کمتر خیابانی را در پایتخت می‌توانید پیدا کنید که نشانه‌هایی از هنر، سیاست، مدیریت، ادبیات، محیط‌زیست، قضاوت، تاریخ و طبابت را یکجا در خود جمع کرده باشد. خیابان بهشت اما همه این ویژگی‌ها را به نام خود ثبت کرده و از این جهت کاملاً خاص و حساس است.

همشهری آنلاین-محمد مجد: نام‌هایی همچون شورای اسلامی ‌شهر تهران به‌عنوان نهاد قانونگذاری مدنی در پایتخت، شهرداری تهران برای مدیریت شهر، پزشکی قانونی کشور، روزنامه رسمی ‌کشور، پارک شهر، سازمان آب و فاضلاب تهران، تماشاخانه سنگلج و نخستین کتابخانه عمومی‌ پایتخت و... حضورشان در خیابان بهشت باعث این همه حساسیت و شرایط منحصربه‌فرد شده است. شاید خیابان بهشت خیلی عریض و طویل نباشد، اما با میزبانی از این همه نام بزرگ، شهرتی همسو با نام جذاب خودش دست و پا کرده باشد. خیابانی در حواشی پارک‌شهر به درستی می‌تواند نام بهشت را برای خود برگزیند. با ما در این گزارش، در بهشت قدم بزنید.    

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

سنترال پارک تهران!  

پارک شهر را باید قدیمی‌ترین و نخستین بوستان امروزی پایتخت به شمار آورد. هر چند تاریخ تأسیس این بوستان بسیار زیبا به‌صورت رسمی ‌به اواخر دهه ۳۰ شمسی باز می‌گردد، اما قدمت درخت‌های سر به فلک کشیده که حالا میزبانی از پرندگان گوناگون تهران را عهده‌دار هستند چیز دیگری به ما می‌گوید. این پارک ۲۵ هکتاری دارای ۸ در ورودی است که بیشترشان در شمال و جنوب آن واقع شده‌اند. پارک شهر اما تنها یک بوستان ساده نیست که بتوان از کنارش بی‌تفاوت گذشت. این پارک میزبانی از موزه صلح تهران، نخستین و بزرگ‌ترین آکواریوم پایتخت، نخستین کتابخانه عمومی‌ تهران را در کارنامه خود به ثبت رسانده است. همین‌طور فرهنگسرای شهر و باغ پرندگان آن هم مخاطبان بسیاری را به این نقطه از شهر می‌کشاند. پارک‌شهر دقیقاً همانند سنترال پارک نیویورک در وسط شهر واقع و از سوی خیابان‌های مهم آن محاصره شده است. هنوز هم می‌توان صدای طوطی‌های سبز تهران را از میان درختان سرسبز این بوستان همیشه میزبان شنید. هنوز هم می‌شود روی نیمکت‌های خاطره‌انگیز این پارک نشست و به آدم‌های روزگارهای گذشته‌ای فکر کرد که دلخوشی صبح تا شام‌شان همین بوستان بود و بس!  

تماشاگه هنر اینجاست

اگر بگوییم تاریخ هنر پایتخت یک جورهایی ربط مستقیم به خیابان‌های معروف منطقه ما دارد اغراق نکرده‌ایم و گزاف نگفته‌ایم. اگر روزگاری لاله‌زار برو و بیاهای خودش را داشت، تماشاخانه سنگلج هم وزنه‌ای در هنر دراماتیک این شهر محسوب می‌شد. پس از تأسیس وزارت فرهنگ و هنر در سال ۱۳۴۳، فکر تأسیس یک نمایشخانه آبرومند برای تهران به ذهن مدیران وقت افتاد. همان موقع شخصی به نام بابایان، یک قواره زمین در محله سنگلج درست در ضلع جنوب غربی پارک شهر به ساخت این تماشاخانه اختصاص داد تا حدود یک سال بعد نخستین نمایش در خیابان بهشت رونمایی شود.

این تماشاخانه با زیربنای ۱۰۳۴ مترمربعی در مهرماه ۱۳۴۴ به بهره‌برداری رسید و برای نخستین بار میزبان نخستین جشنواره نمایش‌های ایرانی شد. سنگلج در آن زمان به دلیل بهره‌مندی از تجهیزات فنی، نور، صدا و فضای آکوستیک سالنی استاندارد و حرفه‌ای برای نمایش‌های تئاتر محسوب می‌شد. تاریخ اینجا را که ورق بزنی به نام‌های بزرگی همچون عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، داود رشیدی، بهزاد فراهانی، محمود دولت‌آبادی و ... می‌رسی که هر یک در قامت بازیگر یا نویسنده سهمی در اعتلای هنر این مملکت داشته‌اند.  

پزشکی قانونی ۱۰۰ساله 

شاید حضور عدلیه یا همان دیوان قضای قدیم در این نقطه از شهر باعث شد تا یار همراه و دیرین آن هم جایی در همین حوالی به دولت و مردم کمک کند. تاریخ تأسیس پزشکی قانونی در کشور به حدود یک قرن پیش باز می‌گردد. زمانی که مرجعی ذیصلاح برای اظهار نظر پزشکی حقوقی در محاکم لازم بود. پس از انقلاب مشروطه و با تشکیل وزارت عدلیه، حضور پزشکان در مجاورت دادگاه‌ها هم ضرورت یافت. هر چند این مرکز به‌عنوان اداره‌ای وابسته به وزارت عدلیه از حدود یک قرن پیش در منطقه ما حضور داشت اما سرانجام در سال ۱۳۷۲ با تصویب مجلس شورای اسلامی، سازمان پزشکی قانونی کشور به‌عنوان سازمانی مستقل و زیر نظر قوه قضائیه تأسیس شد. حالا ساختمان این مرکز در خیابان بهشت محل مراجعه بسیاری از شهروندانی است که کارشان به نوعی با خدمات آنجا گره خوره است. هر چند شنیدن نام پزشکی قانونی و دیدن ساختمانی که در این نقطه از شهر واقع شده برای خیلی‌ها چندان خوشایند نیست، اما باید پذیرفت که وجود چنین مرکزی به تشخیص دقیق‌تر حقیقت و آنچه به داوری و قضاوت مربوط است کمک شایانی می‌کند.  

