به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از گیزموچاینا، درک پیچیدگیهای کهکشان راه شیری همیشه برای ستارهشناسان سخت بوده است. گستردگی فضا، فرستادن کاوشگرها به خارج از کهکشان راه شیری برای مشاهده کامل آن را دشوار میکند. با این حال، دانشمندان روشهای جایگزینی را برای مطالعه غیرمستقیم کهکشان راه شیری و به دست آوردن بینشهایی ارزشمندی در مورد ساختار و تکامل آن پیدا کردهاند.
یک رویکرد، مشاهده کهکشانهای مشابه در اطراف ما است. طبق اصول کیهانشناسی، جهان یکنواخت و همسانگرد است. به این معنی که اجرام آسمانی مانند ستارگان و کهکشانها اگر در جهان گستردهتر در نظر گرفته شوند، منحصر به فرد نیستند. با مطالعه سایر کهکشانهایی که شباهتهایی با کهکشان راه شیری دارند، اخترشناسان میتوانند مدلهایی بسازند که فرآیند تکامل کهکشان ما را به تصویر بکشد.
رصد کهکشان آندرومدا
در این مسیر، کهکشان آندرومدا (M۳۱) نقش بسزایی دارد. این کهکشان در گروه محلی کهکشانها، نزدیک کهکشان راه شیری قرار دارد و شباهت زیادی به کهکشان ما دارد. طرح کلی و ساختار مارپیچی داخلی کهکشان آندرومدا منعکسکننده کهکشان راه شیری است. اکتشافات اخیر حتی حاکی از آن است که این کهکشان دارای یک هسته میلهای شکل است که نشان میدهد احتمالا یک کهکشان مارپیچی میلهای ماننده راه شیری است.
علاوه بر این، هاله بیرونی کهکشان آندرومدا، با ستارههای «قدیمی» فقیر از فلز، شباهتهایی با کهکشان راه شیری دارد. این یک فرآیند تکاملی قابل مقایسه را نشان میدهد که در آن هر دو کهکشان به تدریج با بلعیدن کهکشانهای کوتوله اطراف در طی میلیاردها سال به تدریج به مقیاس فعلی خود رسیدند.
علاوه بر کهکشان آندرومدا، اخترشناسان کهکشان راه شیری را در مراحل اولیهاش مشاهده کردهاند و این به لطف تلسکوپ فضایی جیمزوب محقق شده است. تصاویر گرفته شده توسط تلسکوپ جیمز وب، کهکشانی دوردست را با انتقال به سرخ ۱.۳۷۸ به تصویر میکشد که تقریبا ۴ میلیارد سال پس از انفجار بزرگ مشاهده شده است. این کهکشان کشیده به نظر میرسد و توسط نقاطی روشن احاطه شده که در واقع خوشههای ستارهای کروی باستانی متشکل از میلیونها ستاره هستند.
از طریق تجزیه و تحلیل عناصر فلزی و مدلهای تکامل، ستارهشناسان استنباط کردهاند که این کهکشان، که به عنوان کهکشان اسپارکز شناخته میشود، شباهت زیادی به کهکشان راه شیری در دوران کودکی خود دارد. در آن زمان، تنها ۳ درصد از جرم راه شیری امروزی وجود داشت و به طور فعال کهکشانهای ماهوارهای و خوشههای کروی اطراف را جذب میکرد. تخمین زده میشود که ۹ تا ۱۰ میلیارد سال دیگر، به جرم کهکشان راه شیری امروزی خواهد رسید.
این تصویر آینهای جوان از کهکشان راه شیری گنجینهای از اطلاعات را برای ستارهشناسان فراهم و به مطالعه تکامل کهکشان ما کمک میکند. این یک نگاه اجمالی نادر به ظاهر و رفتار کهکشان راه شیری در سالهای اولیه آن ارائه میکند، که قبلا فقط نظری بود. یکی از معماهای جالبی که به حل آن کمک میکند، منشاء خوشههای کروی است. با مطالعه خوشههای کروی در کهکشان اسپارکز، دانشمندان میتوانند بینشهایی درباره سن و شکلگیری آنها به دست آورند و اسرار پیرامون این خوشهها را در کهکشان راه شیری روشن کنند.
بیشتر بخوانید:
در حال حاضر اعتقاد بر این است که هم خوشههای کروی و هم کهکشانهای اولیه از ابرهای گازی اولیه، مانند ابرهای هیدروژنی خنثی با چگالی بالا، در جهان سرچشمه میگیرند. در حالی که کهکشانها از نظر ترکیب پیچیدهتر هستند، خوشههای ستارهای نسبتا سادهترند. این توضیح میدهد که چرا برخی از خوشههای کروی دارای ستارگان مسنتر از کهکشانهایی هستند که در دل آنها ساکنند.