همشهری آنلاین- رضا افراسیابی: پیدا کردن هیئت «محبان قرآن و عترت» محله خانی‌آبادنو شمالی کار سختی نیست. کافی است راهی محله خانی‌آبادنو شمالی شوید و از اهالی نشانی را بپرسید تا خیلی زود نام «حسینیه شهدای گمنام» که روی تابلو ورودی نقش بسته را پیش روی‌تان ببینید. علاوه‌براین «سجاد زبرجدی»، نخستین شهید مدافع حرم منطقه، هم از بچه‌های همین هیئت بوده است. همه اینها بهانه‌ای شد تا در یکی از شب‌های ماه محرم به حسینیه شهدای گمنام برویم و گزارشی از هیئت محبان قرآن و عترت محله خانی‌آبادنو شمالی در گفت‌وگو با خادمان این هیئت برای‌تان تهیه کنیم.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
هیئت محبان قرآن و عترت با ۲۷ سال سابقه
نماز جماعت مغرب و عشا در مسجد الرسول(ص) تازه به پایان رسیده و هیئتی‌ها یکی پس از دیگری به سمت حسینیه شهدای گمنام می‌آیند. همراه با «ناصر خالصی» وارد حسینیه می‌شویم که از روزهای شکل‌گیری این هیئت برای‌مان صحبت کند: «سال ۱۳۶۸ بود که همراه با تعداد دیگری از اهالی محله این هیئت را بر پا کردیم و نام آن را «هیئت محبان قرآن و عترت» گذاشتیم. سال‌ها جلسات هفتگی هیئت به شکل چرخشی در خانه اعضا برگزار می‌شد و تعداد افرادی که پای ثابت جلسات هیئت شده بودند روز به روز بیشتر می‌شد.»
او از تأسیس حسینیه شهدای گمنام می‌گوید: «دنبال مکان مناسبی برای برگزاری جلسات هیئت بودیم و این موضوع را با حجت‌الاسلام میر حبیب‌اللهی امام جماعت مسجد الرسول(ص) در میان گذاشتیم که زمین کنار تعاونی مسجد در خیابان نصیرزاده را پیشنهاد کردند. ۵ سالی می‌شود که جلسات هیئت را در اینجا برگزار می‌کنیم که با کمک بچه‌های هیئت و اهالی برقرار شده است.»
یاد شهدا در میان هیئتی‌ها زنده است
از گذشته تا امروز اعضای اصلی هیئت محبان قرآن و عترت را نمازگزاران مسجد الرسول(ص) تشکیل داده‌اند. جالب است که امروز هم خیلی‌ها این هیئت را با نام مسجد الرسول(ص) می‌شناسند. یکی از ویژگی‌های برجسته این هیئت زنده بودن نام و یاد شهدا در میان هیئتی‌هاست که ولایتمدار بودن آنها را نشان می‌دهد. خالصی در این‌باره می‌گوید: «این را که ما نام شهدا را مرتب در جلسات هیئت می‌بریم و از آنها یاد می‌کنیم، وظیفه می‌دانیم. باید قبول کنیم که اگر می‌توانیم امروز در امنیت کامل به هیئت برویم به دلیل از خود گذشتگی شهدایی است که به‌خاطر امنیت ما از همه چیز گذشتند و جان‌شان را کف دست گرفتند. برای همین است که همیشه در جلسات هیئت نام آنها را می‌بریم و برای شادی روحشان صلوات می‌فرستیم.»
او در ادامه صحبت‌هایش درباره نام «شهدای گمنام» که بر تابلو ورودی حسینیه نقش بسته توضیح می‌دهد: «این موضوع با رضایت قلبی همه اعضا انجام شد و دوست داریم که حتی به اندازه تابلو ورودی حسینیه احیاگر نام و یاد شهدا باشیم. بچه‌های هیئت پای انقلاب و ولی فقیه ایستاده‌اند.»
