تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۳۸۸ - ۰۷:۲۳

ترجمه - زهرا صدری: در بررسی‌هایی که اخیرا توسط ارتش آمریکا انجام گرفته پیش‌بینی شده است که تسلیحات هسته‌ای پاکستان- نه عراق و افغانستان - مهم‌ترین و بزرگترین چالشی است که دولت جدید آمریکا با آن مواجه است.

در این گزارش آمده است، کشور پاکستان توسط شورشیان القاعده که روز به روز بر تعدادشان افزوده می‌شود دچار ناآرامی شده و اقتصاد آن به طرز نگران کننده‌ای فلج شده است. همچنین این کشور توسط دولتی اداره می‌شود که صلاحیت و محبوبیتی در میان مردم نداشته و مدام درگیر جنگ‌های داخلی است.

در چنین شرایطی دولت نمی‌تواند تصمیم‌گیری قاطعی داشته باشد. ایجاد ثبات در این کشور در راستای تلاش‌های آمریکا جهت برقراری آرامش در افغانستان و همچنین مخالفت با گسترش تسلیحات هسته‌ای و جلوگیری از ایجاد تنش با همسایه خود - هند – و افزایش تسلیحات هسته‌ای بسیار حائز اهمیت است.

چند تن از مقاماتی که در این مطالعه شرکت داشتند می‌گویند، فرماندهی اصلی آمریکا در بازبینی خود از وضعیت خاورمیانه و جنوب آسیا، به ارزیابی طرح‌های جدید دولت اوباما در کاهش نیرو‌های آمریکایی در عراق و دو  برابر کردن نیرو‌ها - یعنی حضور تقریبا 30 هزار آمریکایی جوان - در افغانستان می‌پردازد. کلیه مذاکرات در این خصوص به‌دلیل عدم‌تکمیل این مطالعات به‌صورت غیرعلنی برگزار می‌شود. 

این مقامات پیش‌بینی کردند که این ارزیابی‌ها باعث ایجاد تغییرات اساسی در دیدگاه‌های آمریکا در بی‌ثباتی منطقه شود که شامل افزایش کمک‌های غیرنظامی آمریکا به پاکستان در زمینه‌هایی نظیر تحصیلات عمومی، مراقبت بهداشتی و اقدامات جدی در ریشه کنی فقر و بی‌سوادی باشد. اما به‌نظر می‌رسد این مسئله باعث تحریک شورشیان تندرو اسلامی در این کشور خواهد شد.

این مقامات همچنین اظهار داشتند که افزایش کمک‌های غیرنظامی باعث کاهش میزان خشم مردم این کشور از دولت و هم پیمان اصلی او، آمریکا، خواهد شد. چنین پیشنهاد‌هایی با طرح اجرایی که توسط جوبایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا حمایت می‌شود نیز سازگار هستند. این طرح شامل ارائه 15 میلیون دلار کمک غیرنظامی در بیش از 10 سال آینده است. از زمان حوادث 11‌سپتامبر، آمریکا بیش از 7‌میلیون دلار کمک نظامی به پاکستان  کرده است. این در حالی است که کمک‌های غیرنظامی این کشور به پاکستان تنها 3 میلیون دلار بوده است.

دولت آمریکا برنامه‌های جدیدی برای کمک نظامی به ارتش پاکستان به‌منظور همکاری و سرکوب شورشیان در نظر دارد. همچنین طرح‌هایی برای بیرون کردن پناهندگان در منطقه مرزی افغانستان ‌ پیش‌بینی کرده است. این همان منطقه‌ای است که طالبان از آن برای حمله به نیرو‌های آمریکایی در افغانستان استفاده می‌کند. ‌ القاعده نیز  از این منطقه برای آموزش تروریست‌ها و طرح ریزی حملات خود برای حمله به اهداف آمریکایی‌ها و دیگر نیرو‌های غربی استفاده می‌کند.

احتمالا ریچارد هالبروک، نماینده ویژه اوباما، ماموریت طرح ریزی و پیاده ساختن سیاست جدید آمریکا در پاکستان را بر عهده خواهد داشت. در همین راستا هالبروک طی هفته آینده اولین دیدارش از منطقه را انجام خواهد داد.

