همشهری آنلاین: ناخن ها و وضعیت سلامتی آنها می توانند سر نخ های مهمی در مورد وضعیت سلامتی کلی بدن ارائه دهند. مشکلات کبد، ریه ها و قلب می توانند تغییراتی در ظاهر ناخن ها ایجاد کند.
لرزش دست
اگر دست‌هایتان می‌لرزد و این لرزش از کنترل شما خارج است، در وهله اول آرامشتان را حفظ کنید! یک توضیح بسیار ساده برای لرزش دست‌ها می‌تواند مصرف بیش‌ازحد کافئین و نوشیدنی‌های کافئین‌دار باشد. البته مصرف یک‌سری داروهای خاص از جمله داروهای ضدآسم یا ضدافسردگی هم به‌عنوان یکی دیگر از دلایل لرزش دست مطرح می‌شود؛ اما اگر هیچ‌کدام از این دلایل در مورد شما صدق نمی‌کند یا اگر لرزش دستتان به‌مرور بیشتر شده است، حتماً به پزشک مراجعه کنید. یکی از علل نادر اما مهم لرزش دست، ابتلا به بیماری پارکینسون است که متأسفانه این روزها آمار مبتلایانش هم در حال افزایش است.
پارکینسون نوعی اختلال سیستم عصبی است. قبلاً تصور می‌شد که پارکینسون فقط سراغ سالمندان می‌رود، ولی امروز متخصصان در خصوص ابتلای جوانان به این بیماری هشدار می‌دهند. لرزش دست‌وپا در شرایط استراحت یکی از چهار علامت اصلی این بیماری است.
یادتان باشد لرزش دست ناشی از پارکینسون در مراحل اولیه معمولاً یک‌طرفه و ملایم است و نیازی به درمان حس نمی‌شود، ولی به‌مرور که بیماری پیشرفت می‌کند، فرد مجبور است مدام وسیله‌ای را توی دستش نگه دارد تا بتواند این ارتعاش‌ها را کنترل کند. گاهی اوقات شدت لرزش به‌قدری است که اصلاً کنترل آنها از اختیار فرد خارج می‌شود.
ناخن‌های رنگ‌پریده یا سفید
این نوع تغییر رنگ ناخن‌ها می‌تواند نشانه کم‌خونی باشد و معنایش این است که بدن شما نمی‌تواند گلبول‌های قرمز کافی برای انتقال اکسیژن به بافت‌های مختلف بسازد. این کمبود اکسیژن هم خودش را با رنگ‌پریدگی یا سفید شدن پوست و ناخن‌ها نشان می‌دهد. برای اینکه بدانید کم‌خون هستید یا نه، لازم نیست خیلی خودتان را به دردسر بیندازید. یک آزمایش خون ساده هم می‌تواند احتمال وجود این بیماری را تأیید یا رد کند. اگر کم‌خون باشید، با مصرف مکمل آهن وضعیتتان بهبود پیدا می‌کند، ولی تجویز دوز مناسب و نوع مکمل به عهده پزشک معالج است، پس خوددرمانی نکنید!
خشکی و خارش پوست دست
اگر پوستتان دائماً خشک است و می‌خارد و هیچ کرم یا لوسیونی هم نتوانسته شما را از این وضعیت نجات دهد، احتمالاً دچار اگزما شده‌اید. اگزما نوعی بیماری پوستی است که با خارش، خشکی و بروز راش(؟) یا جوش‌های قرمزرنگ همراه می‌شود، پس خوددرمانی نکنید و برای درمان بجا و مناسب با لوسیون‌های موضعی از یک متخصص پوست کمک بگیرید.
البته ممکن است پوست شما خشک باشد، اما علامت‌های ذکرشده را نداشته باشید یا پزشک تشخیص دهد که دچار اگزما نشده‌اید. در این وضعیت احتیاج دارید از مرطوب‌کننده‌هایی استفاده کنید که حاوی ویتامین آ هستند.
شست‌وشوی مکرر پوست، تماس زیاد با کاغذ و... از جمله دلایلی هستند که پوست را خشک می‌کنند، بنابراین شب‌ها به دستتان کرم‌هایی بزنید که ویتامین «ای» دارند تا لایه‌های شاخی سطح پوست را از بین ببرد. یادتان باشد که این کار را حتماً قبل از خواب انجام دهید، چون طی شب دست‌هایتان را نمی‌شویید و این یعنی مواد مغذی داخل کرم فرصت کافی دارند که به پوست شما نفوذ کنند.
