصولات استراتژیک و کالاهای اساسی مانند برنج می شود که قوت یومیه مردم است. اما متاسفانه دولت سال گذشته هیچ نرخ تضمینی برای برنج اعلام نکرد.
قاسم زاده ادامه داد: واردات بی حد برنج خارجی که چهار برابر بیش از نیاز داخل بود نیز به ما آسیب های جدی وارد کرد. امسال ما در مازندران حداقل با آماری که وزارتخانه اعلام کرد یک میلیون تن برنج سفید داشتیم و ما در داخل دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن تولید برنج داشتیم. به جای اینکه کشاورزان تشویق شوند که امسال با انگیزه بیشتر تلاش کنند که بتوانند تولید را در واحد سطح افزایش دهند و وابستگی ما را کم کنند، معکوس عمل کردند و برنج های خارجی بی کیفیت را با ارز نیمایی وارد بازار کشور کردند و اعلام می کنند که تولید برنج ایرانی گران است و رقابت پذیر نیست.
کشاورزان با دلار ۵۰ هزار تومانی تولید می‌کنند
دبیر انجمن برنج مازندران اظهار کرد: اگر ما انصاف را رعایت کنیم کشاورز ما با دلار ۵۰ هزار تومانی بدون هیچ گونه حمایت دولتی برای تولید محصولش هزینه می کند در حالیکه برنج خارجی با دلار ۲۸۵۰۰ تومانی وارد بازار کشور می شود. پس این مسابقه نابرابر است و نباید گفت محصول ما رقابت پذیر با برنج های خارجی نیست. اگر برنج خارجی با ارز ۵۰ هزار تومانی وارد شود شما برنج خارجی را زیر ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان نخواهید دید.
نبود نرخ خرید تضمینی، واردات ارزان برنج های خارجی که دولت هزینه آن را می دهد و واردات بیش از حد نیاز، دست و پای تولید را می بندد. قاسم زاده با اشاره به این موضوع ادامه داد: ما سال گذشته به ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تن برنج خارجی در داخل نیاز داشتیم در حالی که طبق آمار رسمی یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج خارجی (طبق آمار غیر رسمی ۲ میلیون تن) وارد کشور شد. در حالی که دو میلیون و ۴۰۰ هزار تن تولید داشتیم و ۳ میلیون و ۲۰۰ تن نیاز داخلی سالانه ماست چرا باید این رقم برنج وارد کشور شود. سوال اساسی این است سود شیرین این واردات به جیب چه کسانی می رود؟ آنهم به قیمت نابودی تولید.
وی افزود: چطور است که دولت به واردکنندگان یارانه می دهد، همان هایی که امروز ناجی ما شدند (شرکت های واردکننده و تامین کننده برنج کشور) تا برنج ما را بخرند اما اینگونه به تولید ضربه می زند.
قاسم زاده گفت: چرا باید کشاورز امروز دست واردکننده را ببوسد که از او برنج روی دست مانده اش را بخرد. اگر دولت ۳ اقدام را درست انجام می داد نیازی نبود تا امروز واردکنندگان برنج ایرانی را با قیمت ۶۲ هزار تومان از ما بخرند و ما می توانستیم به راحتی بازار را مدیریت کنیم. اگر دولت همین امسال اعلام کند که بیشتر از ۶۰۰ هزار تن برنج خارجی وارد نمی کند و برنج را با ارز یارانه ای وارد نکند. همچنین شرکت ها و ادارات دولتی برنج ایرانی مصرف کنند. اگر دولت خرید تضمینی انجام دهد من به شما قول می دهم بازار برنج از این وضعیت اسفباری که دارد، خارج و مدیریت می‌شود.
وی ادامه داد: الان واردکنندگان برنج هاشمی را از کشاورزان ۶۰ تا ۶۲ هزار تومان می خرند. در واقع شرکت های واردکننده در چنین شرایطی میدان دار شده اند و دولت چون توان خرید ندارد از این شرکت ها می خواهد که خرید کنند. به نظر شما واردکننده بدون هیچ چشمداشتی به سود وارد خرید می شود؟ باید ببینیم تا دو تا ۳ ماه آینده با مدیریت که این شرکت ها وضعیت برنج ما به کجا خواهد رسید.