پل پیلار، استاد دانشگاه جورج‌تاون در واشنگتن و یکی از تحلیلگران ارشد آمریکا هشدار داد « از آنجایی که پاکستان از وضعیت با ثباتی در منطقه برخوردار نیست و مدام در حال تغییر است، این کشور، بزرگترین چالش سیاست خارجی دولت آمریکا در آینده محسوب می‌شود.»

پاکستان هر روز  در آشفتگی‌های سیاسی، اقتصادی، قومی و مذهبی خود بیشتر فرو می‌رود. طالبان پاکستانی بیشتر مناطق قبیله‌ای مرزی این کشور با افغانستان را تحت کنترل خود دارند. آنها دره سوات که در 100 مایلی اسلام‌آباد قرار گرفته را اشغال کرده‌اند. کمبود آب و برق نیز باعث ایجاد ناآرامی‌ها و متوقف شدن تولیدات صنعتی شده است. در حالی‌که در سال گذشته ارزش روپیه در مقابل دلار آمریکا 30 درصد کاهش پیدا کرده، ارزش سهام در بورس پاکستان نیز با کاهش بیش از 60 درصدی مواجه بوده است.

در همین حال، دولت ائتلافی آصف  علی زرداری، رئیس‌جمهور این کشور به‌علت جنگ‌های داخلی و عدم‌صلاحیت جهت اتخاذ راهبرد مناسب در جلوگیری از بحران، شکست خورده است. برخی از کارشناسان آمریکایی و پاکستانی هشدار داده‌اند درصورتی که پاکستان با پنجمین کودتای نظامی - از زمان استقلال این کشور از انگلیس – مواجه شود، کشور با خطرات و تهدید‌های روزافزونی درگیر خواهد شد.

در همین ارتباط رشید رحمان، تحلیلگر سیاسی در لاهور در این باره می‌گوید، رهبری غیرنظامی در پاکستان ضعیف و از حوادث قریب‌الوقوع، بیمناک است. دولت پاکستان یک دولت ناتوان است که هیچ برنامه قانونمندی ندارد. در حالی‌که پاکستان گرفتار مسائل جدیدی شده، مجلس مدام درخصوص امور تجاری مذاکره می‌کند.

حکومت ائتلافی که توسط زرداری، رهبر حزب مردم پاکستان و همسر بی‌نظیر بوتو نخست وزیر فقید پاکستان‌ رهبری می‌شود، از 70 وزیر تشکیل شده که افراد غیرمذهبی تا طرفداران مشهور طالبان را شامل می‌شود.

یک کارمند وزارت خارجه در واشنگتن اعلام کرد که ژنرال اشفق کیانی، با حضور سربازان آمریکایی در این کشور در شرایطی که وظیفه اصلی آنان به مبارزه با شورشیان تبدیل شده، مخالفت می‌کند.

همچنین او گفت: مقامات آمریکایی نگران افراد ارشد و میانه ارتش و افسران اطلاعاتی هستند که مسئولیت شناسایی مخالفان اصلی آمریکا در هند و پاکستان را بر عهده دارند. این افسران اعتقاد دارند که بهترین واکنش، عقب نشینی مستمر گروه‌های اسلامی مبارز است. این گروه‌ها شامل جنگجویان غیرنظامی در افغانستان و کشمیر هند هستند که از حمایت مالی سازمان قدرتمند جاسوسی پاکستان، اداره اطلاعاتی داخلی ارتش یا ISI‌ برخوردارند.

یکی از مقامات آمریکایی که به‌دلیل حساسیت مسئله تمایلی به فاش شدن نام خود نداشت، هشدار داد: سناریوی هولناکی که خطر شکل‌گیری آن احساس می‌شود این است که افسران ارتش به هم‌پیمانانی در ISI دسترسی پیدا کنند که از نیاز به بازگشت در راستای سیاست سازش هند و سایر دشمنان مطلع هستند.

همچنین به‌نظر می‌رسد که این سیاست باعث قوت گرفتن گروه‌های مسلمان تندرو می‌شود که به‌دنبال جایگزینی دولت طالبانی هستند.

بر طبق مطالعات مؤسسه صلح پاکستان و  سازمان پژوهش‌های مستقل در اسلام آباد، طی 2148 مورد حملات تروریستی که در سال 2008 صورت گرفته، حداقل 2267 نفر از مردم کشته و تعداد 4558 نفر نیز مجروح شدند.

mcclatchydc.com
 6 فوریه 2009