جوانان بسیاری جذب هیئت شده‌اند
کافی است در یکی از جلسات هیئت محبان قرآن و عترت شرکت کنید تا خودتان متوجه شوید که حضور جوانان در اینجا چقدر پر رنگ و مؤثر است. فرقی هم نمی‌کند که برای برقراری نظم باشد یا میانداری سینه‌زنی، جوانان در همه قسمت‌های این هیئت نقش مهمی را به عهده گرفته‌اند. خالصی درباره اینکه امروز جمعیت قابل توجهی از هیئتی‌ها را جوانان تشکیل می‌دهند توضیح می‌دهد: «همیشه در تصمیم‌گیری‌های هیئت سعی می‌کنیم جوانان را شرکت دهیم یا اینکه برای کارهایی مثل میانداری سینه‌زنی از آنها کمک بگیریم. چراکه با این شیوه آنها خودشان را مسئول می‌دانند و برای هیئت دلسوزانه کار می‌کنند.» او در ادامه حرف‌هایش درباره جذب هرچه بیشتر اهالی می‌گوید: «پیر و جوان که وارد هیئت می‌شوند مهمان اهل‌بیت(ع) هستند و همه تلاش‌مان بر این است که طوری رفتار کنیم تا باز هم به اینجا بیایند. خدا را شکر می‌کنم که در این سال‌ها تعداد کسانی که جذب هیئت شده‌اند و پای ثابت شرکت در جلسات هستند، کم نیست.»
اینجا رئیس نداریم
«در این هیئت هیچ‌کس بر دیگری برتری ندارد و همه دوشادوش هم برای اهل‌بیت(ع) کار می‌کنند. همه دور هم جمع شده‌ایم تا ارادت‌مان را به اهل‌بیت(ع) نشان دهیم و از این طریق شرایط را برای اینکه اهالی از سفره جود و کرم این خاندان فیض ببرند، آماده کنیم. خدا را شکر می‌کنم که ادب هیئتی در اینجا خیلی خوب جا افتاده و گواه حرف من احترامی است که جوانان به موسفیدکرده‌ها می‌گذارند. خلاصه اینکه ما در این هیئت رئیس نداریم و همه بدون استثنا خادم هستیم. همین موضوع سبب شده تا در میان بزرگ و کوچک هیئت ما دوستی صمیمانه‌ای شکل بگیرد. البته طبیعی است که بر اساس تقسیم‌کاری که کرده‌ایم هرکسی مسئولیت انجام کارهای مشخصی را برعهده دارد و نباید سهل‌انگاری کند.»
اینها را «داود هنرمند» یکی از خادمان این هیئت می‌گوید که به همه چیز رسیدگی می‌کند تا همه چیز به بهترین شکل آماده پذیرایی از عزاداران باشد. هنرمند ادامه می‌دهد: «ان‌شاءالله که خداوند این توسل‌های ما را قبول کند.»
با افتخار می‌گویم که من خادم هیئت هستم
تازه وارد هیئت شده که سراغش می‌رویم. این‌طور معرفی‌اش کرده‌اند که اطلاع‌رسانی مراسم هیئت و اجرای دکور را برعهده دارد. اما خودش با خنده می‌گوید: «با افتخار می‌گویم که من فقط خادم هیئت هستم.»
«امیرحسین علی بیگی» درباره فعالیتی که در هیئت دارد توضیح می‌دهد: «من روی برنامه‌های طراحی و تصویرسازی رایانه‌ای تسلط دارم و از این موضوع برای خدمت به هیئت در بنرهای اطلاع‌رسانی مراسم استفاده می‌کنم. همیشه سعی می‌کنم برای طراحی بنر اطلاع‌رسانی مراسم یا داخل هیئت هرچه یاد گرفته‌ام را به کار بگیرم تا مبادا کم بگذارم و مدیون اهل‌بیت(ع) شوم.» او در ادامه حرف‌هایش با تأکید بر اینکه همه اینها وظیفه‌ای است که باید آن را انجام دهد توضیح می‌دهد: «من با افتخار می‌گویم که خادم هیئتم. در هیئت از طراحی بنر گرفته تا جارو زدن فرش، خلاصه هرکاری که بتوانم را انجام می‌دهم. همین که من هم گوشه‌ای از کار هیئت را گرفته‌ام و از این طریق ارادتم را به اهل‌بیت(ع) نشان می‌دهم برایم کافی است.»
