همشهری آنلاین- زینب زینال زاده: تاسوعا و عاشورای حسینی در راه‌است و بسیاری از شهروندان منطقه در حال ادای نذورات خود هستند. در این بین برخی از اهالی دوست دارند نذرهای خود را در هفتمین روز شهادت امام حسین(ع)، اربعین حسینی یا ۲۸ صفر ادا کنند. بسیاری از ایستگاه‌های صلواتی فعال و جوانان پرشور منطقه در آنها مشغول پذیرایی از رهگذران با چای هستند. از آنجا که استفاده از ظروف یکبارمصرف در سال‌های اخیر به اوج رسیده و متأسفانه برخی افراد خواسته یا ناخواسته زباله‌های خود را در کوچه و خیابان‌ها رها می‌کنند، زحمات نیروهای خدمات شهری بیشتر شده است و مجبورند در ساعت‌های مختلف اقدام به نظافت معابر یا تخلیه سطل‌های زباله کنند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
این افراد روزهای سختی را برای جمع‌آوری حجم زیادی از زباله‌ها پشت سر گذاشتند اما با عشق و علاقه این کار را انجام دادند تا با نظافت محله‌ها و معابر، راه را برای عزاداران حسینی و دسته‌ها تمیز و عاری از آلودگی کنند. به همین خاطر است که این افراد به دلیل نوع‌کاری که دارند، نتوانستند آن‌طور که باید در عزاداری‌ها شرکت کنند چراکه زمانی که مردم در مساجد، حسینیه‌ها و تکایا مشغول عزاداری بودند، آنها معابر و محله‌ها را نظافت می‌کردند.
بااین وجود، نیروهای خدمات شهرداری منطقه از عزاداری و نشان دادن ارادت خود به‌سالار شهیدان کربلا عقب نماندند و از کوتاه‌ترین فرصت برای برگزاری مراسم و سینه‌زنی استفاده کردند. زمان تغییر شیفت و صرف ناهار و اقامه نماز، بهترین زمانی بود که آنها برای برگزاری مراسم عزاداری استفاده می‌کردند. ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از زمانی که به خودشان اختصاص داشت را دور هم جمع می‌شدند و با برگزاری مراسم ساده و بی‌آلایش، به یاد واقعه عاشورا عزاداری می‌کردند.
عزاداری در وقت استراحت
ساعت حدود ۱۲ ظهر است و کارگران یکی یکی با تنی خسته از محل کارشان به ساختمان اسکان کارگری در خیابان شهید رجایی می‌رسند. ابزار کارشان را در گوشه‌ای قرار می‌دهند و آبی به دست و رویشان می‌زنند. از چهره آفتاب سوخته‌شان مشخص است که نیاز به استراحت دارند اما الان زمان این کار نیست. یک ساعت وقت دارند تا نماز بخوانند، غذا بخورند و به محل کارشان در نقطه دیگری از منطقه بروند. البته امروز تفاوتی با روزهای دیگر دارد. قرار است دقایقی کوتاه مراسم عزاداری و سینه‌زنی برگزار شود.
با هماهنگی علی رئوفی، نماینده پیمانکار معاونت خدمات شهری، به محوطه باز ساختمان اسکان کارگری می‌روند. حیاط کوچک است و در بخشی از آن خودروهای مکانیزه نظافت شهری قرار دارد و کمی آن طرف‌تر هم سطل‌های زباله کنارهم چیده شده‌اند. در این محوطه خبری از چادر هیئت، بنای مسجد و حسینیه نیست اما کارگران چنان اشتیاقی برای شرکت در این مراسم دارند که کمبودها را نمی‌بینند. زیر پایشان آسفالت محوطه است و کنارشان خبری از پرچم‌های مشکی و کتیبه نیست. همه می‌آیند و به صف می‌ایستند.
در بین سوگواران، اتباع خارجی هم حضور دارند. کسانی که به لحاظ موقعیت جغرافیایی، فاصله زیادی با ما دارند اما دل‌هایشان با ما و اعتقاداتمان یکی است. صف تشکیل می‌شود و چند پرچم سیاه در دستان پینه بسته قدعلم می‌کند. سیدمهدی میرمرادی، معاون شهردار ناحیه یک از راه می‌رسد و برایشان مداحی می‌کند. اینجا همه برابر هستند و در یک خط می‌ایستند و با نوای غم‌انگیز نوحه، دست ارادت به سینه می‌زنند.
نمایش اتحاد کارگران
اتحاد و وحدت کارگران خدمات شهری در این مراسم مثال‌زدنی است. متحد و به دور از هر مشکل و دغدغه‌ای کنار هم می‌ایستند و سینه‌زنی می‌کنند. به گفته علی رئوفی، چنین مراسمی هر سال و در مناسبت‌های مختلف ملی و مذهبی برگزار می‌شود. وی می‌گوید: «کارگران حوزه خدمات شهری ساعات زیادی کار می‌کنند و فرصت کمی دارند تا در برنامه‌های ملی و مذهبی شرکت کنند. بنابراین با برگزاری چنین مراسمی در محل اسکان و خدمت‌شان می‌توان در روحیه آنها تأثیر مثبتی گذاشت.»