عدالتخانه‌ای برای مردم

دیوان عدالت اداری یکی از مراکز پر رفت و آمد خیابان بهشت است. مرجعی که به تخلفات سازمان‌ها و نهادها با توجه به شکایت‌های مردمی رسیدگی می‌شود. روزانه صدها نفر از نقاط مختلف تهران به این عدالتخانه می‌آیند. همچنین اگر وزارت دادگستری که در یک منطقه حضور داشته باشد، باید جایی در همان نزدیکی دنبال نشریه‌ای با عنوان عجیب و کمتر شنیده شده «روزنامه رسمی‌ کشور» گشت. این روزنامه از سازمان‌های وابسته به قوه قضائیه است.

تاریخ تأسیس این روزنامه به سال ۱۲۸۹ شمسی باز می‌گردد، هنگامی‌که دولت وقت موظف شد در پایتخت روزنامه‌ای حاوی دست خط‌های سلطنتی، احکام وزارتخانه و عزل و نصب‌های مأموران و قوانین موضوعه را منتشر کند. بعدها این روزنامه تحت عنوان مجله رسمی‌ وزارت دادگستری منتشر شد. اما در سال ۱۳۲۳ به موجب تبصره قانون بودجه مجلس شورای ملی وظیفه چاپ مطالب نشریه به مجلس محول شد. مجلس هم مجله را تبدیل به یک نشریه یومیه کرد و نام روزنامه رسمی ‌کشور را برای آن برگزید. اما این شرایط چندان دوامی ‌نیافت و ۶ سال بعد، دوباره اداره این روزنامه به وزارت دادگستری سپرده شد.  

مرکز مدیران شهری پایتخت

چند روز پیش مصادف بود با صدوهفتمین سالروز تأسیس شهرداری در پایتخت کشور. این نهاد مدنی برای نخستین بار با عنوان بلدیه در خرداد سال ۱۲۸۶ شمسی و در منطقه ما به وجود آمد تا روزگار پرفراز و نشیبی را سپری کند و به جایگاه امروزی خود برسد. حالا بلدیه با عنوان شهرداری خوانده می‌شود و یک مؤسسه عمومی ‌غیردولتی تمام عیار است. شهردار تهران که از طریق آرای مستقیم اعضای شورای شهر انتخاب می‌شود، مسئولیت اداره این سازمان مردم نهاد را به عهده می‌گیرد.

حالا شهردار در طبقه پنجم یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های چند طبقه خیابان بهشت که در سال ۱۳۵۳ ساخته شده می‌نشیند تا سیاست‌های‌آبادگرانه پایتخت را از همانجا دنبال کند. ساختمان مرکزی شهرداری دقیقاً در میانه مسیر خیابان بهشت واقع شده و خود را روبه‌رو با در ضلع جنوبی پارک شهر می‌بیند. این ساختمان، هر روز صبح زود شاهد حضور محمدباقر قالیباف، شهردار تهران است تا نبض مدیریت جهادی پایتخت از منطقه ما بتپد. در حال حاضر، علاوه بر دفتر شهردار تهران، معاونت حقوقی، سازمان بازرسی، معاونت خدمات شهری، معاونت بازرگانی و ادارات مالی و اداری شهرداری تهران در این ساختمان ۲۸۰۰‌مترمربعی واقع شده است.  

یک پارلمان قانونگذاری شهری

ساختمان شورای اسلامی‌ شهر تهران درست در کنار ساختمان مرکزی شهرداری تهران و در خیابان معروف بهشت قرار دارد. این ساختمان ۸ طبقه میزبان نمایندگانی است که برای تصویب قوانین مربوط به مدیریت شهری و نظارت بر اجرای صحیح آن فعالیت می‌کنند. شورای کنونی شهر تهران راهی طولانی را طی کرده تا به وضعیت و ظرفیت کنونی رسیده است. اگرچه نخستین قانون شوراهای اسلامی‌کشور در سال ۱۳۶۱ از تصویب مجلس شورای اسلامی‌گذشت اما برای اجرایی شدن این قانون لازم بود حدود ۱۴ سال صبر کنیم.

حالا شورای اسلامی ‌شهر تهران دوره چهارم خود را تجربه می‌کند و ۳۱ کرسی دارد. کرسی‌هایی که نسبت به سه دوره گذشته تقریباً دو برابر شده‌اند و تعداد بیشتری عضو علی‌البدل دارند. حضور نمایندگان مدنی مردم در خیابان بهشت این فرصت را برای منطقه ما به وجود آورده تا بخش قابل توجهی از لوایح و طرح‌های مطرح شده در صحن علنی شورا به مسائل ساکنان این نقطه از شهر اختصاص یابد. روزهای سه‌شنبه، ‌ تردد در این نقطه از خیابان کمی‌ پررونق‌تر می‌شود. چرا که مردم از همه جای شهر به اینجا می‌آیند تا درخواست‌هایشان را به گوش نمایندگان منتخب‌شان برسانند.  

-----------------------------------------------------------------------------------------------

*منتشر شده در همشهری محله منطقه۱۲ در تاریخ۱۳۹۳/۰۴/۱۴