همشهری آنلاین: احتمالاً در چنین شرایطی با خود فکر می‌کنید حتماً به بیماری خاصی مبتلا شده‌اید که بارها و بارها این دردهای ناخوشایند و خستگی عجیب‌وغریب به سراغتان می‌آید. برای رفع این مشکل، ممکن است ساعت‌های زیادی را هم استراحت کنید ولی همچنان درد همراه با خستگی به قوت خود باقی است.
شما همچنین برای برطرف‌کردن دردهای ناشی از خستگی به مصرف انواع و اقسام قرص‌ها روی می‌آورید، ولی استفاده از این قرص‌ها هم چندان کمکی به شما نمی‌کند. «علیرضا پاک قلب» پژوهشگر و کارشناس ارشد فیزیوتراپی به شما می‌گوید که دچار چه مشکلی هستید و برای برطرف کردن آن چه باید بکنید.
وقتی کیفیت زندگی کم می‌شود
سندرم خستگی مزمن یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از افراد دچار آن هستند و خیلی‌ها، دلیل اصلی ابتلا به این سندرم را نمی‌دانند علائم ناشی از عارضه، باعث کاهش کیفیت زندگی آن‌ها می‌شود. به‌طور کلی در هر جامعه‌ای، حدود ۵ تا ۷ درصد افراد به این سندرم مبتلا هستند.
سندرم خستگی مزمن، در واقع یک بیماری عضلانی، اسکلتی محسوب می‌شود که ابتلا به آن، ناشی از مشکلات روحی و روانی است. ابتلا به این سندرم در میان‌سالی بیشتر دیده می‌شود و افرادی که در سنین ۳۰ تا ۴۰ سال هستند بیش از سایرین دچار ابتلا به این سندرم می‌شوند.
درد ناشی از خستگی به سراغتان آمده؟
سندرم خستگی مزمن، علائم مختلفی می‌تواند داشته باشد که مهم‌ترین آن، درد است.
درد ناشی از ابتلا به سندرم خستگی مزمن، می‌تواند قسمت‌های مختلف بدن را درگیر کند یا فقط باعث ایجاد درد در یک نقطه از بدن شود. درد ناشی از سندرم خستگی مزمن به صورت عضلانی یا اسکلتی است، این دردها می‌توانند به صورت همزمان در عضلات و اسکلت بدن به وجود بیایند.
این سندرم می‌تواند با علائم دیگری همراه باشد که می‌توان به نداشتن انرژی اشاره کرد. افرادی که دچار سندروم خستگی مزمن می‌شوند به دلیل درد ناشی از این سندرم و خستگی، نمی‌توانند به راحتی کارهای روزانه خود را انجام بدهند و با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.
این دسته از افراد وقتی کار سبک انجام می‌دهند، سریعاً دچار خستگی و درد عضلانی می‌شوند. پاها و کمر بیش از بقیه قسمت‌های بدن دچار علائم سندرم خستگی مزمن می‌شوند. همچنین بین دو کتف و ستون فقرات نیز می‌توانند دچار علائم این سندرم شوند. عضلات گردن در زمانی که فرد در طول روز زیاد کار می‌کند، ممکن است دچار درد و گرفتگی شود.
اشتباه نگیرید
گاهی اوقات سندرم خستگی مزمن با رماتیسم اشتباه گرفته می‌شود چون سندرم خستگی مزمن و رماتیسم علائمی شبیه به یکدیگر دارند. تا زمانی که افراد، آزمایش ندهند و احتمال ابتلا به رماتیسم در آن‌ها رد نشود، نمی‌توان علت درد را به‌صورت قطعی، سندرم خستگی مزمن دانست. چنانچه مشکل بیماران مبتلا به سندرم خستگی مزمن، به اشتباه رماتیسم تشخیص داده شود و این بیماران از داروهای مخصوص افراد مبتلا به رماتیسم استفاده کنند و بهبود حاصل نشود، می‌توان متوجه شد که ابتلا به سندرم خستگی مزمن، به اشتباه رماتیسم تشخیص داده شده است.
این دسته از افراد با مصرف داروهای مبتلایان به رماتیسم، ممکن است در ابتدا کمی با کاهش درد مواجه شوند که دلیل آن به مسکن و ضدالتهاب بودن این داروها برمی‌گردد ولی با گذشت زمان، اثر این داروها از بین می‌رود و درد همچنان به دلیل تشخیص نادرست باقی است.
متهمی به نام آلودگی هوا
شاید این سؤال به ذهن خیلی از افراد برسد که چه عواملی می‌تواند در ابتلا به این نوع سندرم نقش داشته باشد، در جواب به این سؤال باید گفت که عوامل زیادی در ابتلا به این سندرم نقش دارند. برای مثال آن دسته از افرادی که زندگی شهری دارند، بیش از سایر افراد دچار سندرم خستگی مزمن می‌شوند چون شهرنشینی با بالا رفتن استرس، اضطراب و... همراه است.
برخی تحقیقات نشان می‌دهد که یکی دیگر از دلایل ابتلا به سندرم خستگی مزمن، می‌تواند آلودگی هوا باشد و ساکنان شهرهای بزرگ بیش از سایرین در معرض آلودگی هوا قرار دارند. عوامل دیگری هم در ابتلا به سندرم خستگی مزمن نقش دارند که می‌توان به شرایط محیطی اشاره کرد. سن، عامل دیگری است که در ابتلا به این سندرم می‌تواند نقش داشته باشد. جنسیت نیز، در ابتلا به سندرم مزمن نقش دارد، طوری که ابتلا به این سندرم در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود.
