این نیاز بشری و تلاش برای جاودانگی با سنگ نوشته‌ها و سپس نوشته‌ها روی پوست حیوانات تا زمان اختراع کاغذ و تا امروز ادامه یافته است. امروزه نیز در نسل‌های حاضر و آینده هرچند با فناوری‌های جدید به‌صورت سهل و ممتنع ادامه دارد این تلاش در دوره‌ای از تاریخ به شکل آموزش و با واسطه افرادی که به آموزش اشتغال می‌ورزیده‌اند ادامه یافته است.
البته امروز آموزش‌ها با تجهیزات و روش‌ها و شکل‌های مختلف عملی می‌شود ولی سنتی‌ترین راه آن به‌صورت حضوری و با مشارکت معلم برگزار می‌شود. انتقال تجربه و دانش سالهاست که از این طریق به انجام می‌رسد اما همیشه آموزش به‌صورت حضوری انجام نمی‌شود. فناوری‌های نوین راه‌های گوناگون آموزش را به سوی بشر گشوده است و به مناسبت برای انتقال تجربه از انواع روش‌ها برای آموزش استفاده می‌شود. مقاله زیر به بررسی روش‌های نوین آموزش می‌پردازدکه از نظرتان می‌گذرد.
در حال حاضر برخی از کارشناسان معتقدند آموزش به روش‌های سنتی موفق نبوده و در بسیاری از موارد دانش پژوهان به دلایل مختلف ثمره و بهره کافی از کلاس‌های حضوری نمی‌برند.
دلایل این عدم‌بهره وری مناسب را باید در عوامل مختلفی جست‌وجو کرد. به اعتقاد برخی کارشناسان روش‌های معمول در پاره‌ای موارد به‌دلیل عدم‌آشنایی مبنایی و پایه ضعیف علمی، دانش پذیر یا دانشجو درک کاملی از مطالب پیدا نمی‌کند و لذا مشارکتی در مباحثی که عنوان می‌شود به عمل نمی‌آورد. علاوه براین دانش پذیر در شرایط سنتی آموزش خجالت می‌کشد سؤالات خود را مطرح کند.
در چنین فضایی کندی پذیرش مطالب از سوی دانش پذیران سبب می‌شود، افراد در کلاس نسبت به سؤال و جواب از دیگران عقب بمانند و برای آنکه زمان کلاس به هدر نرود از سؤال و درخواست تکرار مطالب ممانعت به عمل آورند.
از سوی دیگر، موانع و مشکلات فکری و مسائل روزمره زندگی به او اجازه نمی‌دهد تا با تمام وجود و تمرکزحواس به فراگیری کامل مطالب بپردازد.
موارد این چنینی بسیار می‌توان برشمرد که باعث ایجاد فاصله میان دانش پذیر و استاد می‌شود و بهره‌وری لازم از آموزش برای سه طرف آموزش حاصل نمی‌کند و دانش پژوه، استاد و مجموعه یا نهادی که برای آموزش نیروی انسانی سرمایه‌گذاری کرده و متولی برگزاری دوره است به اهداف مورد نظر نمی‌رسند.
دلایل متقن و محکمی وجود دارد که با توجه به شرایط و تحولات جامعه روش‌های نوین آموزش ازجمله روش آموزش از راه دور را توصیه می‌کند.
قرن بیست و یکم را عصر اطلاعات نامیده‌اند. مهم‌ترین ویژگی این عصر، تغییر شتابان است. تغییر در اقتصاد، فرهنگ، فناوری و حتی ماهیت خود تغییر. آنچه بشر را در مقابل توفان تغییرات این عصر محافظت کرده، وی را در وضعیت مطلوب حفظ نموده و به او قدرت کنترل و مدیریت تغییر را می‌دهد، یادگیری است. از همین روست که امروزه بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها توجه خود را به افزودن قابلیت‌های نیروی انسانی خود معطوف داشته و سعی در دستیابی به آرمان‌های یک سازمان یادگیرنده دارند.
در دهه اخیر رشد چشمگیر فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات، دورنمای جدیدی از یادگیری و بالتبع یادگیری سازمانی ارائه کرده است. یادگیری الکترونیکی ره آوردی از این فناوری نوین است که برای تحقق یادگیری مستمر و رها از محدودیت‌های مکانی و زمانی پا به عرصه ظهور گذاشته است.