نماینده پیمانکار معاونت خدمات شهری ادامه می‌دهد: «کارگران خدمات شهری زمان زیادی نمی‌توانند از کار دست بکشند. آنها بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه فرصت شرکت در برنامه‌ها و مراسم سوگواری دارند. در همین فرصت کم نیز ارادت و عشق خود را به‌سالار شهیدان کربلا نشان می‌دهند و از سوی دیگر فرصتی پیدا می‌کنند تا خواسته خود را با خالق در میان بگذارند و با چند قطره اشک و راز و نیاز کردن، استخوان سبک کنند.» نظم و یکدست و یکرنگ بودن در صف عزاداری کارگران خدمات شهری چشم‌ها را خیره می‌کند. آنها با مشکلات زیادی مواجه هستند و در شرایط سختی کار می‌کنند اما در این مراسم با عشق دست‌های خود را به سینه می‌زنند و در سوگ شهادت امام حسین(ع) و یاران باوفایش اشک می‌ریزند.
رئوفی می‌گوید: «قصد داریم حسینیه یا مسجدی را برای برگزاری مراسم ملی و مذهبی که با حضور نیروهای خدمات شهری برگزار می‌شود، اختصاص دهیم. اگر این کار انجام شود، می‌توانیم اتحاد و هماهنگی کارگران زحمتکش خدمات شهری را بیشتر از قبل به تصویر بکشیم.»
راز و نیاز با خالق
سیدمهدی میرمرادی، معاون شهردار ناحیه یک و مداح این مراسم است. وی می‌گوید: «کارگران خدمات شهری قشری هستند که بیشترین ساعات خود را در خیابان‌ها و کوچه‌ها مشغول فعالیت و خدمت‌رسانی به شهروندان هستند.» وی ادامه می‌دهد: «هر انسانی از نظر روحی و روانی نیاز دارد دقایق و ساعاتی را با خالق خود خلوت و درددل کند. مراسم سوگواری‌سالار شهیدان هم فرصت نابی است برای نشان دادن ارادت و عشق به‌سالار شهیدان کربلا و ائمه اطهار(ع) و نزدیکی به معبود و بندگی کردن.»
به گفته میرمرادی، این کارگران تمایل زیادی به شرکت در مراسم ملی و مذهبی دارند و فراهم کردن این فرصت‌ها با استقبال آنها مواجه می‌شود. معاون شهردار ناحیه یک می‌گوید: «نباید اجازه دهیم مشغله‌کاری کارگران خدمات شهری باعث دوری آنها از مسائل دینی شود. بنابراین با برگزاری چنین مراسمی حتی ساده می‌توان باعث تقویت روحیه و رهایی کارگران از مشکلات مادی و دنیوی شود.»
وی معتقد است که کارگران خدمات شهری، قشر زحمت‌کشی و هستند که توقع زیادی ندارند و اگر به آنها توجه نشود، ممکن است دچار آسیب‌های اجتماعی جبران‌ناپذیری شوند. میرمرادی می‌گوید: «دین اسلام دعوت به خوبی‌ها و اتحاد است. اقامه نماز و قرائت زیارت عاشورا و حتی برگزاری یک مراسم ساده عزاداری می‌تواند باعث اتحاد بیشتر کارگران و یکدل شدن آنها شود. اگر چنین مراسمی برگزار نشود و کارگران از مسائل دینی و مذهبی فاصله بگیرند، برقراری اتحاد بین آنها سخت می‌شود و دیگر فلسفه محرم که یکرنگ و متحد بودن است، در بین این افراد محقق نخواهد شد.»
آماده‌باش ۱۷۰۰ کارگر در ماه محرم
کارگران خدمات شهری از ابتدای ماه محرم در نواحی شش‌گانه منطقه آماده‌باش بودند. برای کسب اطلاع از وضع کارگران خدمات شهری در این ایام سراغ رحمان پارسا، معاون خدمات شهری شهردار منطقه می‌رویم. وی در ابتدای صحبت‌های خود می‌گوید: «در دهه اول محرم به‌ویژه روزهای تاسوعا و عاشورا به دلیل حضور دسته‌های عزاداری در خیابان‌ها و برپایی ایستگاه‌های صلواتی، محله‌ها از نظر نظافت شهری نیاز به رسیدگی و توجه بیشتری داشتند. بنابراین دستور آماده‌باش به تمام نیروهای خدمات شهری داده شد.»
وی با اشاره به تعداد نیروهای خدمات شهری منطقه عنوان می‌کند: «معاونت خدمات شهری منطقه دارای ۱۷۰۰ کارگر است که در حوزه نظافت، شست‌وشو و جمع‌آوری زباله فعالیت می‌کنند و همگی در دهه اول محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا آماده‌باش بودند.» پارسا به نقاط مهم و پر تردد منطقه هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «میدان بازار دوم، ۲۰ متری جوادیه، خزانه و علی‌آباد، از نقاطی است که دسته‌های عزاداری و مراسم سوگواری باشکوه بیشتری در آنها برگزار می‌شود. بنابراین کارگران بیشتری در این نقاط مستقر کرده بودیم.»
وی به تعداد سطل‌های زباله هم اشاره و عنوان می‌کند: «سطل‌های زباله نصب شده در معابر پاسخگوی نیاز اهالی هستند اما در ماه محرم، سطل‌هایی به هیئت‌ها و حسینیه‌ها دادیم تا زباله‌های خود را جمع‌آوری کنند و پسماندها در معابر و محله‌ها تخلیه نشود.» به گفته معاون خدمات شهری شهردار منطقه، خدمت‌رسانی در این حوزه تا پایان ماه محرم یعنی دهه‌های دوم و سوم هم ادامه دارد. پارسا می‌گوید: «در دهه‌های دوم و سوم هم سعی می‌کنیم زمینه برپایی مراسم سوگواری و سینه‌زنی برای کارگران خدمات شهری را فراهم کنیم تا این عزیزان از فیوضات این ایام بی‌بهره نمانند.»
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۶ در تاریخ ۱۳۹۵/۰۷/۲۵