همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: عزت نفس احساسی است که فرد نسبت به خود دارد. بیشتر مواقع عزت نفس کودکان با گذر از مراحل یا چالش‌های مختلف زندگی آسیب می‌بیند و همچنین ممکن است فشارهای مختلف زندگی نیز بر آنها تأثیر بگذارد.
چیزهایی مانند رفتن به مدرسه جدید، تغییر خانه یا تغییر درشرایط خانواده مانند جدایی والدین نیز می‌تواند بر عزت نفس کودکان تأثیر بگذارد که البته با حمایت والدین و کمک‌های تخصصی مشکل آنها می‌تواند برطرف شود.
زره و سلاح کودکان
دکتر نیوشا علائی فرد، روان شناس کودک و نوجوان در مورد تأثیر احساس خوب و برخورداری از عزت نفس می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین عواملی که به ما کمک می‌کند زندگی خوب و موفقی داشته باشیم این است که خود را بشناسیم، احساس خوبی در مورد خودمان داشته باشیم و از کسی که هستیم، شاد و راضی باشیم.
یکی از مولفه‌های مهم شناخت خود و خودآگاهی داشتن عزت نفس و در واقع یکی از اجزای مهم وابسته به خودآگاهی نیز عزت نفس است. »
زره و سلاح کودکان در مقابله با دنیای خارج چگونه دست و پنجه نرم کردن آنها با مسائل و مشکلات نیز میزان برخورداری آنها از عزت نفس است.
چون عزت نفس یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین جوهره‌های وجودی هر انسانی به شمار می‌رود.
عزت نفس
به گفته این روان شناس در تعریف عزت نفس می‌توان گفت عزت نفس برداشت شناختی و هیجانی درباره خویشتن است، افتخاربه بودن آنچه هستیم، داریم و می‌توانیم باشیم. همچنین عزت نفس به احساس ارزشمندی اشخاص برمی گردد و به معنای احترام و ارزش و بها قائل شدن برای خود و همچنین عزیز و محترم دانستن خود است.
چگونگی شکل گیری عزت نفس
دکتر علائی فرد می‌گوید ما براساس میزان توانایی‌ها، مهارت‌ها، عملکردها و ویژگی‌های جسمانی؛ خودمان را ارزشمند، محترم و عزیز می‌شماریم ...
بخش مهمی از عزت نفس آن است که حتی اگر توانمندی خاصی یا ویژگی‌های فیزیکی خاصی هم نداشته باشم باز هم بتوانیم احساس کنیم ارزشمند هستیم.
کمال گرایی
در افراد کمال گرا، داشتن توانمندی‌های مختلف، ارزش و دستاورد بسیار مهمی است چون این افراد اگر دستاورد نداشته باشند و احساس توانمند نکنند خود را ارزشمند نمی‌دانند.
در واقع آن چیزی که عزت نفس ما را می‌سازد ویژگی‌های مثبت است و آن چیزی که خودآگاهی را می‌سازد ویژگی‌های مثبت هم ویژگی‌های منفی است.
فواید عزت نفس
این روان شناس می‌گوید افرادی که عزت نفس دارند مانند آن است که باک پر بنزینی دارند که به آنها اعتماد به نفس می‌دهد.
کسی که اعتماد به نفس دارد در زندگی به جای اینکه منفعل Reactive باشد و منتظر بماند ببیند چه اتفاقی می افتد؛ خودش فعال Proactive باشد و در واقع سناریوی زندگی‌اش را خودش بنویسد.
چگونه عزت نفس بالایی داشته باشیم
به گفته دکتر علائی فرد، برای داشتن عزت نفس بالا اول باید بدانیم چه چیزهایی در ما احساسات خوب به وجود می‌آورد تا بتوانیم برنامه‌ریزی کنیم تا حد ممکن آن اتفاقات در زندگی ما عملی شوند. ضمن آنکه افرا دی که عزت نفس بالا دارند با هیجان منتظر ادامه زندگی هستند.
موانع ایجاد عزت نفس در کودکان
موانع ایجاد عزت نفس در کودکان، شماتت، سرزنش و انتقاد شدید از سوی افراد مهم زندگی در سال‌های اولیه زندگی آنهاست.
با پاسخ به این سؤالات در مود خود و فرزندتان متوجه میزان عزت نفس خود خواهید شد:
خودتان را چطور ارزیابی می‌کنید و تا چه حد خودتان را پذیرفته‌اید؟ آیا احساس می‌کنید لایق شادی هستیدو می‌توانید به دیگران نه بگویید؟
تا چه میزان با خواسته‌های خود آشنا هستید و نیازهایتان را می‌شناسید؟ چقدر برای برطرف کردن نیازهای خود تلاش می‌کنید؟ آیا خودتان را دوست دارید، از خودتان مراقبت می‌کنید و خودتان را خوب و مستحق می دانید؟
تأثیر آسیب‌های والدین بر کودکان
دکتر علایی فرد می‌گوید آسیب‌های والدین به نوعی به فرزندانشان منتقل می‌شود. به این ترتیب والدینی که عزت نفسشان آسیب دیده نمی‌توانند عزت نفس سالمی را در فرزندانشان پرورش دهند.
بنابراین ضروری است پدر و مادرها آسیب‌هایی خود را را بشناسند و سعی در برطرف شدن آنها داشته باشند.
تکنیک‌های تقویت عزت نفس
به گفته این روان شناس برای افزایش عزت نفس خود و فرزندمان باید خودمان را بشناسیم و دوست بداریم، اهدافمان را مشخص و روشن، کنیم. با دیگران ارتباط برقرارو همچنین خودمان را باور کنیم و سعی در مهار عواطفمان داشته باشیم.
همچنین عشق و محبت بی قید و شرط خود به فرزندانمان را نشان دهیم و به آنها بگوییم که چه چیزهایی را در آنها دوست داریم.
چون آنها دوست دارند بدانند وجودشان چقدر در زندگی والدینشان تأثیر داشته است.
برای این کار همیشه آنها را در آغوش بگیرید و در کلام هم به آنها بگویید چقدر دوستشان دارید. کودکان را تحقیر نکنید و اجازه ندهید خودشان هم چنین کاری کنند.
توانمندی‌های کودک را بشناسید و سعی در تقویت آنها داشته باشید. همچنین با حقوق خودتان هم آشنا شوید و کمک کنید تا فرزندتان هم متوجه تفاوت افراد و فرهنگ‌های مختلف باشد.