آبی شدن نوک انگشت‌ها
تغییر رنگ ناخن‌ها از سفید به آبی و سپس قرمز می‌تواند علامت سندرم رینود(Reynod) باشد. این سندرم باعث سردی نوک انگشتان دست و پا شده و به‌مرور احساس درد، بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن در دست‌ها ایجاد می‌شود. متخصصان معتقدند که این سندرم به دلیل اسپاسم یا گرفتگی عروق خونی و کاهش جریان خون ایجاد می‌شود، اما علت دقیق آن هنوز ناشناخته است. بهترین درمان در این حالت این است که دستکش و جوراب بپوشید، استرس نداشته باشید، در معرض هوای سرد قرار نگیرید و در صورت لزوم با نظر پزشک دارو مصرف کنید.
یادتان باشد که علائم سندرم رینود در همان مراحل اولیه باید جدی گرفته شود، وگرنه باعث عفونت‌های مزمن اطراف ناخن‌ها می‌شود. یکی دیگر از نکات مهم برای پیشگیری و درمان این بیماری خداحافظی همیشگی با سیگار و دود آن است. رینود در غیرسیگاری‌ها نادر است اما سیگار کشیدن یا حتی قرار گرفتن در معرض دود دستِ دوم (دودی که ناشی از سیگار کشیدن دیگران بوده و شما فقط در معرض آن هستید) بیماری را فعال می‌کند.
ناخن‌های ضعیف و شکننده
اگر ناخن‌هایتان از یک جام بلوری نازک‌تر است، پس احتمالاً دچار کمبود «روی» شده‌اید. روی از جمله مواد معدنی است که به رشد و دوباره‌سازی سلول‌های پوستی کمک می‌کند. اگر می‌خواهید این نقص هر چه زودتر برطرف شود، به فکر غنی کردن رژیمتان با منابع حاوی روی باشید. شما به‌راحتی می‌توانید این عنصر را در جگر گوساله، گوشت گاو، عدس، نان سبوس‌دار یا نان کامل، زرده تخم‌مرغ، جوی دوسر، ماهی و... پیدا کنید. علاوه بر این، جوانه گندم و آجیل هم جزو منابع خوب روی در برنامه غذایی روزانه هستند.
لکه‌های قهوه‌ای
این لکه‌های قهوه‌ای که به‌مرورزمان روی دست ایجاد می‌شوند، ناشی از بالا رفتن سن یا اختلال در عملکرد کبد هستند. اگرچه قرار گرفتن در معرض اشعه مستقیم خورشید نیز در بلندمدت می‌تواند زمینه‌ساز بروز این لکه‌ها باشد. یکی از شرایطی که می‌تواند باعث تشدید این لکه‌ها شود، رانندگی در شرایطی است که دستکش نداشته یا ضد آفتاب به پوستتان نمالیده باشید. از آنجا که هنگام رانندگی تماس نور خورشید با پوست طولانی است، حتماً از ضد آفتاب با اس. پی. اف بالاتر استفاده کنید تا دستتان زود پیر نشود و از قیافه نیفتد!
لکه‌های تیره روی ناخن
اگر روی بستر ناخنتان لکه تیره‌ای ایجاد شده است، فوراً به پزشک مراجعه کنید چون این علامت می‌تواند جزو نشانه‌های اولیه ملانوم یا سرطان پوست باشد. البته این نوع سرطان در بستر ناخن خیلی شایع نیست و فقط یک تا سه درصد از ملانوم‌ها ممکن است در این موضع ایجاد شوند، بااین‌حال لازم است که توسط پزشک متخصص معاینه شوید و حتماً قبل از معاینه ناخن‌هایتان را کاملاً پاک کنید تا پزشک بهتر بتواند شما را معاینه کند.
نرم شدن ناخن‌ها
ناخن‌های نرمی که به‌راحتی خم می‌شوند، یکی از نشانه‌های مهم کمبود کلسیم بدن هستند. هر چند که کمبود پروتئین هم می‌تواند این علامت را در بدن ایجاد کند. در شرایطی که کمبود کلسیم وجود داشته باشد، پوست و مو نیز خشک و شکننده می‌شوند و کمبود پروتئین نیز می‌تواند شیارهای عمودی را روی ناخن شما ایجاد کند. رعایت رژیم غذایی غنی از لبنیات به‌ویژه نوع کم‌چرب آن، گنجاندن ساردین و اسفناج در برنامه غذایی روزانه و... می‌تواند نیاز شما را به این دو ماده مغذی رفع کند و در نتیجه استحکام ناخن‌هایتان را به حد مطلوبی برساند.