در دنیای پر تلاطم و شتابان امروز، در عصری که سرعت گسترش دانش بشر ثانیه‌ها را درنوردیده و در زمانه‌ای که انسان بیش از هر زمانی متحیر و سرگردان شده است، مهم‌ترین سلاحی که بشر می‌تواند به آن پناه برده، آرامش یابد و سازی نو آغاز کند، یادگیری است. جست‌وجوی صحیح، دقیق و به هنگام منابع اطلاعاتی و تبدیل آنها به دانش مورد نیاز، مولد و خلاق از جمله مقولاتی است که در حال حاضر مطرح بوده و در آینده‌ای که به‌طور یقین دانش و دانش‌اندوزی از سرمایه‌های اصلی جوامع بشری خواهند بود، چالش‌های بزرگ به حساب خواهند آمد.
دانش‌آموزان عصر اطلاعات، کسانی هستند که فراگیری صحیح را آموخته‌اند، آنها می‌دانند که چگونه باید آموخت، زیرا آگاهند که اطلاعات چگونه باید طبقه بندی، بازیابی و به کار گرفته شود. آنچنان که دیگران نیز قادر به آموختن از آنان باشند. آنها کسانی هستند که توانایی فراگیری مستمر دانش را دارند، زیرا همواره قادرند اطلاعات مورد نیاز خود را در هر تصمیم‌گیری به موقع به دست آورند. تحصیل دانش فنی، مهارتی در جهت بقا در عصر اطلاعات است و می‌تواند فرد را از نابودی حتمی در جریان تند و سیل آسای اطلاعاتی عصر حاضر، چه در زندگی شغلی و چه در زندگی شخصی محفوظ دارد.
نتایج حاصل از آموزش به روش الکترونیکی
این روش آموزشی برای سازمان‌ها و مراکز آموزشی دستاوردهایی دارد که از آن جمله کاهش هزینه‌های سربار از جمله عوامل مؤثر برای پذیرش و استقبال از این سیستم نوین آموزشی به حساب می‌آید. حذف هزینه‌هایی از قبیل حق التدریس مربیان آموزشی، حقوق پرسنلی، اجاره مکان‌های آموزشی و ایاب و ذهاب از آن جمله است.
صرفه جویی در زمان یادگیری از دیگر آثار مثبت این روش است که برخی آمارها میزان صرفه جویی را در روش آموزش به شیوه الکترونیکی بین 40 تا 60 درصد کمتر ارزیابی کرده‌اند.
صرفه جویی در زمانی که کارمند بابت آموزش باید در مؤسسات بیرون از محیط کار صرف کند از دیگر آثار مثبت این روش است.این روش همچنین باعث افزایش توان یادگیری و بازدهی و کاربردی‌تر کردن آموخته‌ها در محیط کار با افزایش 25 درصدی توان یادگیری نسبت به شیوه سنتی می‌شود.
در این روش امکان ارائه آموزش برای هر تعداد از فراگیران تحت آموزش وجود دارد و در عین حال امکان ارائه پیوسته و یکنواخت محتوای آموزشی نیز به کارایی بیشتر منجر می‌شود.
در این روش امکان ارائه غیرهمزمان و متناسب با سرعت یادگیری فراگیر میسر است.این روش امکان مشارکت بالا و با مانع کمتر و تقابل بیشتر با دیگر مراکز آموزشی داخلی و خارجی را فراهم می‌کند.
امکان ذخیره‌سازی و استفاده مجدد دانش ایجاد شده در هر درس، مدیریت آموزش با دقت بالا را نیز دارد.آثار مثبتی که این روش برای استادان، مربیان و مولفان آموزشی دارد نیز به‌طور خلاصه شامل امکان ارزیابی سریع‌تر و راحت‌تر فراگیران، مدیریت تدوین و طراحی محتوای آموزشی، امکان به روز رسانی سریع‌تر و آسان‌تر محتوای آموزشی، نظارت و پیگیری دقیق استاد بر روند آموزش فراگیران تحت آموزش، امکان استفاده از آخرین فناوری‌های دیجیتال در تهیه مواد آموزشی است.
این روش فرصت‌هایی نیز برای آموزش گیرندگان فراهم می‌کند که این فرصت‌ها را نیز می‌توان علاوه بر افزایش توان یادگیری، صرفه جویی در هزینه‌های ایاب و ذهاب، زمان یادگیری و دیگر فوایدی که قبلا به آنها اشاره شد شامل امکان آموزش فراگیران در هر زمان و هر مکان، امکان تعامل بیشتر بین استاد- دانشجو، دانشجو- استاد، دانشجو- دانشجو و استاد- استاد برشمرد.
منابع:
State of the Industry report.
- انجمن آمریکایی آموزش و توسعه سال 2000
- یادگیری الکترونیکی، ترجمه داوود کریم زادگان، انتشارات دانشگاه پیام نور، 1383