نذری کم، اما با برکت فراوان
«چند سال پیش شب اول ماه محرم جلو در ایستاده بودم و به عزاداران خوشآمد می‌گفتم که مرد غریبه‌ای به طرف من آمد و اسکناس ۵۰۰ تومانی را به من داد و گفت: «نذریه.» شب‌های بعد هم آن مرد می‌آمد و اسکناس ۵۰۰ تومانی نذری‌اش را می‌داد. کنجکاو شده بودم تا از قصه این نذری سر در بیاورم. تا اینکه در شب ششم از او دلیل این کار را پرسیدم و در جواب من گفت: «گرفتاری بزرگی داشتم که زندگی‌ام را مختل کرده بود اما با توسل به امام حسین(ع) حل شد. وضع مالی خوبی ندارم اما نذر کرده‌ام که از دخل روزانه‌ام شبی ۵۰۰ تومان به هیئت کمک کنم.» هنوز آن ۵۰۰ تومانی‌ها را فراموش نمی‌کنم که برکت فراوانی داشت.» اینها را «سید محسن زینعلی» یکی از خادمان هیئت محبان قرآن و عترت محله خانی‌آباد نو شمالی تعریف می‌کند و اعتقاد دارد که اتفاقاً نذری‌های کم و خالصانه، برکت فراوانی دارند.
از کمک‌های هزار تومانی تا میلیونی
لحظه به لحظه بر جمعیت داخل حسینیه افزوده می‌شود و انگار که حاضران از اعضای همیشگی جلسات هستند. «مهدی غفاری» از خادمان جوان این هیئت است که ۲۰ سالی می‌شود در جلسات این هیئت شر کت می‌کند. او از کمک‌های نذری مردم به هیئت می‌گوید: «در این سال‌ها تعداد زیادی از افراد را دیده‌ام که با نیت پاک و خالص‌شان به هیئت کمک کرده‌اند و از کمترین مقدار تا بیشترین هم در میان آنها بوده است. همه اینها نشان‌دهنده عشق و ارادت خالصانه‌ای است که اهالی به اهل‌بیت(ع) دارند و برای اثبات همین موضوع خالصانه هرچه دارند در طبق اخلاص می‌گذارند و تقدیم می‌کنند.» او توضیح می‌دهد: «وقتی مشغول ساخت حسینیه بودیم هر کدام از بچه‌ها مقداری پول گذاشته بود اما باز هم کم داشتیم که اهالی با کمک‌های هزار تومانی تا صد هزار تومانی‌شان بار سنگینی را از دوش ما برداشتند. این در حالی بود که هیچ اعلام رسمی برای کمک گرفتن نکرده بودیم.»
جلسه هفتگی هیئت برقرار است
هر هفته چهارشنبه بعد از نماز مغرب و عشا جلسه هفتگی هیئت برقرار است. البته چون بچه‌های هیئت دوست دارند از فیض برپایی روضه در خانه‌شان محروم نشوند به غیر از ماه محرم جلسات هفتگی‌مان به‌طور چرخشی است و هر کدام از بچه‌ها به‌طور داوطلبانه بانی می‌شوند. علاوه بر اینکه در همه ولادت‌ها و شهادت‌ها و مناسبت‌های مذهبی مراسم می‌گیریم تا همان‌طور که امام صادق(ع) فرموده‌اند: «در شادی ما اهل‌بیت(ع) شاد و در ناراحتی ما ناراحت باشید.» عمل کرده باشیم. برگزاری جلسه هفتگی هیئت در طول سال این اهمیت را دارد که هیئتی‌ها از مکتب عاشورا فاصله نمی‌گیرند.»