حرص نخور، خسته می‌شوی
یکی از مهم‌ترین علائم سندرم خستگی مزمن، فشارهای روحی و روانی است که به فرد وارد می‌شود. آن دسته از افرادی که بارها و بارها دچار استرس‌های شدید می‌شوند، بیش از سایرین مستعد ابتلا به سندرم خستگی مزمن هستند. اضطراب، یکی دیگر از مواردی است که باعث ابتلا به سندرم خستگی مزمن می‌شود. افسردگی همچنین می‌تواند با برانگیختگی عضلانی همراه باشد در نتیجه افراد مبتلا به افسردگی بیش از سایرین دچار ابتلا به سندرم خستگی مزمن می‌شوند. آن دسته از افرادی که بیش از اندازه در محیط‌های غمگین قرار می‌گیرند هم مستعد ابتلا به سندرم خستگی مزمن هستند.
از متخصص روماتولوژی کمک بگیرید
برای اینکه بتوان گفت فردی به‌صورت قطعی به سندرم خستگی مزمن مبتلاست یا نه، باید در وهله اول فرد توسط متخصص روماتولوژی، معاینه و بررسی شود. بعد از اینکه احتمال ابتلا به سایر بیماری‌ها رد شد، فرد از نظر ابتلا به سندرم خستگی مزمن، مورد بررسی قرار می‌گیرد. فردی که به سندرم خستگی مزمن مبتلا باشد، باید علائم مختلف ابتلا را حداقل تا سه ماه داشته باشد.
درد باید به صورت قرینه یا غیر قرینه، برای فرد مبتلا وجود داشته باشد. افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن، معمولاً دچار مشکل اختلال در خواب هستند. علائم این دسته از افراد وقتی خوب استراحت می‌کنند و فشار روحی و روانی کمتری برایشان به وجود می‌آْید، کاهش پیدا می‌کند.
نکته‌ای که برای تشخیص مبتلایان به سندرم خستگی مزمن، باید در نظر داشت این است که علائم این دسته از افراد همیشگی نیست یعنی گاهی این علائم به وجود می‌آید و گاهی از بین می‌رود. افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن، معمولاً به مشکلات گوارشی مبتلا هستند و احساس ترش کردن دارند. افرادی که به سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر مبتلا هستند یا کولیت اولسروز (ulcerative colitis) دارند نیز، می‌توانند به صورت همزمان دچار سندرم خستگی مزمن شوند، چون در همه این بیماری‌ها استرس، اضطراب و افسردگی می‌تواند نقش داشته باشد.
خسته‌های آسیب‌پذیر
سندرم خستگی مزمن علاوه بر اینکه کیفیت زندگی افراد را کاهش می‌دهد، باعث ایجاد برخی از مشکلات برای فرد مبتلا می‌شود. برای مثال افرادی که به سندرم خستگی مزمن دچار هستند، بیش از بقیه افراد آسیب می‌بینند بدین معنی که این دسته از افراد، زمانی که یک فعالیت بدنی را به شکل نادرست انجام می‌دهند، بیش از سایرین دچار آسیب تاندونیت (التهاب تاندون همراه با پارگی میکروسکوپی- Tendinitis or Tendonitis) یا آسیب‌های دیگر خواهند شد. این دسته از افراد مستعد ابتلا به آرتروز هستند و ممکن است به آرتروز مبتلا شوند.
نکته‌هایی برای کاهش خستگی
با اینکه دلیل ابتلا به سندرم خستگی مزمن به مسائل روحی و روانی برمی‌گردد، ولی انجام برخی کارها می‌تواند به بهبود وضعیت این دسته از افراد کمک کند.
آن دسته از افرادی که به سندرم خستگی مزمن مبتلا هستند باید تا جای ممکن قبل از نیمه‌شب بخوابند و صبح‌ها زود بیدار شوند تا دچار مشکلات جدی نشوند.
افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن نباید کمتر از ۸ ساعت بخوابند چون خواب کم باعث تشدید مشکلات این دسته از افراد می‌شود.
این دسته از افراد باید از خوردن قندهای ساده (شکلات، شیرینی و ...) بپرهیزند.
مبتلایان به سندرم خستگی مزمن باید روزانه به مدت ۳۰ دقیقه پیاده‌روی کنند.
این دسته از افراد نباید در شرایط تنش‌زا قرار بگیرند.
مواد غذایی که در آن‌ها ویتامین گروه ب (B) وجود دارد باید توسط این دسته از افراد استفاده شود.
افرادی که علائم ابتلا به این سندرم را دارند باید از نظر کم‌خونی، مشکلات هورمونی، تیروئید و کمبود ویتامین‌ها و موادمعدنی مثل کلسیم مورد بررسی قرار بگیرند.
مبتلایان به سندرم خستگی مزمن باید به اندازه کافی استراحت کنند.
خانم‌های باردار نباید در معرض استرس و افسردگی قرار بگیرند، ضمن اینکه این دسته از افراد باید مراقب ساختار بدنی خود باشند تا زمینه ابتلا به سندرم خستگی مزمن بعد از بارداری برای آن‌ها به وجود نیاید.
مبتلایان به سندرم خستگی مزمن باید به‌اندازه کافی از روغن‌زیتون و جوانه گندم استفاده کنند تا علائم ناشی از سندرم خستگی مزمن در آن‌ها کاهش پیدا کند.
این دسته از افراد نباید از غذاهای حاضری به‌ویژه فست‌فود استفاده کنند.