بی مهری به تولید
هر سال انجمن برنج ایران با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران قیمت برنج را کارشناسی می کرد. قیمت تمام شده برنج را حساب می کرد و ۲۰ تا ۳۰ درصدی سود منطقی روی آن می کشید و ابتدای فصل برداشت قیمت پایه اعلام می شد. اما امسال وزارتخانه زیر بار این موضوع نرفته است. دبیر انجمن برنج مازندران گفت: مرداد سال گذشته برنج ۱۰۰ هزار تومان بود و معاونان جهاد کشاورزی با ما جلسه می گذاشتند و می گفتند اگر قیمت ۶۵ هزار تومان است بگویید تا ما اعلام کنیم. اگر قیمت برنج ۶۵ هزار تومان مرداد سال گذشته باشد الان که ۸ ماه است این برنج ها در انبار مانده، اگر سود بانکی آن را حساب کنیم قیمت آن الان باید حداقل ۸۰ هزار تومان باشد ولی ۶۲ هزار تومان از کشاورز خریده می شود. واقعا جای سوال است که چرا این همه بی مهری در حق تولید می شود؟ الان حداقل بین ۲۵ تا ۳۰ درصد برنج داخلی ما دست کشاورزان و تجاران دپو شده است و این بار رسوب کرده و میدان داران هم واردکنندگان شده اند. حداقل ۲۵۰ هزار تن برنج روی دست کشاورزان و تجار و انبار کارخانه های شالیکوبی مانده است.
وی گفت: وقتی برنج های ایرانی دست واردکنندگان باشد، دیگر اختیار دست آنهاست و از فروش آن سود کلانی خواهند برد. البته حق شان است، بازاری هستند و دلشان می خواهد سود کنند. من نیز اگر جای آنها باشم همین کار را انجام خواهم داد. در واقع ایرادی به آنها نیست، این دولت است که باید نقش خود را به عنوان حامی پررنگ تر کند.
دبیر انجمن برنج مازندران یادآور شد: سال گذشته قیمت تمام شده ارقام محلی ما ۶۵ هزار تومان بود، ارقام پرمحصول ندا و شیرودی ما کیلویی ۳۵ تا ۴۰ هزار و ارقام فجر کیلویی ۵۰ هزار تومان بود، اگر ۳۰ درصد سود منصفانه به کشاورز اعمال می شد که یک سال زحمت می کشد تا محصولش به عمل آید دولت با اعلام نرخ تضمینی ۷۵ هزار تومان برای محصولات ارقام محلی می توانست این محصول را خریداری کند. اما این کار را انجام نداد و فضا را خالی گذاشت. امسال نیز هنوز خبری از خرید تضمینی نیست.
قاسم زاده گفت: شالیزارهای برنج در حال تغییر کاربری با سرعت بالا هستند و اگر وضع به همین منوال پیش برود بسیاری از شالیزارهای برنج با سرعت بیشتری تغییر کاربری خواهند داد و تولید سال به سال کاهش خواهد یافت.
وی پیش بینی کرد که تولید امسال قطعا از سال گذشته کمتر باشد: «سطح کشت ارقام پرمحصول به شدت کاهش پیدا کرده است. درصورتی که کشت و تولید این محصول می توانست میزان وابستگی ما را به برنج خارجی کمتر کند. ۸۰ درصد تولید ارقام پر محصول سال گذشته امسال جای خود را به ارقام محلی داده است. مردم حداکثر ۲۰ درصد ارقام پرمحصول کشت کردند.»
قاسم زاده تاکید کرد: نباید در بخش تولید این احساس وجود داشته باشد که بار روی دست کشاورز می ماند. باید خرید ارگان های دولتی از ارقام پرمحصول و کیفی ما در اولویت باشد. اگر دولت این اقدامات را انجام دهد می تواند به طور شایسته ای از کشاورز حمایت کند.