عزاداری به یاد شهدای مدافع حرم
هنوز یک ماه از مراسم باشکوه تشییع «سجاد زبرجدی» آخرین شهید مدافع حرم منطقه توسط اهالی نگذشته است. از وقتی خبر شهادت این شهید هم‌محله‌ای رسیده عکس او را قاب کرده‌اند و در هیئت نصب شده تا وفاداری‌شان را به بچه هیئتی قدیم و شهید مدافع حرم هم‌محله‌ای‌شان ثابت کنند. سجاد زبرجدی از بچه‌های هیئتی فعال در چند هیئت در محله از جمله هیئت محبان قرآن و عترت محله خانی‌آبادنو شمالی بود که نام و یاد او به نیکی میان دوستانش زنده است. روحش با سید الشهدا(ع) محشور باشد.
کاروان‌های زیارتی به سبک هیئت
هر سال یکبار بچه‌های این هیئت از طریق بسیج مسجدالرسول(ص) به سفر کربلا می‌روند. از طرفی سفر به سرزمین‌های «راهیان نور» هم یکی دیگر از برنامه‌های همیشگی این سفرهای زیارتی است که همراه با روایتگری از طرف یکی از یادگاران آن سال‌ها اجرا می‌شود. البته این سفرهای زیارتی در راستای آشنایی هرچه بیشتر جوانان با سیره اهل‌بیت(ع) و همچنین ناگفته‌های ۸ سال دفاع‌مقدس برگزار می‌شود و با توجه به استقبال خوب جوانان برای آنها جالب بوده است. در کنار اینها بچه‌های هیئت در قالب اردوهای علمی، سیاحتی و زیارتی به شهرهایی مثل مشهد مقدس و جمکران هم می‌روند. برگزاری این سفرها هم یکی دیگر از راه‌های جذب جوانان بوده که تأثیر مثبتی هم داشته است.
هیئت؛ کلاس درسی برای همه
کم نیستند کسانی که به هوای سوز مداحی حاج مهدی مقدم، پایشان به این هیئت باز شده و حالا خود پای ثابت جلسات شده‌اند. خانواده مقدم از قدیمی‌های محله خانی‌آبادنو هستند و او حالا به‌عنوان یکی از معروف‌ترین مداحان منطقه در مجالس عزای حسینی حضور دارد.
او از دلدادگی‌اش در این آستان می‌گوید: «بیش از ۱۶ سال است در این هیئت نوکری می‌کنم. برای بنده افتخار بزرگی است در دوران نوجوانی و حتی اکنون در هیئت محبان قرآن و عترت که یکی از قدیمی‌ترین هیئت‌های محله خانی‌آبادنو محسوب می‌شود، ذاکر باشم؛ این به دلیل فرصتی است که بزرگ‌ترهای این هیئت به من و خیلی از نوجوانان و جوانان این محله دادند. برای جوانی مثل من که دوست دارد سبک‌های جدید را واردکارش کند همنشینی با پیرغلامان این هیئت از این نظر مفید است. زیرا خط قرمزها را برایم مشخص می‌کنند. حفظ سنت‌ها با اضافه شدن نگرش‌های جدید مهم‌ترین اصل است که می‌تواند به جمع شدن پیر و جوان در این محفل منجر شود.»
او ادامه می‌دهد: «جدا از همه این حرف‌ها باید بگویم این هیئت در اخلاق‌مداری کلاس درسی برای نسل‌های مختلف است. به‌طوری که هم در دوران ۸ سال دفاع‌مقدس شهیدانی تقدیم آرمان‌های انقلاب اسلامی کرده و هم در این زمان جوانان این هیئت به‌عنوان مدافع حرم در سوریه مبارزه می‌کنند. جای جای این هیئت پر از درس‌هایی است که مسیر نوکری در دستگاه سیدالشهدا(ع) را روشن و هموار می‌کند.»
-----------------------------------------------------------------------------------------------
*منتشر شده در همشهری محله منطقه۱۹ در تاریخ ۱۳۹۵/۰۷/۲۸