مشغول وزن کردن سبزی آش و سرکشی به دیگ حلیم است. ترازویش دقیق، کارش روی حساب و کتاب می‌چرخد. کم‌فروشی و تضییع حق مشتری خط قرمز کاسبی‌اش است.

به گزارش همشهری آنلاین ، سر و صدای تهویه مغازه نمی‌گذارد صدا به صدا برسد. حوصله می‌کنم و می‌نشینم تا به کارهایش برسد. طبق برنامه بقیه کبابی‌ها و حلیم‌فروشی‌ها صبح حوالی ساعت ۱۰ می‌آید و آش و حلیم را بار می‌گذارد. نزدیک ظهر می‌رود و دوباره ۴ بعد از ظهر مغازه را باز می‌کند.    
  «اسدالله نجمی» کاسب خیابان صاحب‌الزمان(عج) است. او از سال ۶۸ در این مغازه کار کرده و در این مدت توانسته اعتماد مردم را به خودش جلب کند. قیمت کباب، آش رشته و حلیم را طبق نرخ مصوب اتحادیه از مشتریان دریافت می‌کند، اما همواره سعی کرده تا محصولی بدون ناخالصی و باب طبع مشتری دست مردم  بدهد.  

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

«دایی کبابی»

مغازه‌اش مرا یاد کودکی‌ها و افطاری‌های هول هولکی‌مان می‌اندازد. زمانی که قوری برقی پلاستیکی قرمز رنگمان را به برق می‌زدیم و چای دم کشیده و نکشیده را می‌خوردیم و حلیم و یا سینی کباب «دایی کبابی» را میان سفره می‌گذاشتیم. «عزیزالله نجمی» معروف به «دایی کبابی» سال‌ها صاحب یک کبابی در محله سرآسیاب و از مریدان شیخ جواد خراسانی بود. بعد از آن در سال ۱۳۴۶ مغازه‌ای در خیابان صاحب‌الزمان(عج) خرید و تا سال ۱۳۷۳ در آن به کسب و کار پرداخت. مرد خوشرو و متدینی بود که خیلی‌ها به خاطر همین تدین و حسن خلقش، خرید از او را به بقیه کبابی‌های منطقه ترجیح می‌دادند.  
 او در ۸۲ سالگی از دنیا رفت و از ۲۰ سال پیش تا امروز، دامادش به تنهایی این مغازه را می‌چرخاند. «اسدالله نجمی» که راه و رسم کاسبی را بیش از پدرش، که از فعالان این صنف بود، از «دایی کبابی» آموخته است، او اکنون یکی از کاسبان معتمد منطقه است.  

چرا کیفیت حلیم افت می‌کند؟  

او در ۲ هفته اول ماه رمضان هر روز حدود ۴۰‌کیلو حلیم و ۱۵ تا ۲۰‌کیلو آش می‌پزد و گاهی هم کفگیرش به ته دیگ می‌خورد. هفته سوم فروش کمتر می‌شود و مجدد هفته چهارم این ماه فروش آش و حلیم رونق مختصری می‌گیرد. این‌طور که «نجمی» می‌گوید؛ یک یا ۲ ساعت مانده به افطار، بهترین زمان خرید حلیم است. او گوشت فراوان را یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک حلیم خوب می‌داند و می‌گوید: «به ازای هر یک‌ کیلو گندم، باید مقدار ۲۰۰ گرم گوشت گوسفند به ظرف حاوی گندم پخته و تصفیه شده اضافه کرد. حلیمی که روی آن حباب و یا گلوله‌های آردی ایجاد شده باشد، یا مانده است و یا آشپز آن بیش از مقدار نیاز به گندم آب اضافه کرده است. در این صورت مجبور می‌شود حلیمش را با آرد غلیظ کند. برای همین آردها گلوله گلوله می‌شوند. کیفیت پایین حلیم دلیل دیگری هم دارد و آن اینکه زیر دیگ خاموش و حلیم سرد شده است. حلیم از ابتدای پخت تا خالی شدن پاتیل آن، باید جوش باشد تا رویه نبندد.»

همیشه حق با مشتری است

برای اینکه مدیون کسی نشود، همیشه سعی می‌کند کفه ترازویش را به نفع مشتری پایین بیاورد. او می‌گوید: «به کسب حلال خیلی اهمیت می‌دهم. کاسبی حلال برکت دارد. کاسب باید حق مشتری را به درستی و بی‌کم و کاست ادا کند تا وجدانش آسوده باشد. کم‌فروشی در مرام من نیست. من در یک خانواده مذهبی متولد شده‌ام و با یک خانواده متدین وصلت کرده‌ام. برای همین نکات کسب اسلامی همیشه آویزه گوشم بوده و هست.»
وی همچنین ادامه می‌دهد: «چنانچه انسان بداند کسبش حلال و راه و روشش صحیح است، وقتی مشکلی در زندگی‌اش پیش آید می‌داند که مشیت خدا بر آزمایش او قرار گرفته است. خدا حق‌الله‌ را می‌بخشد، اما حق الناس هرگز قابل بخشیدن نیست. اگر در کاسبی از من قصوری سر بزند، چطور می‌توانم این همه مشتری را که روزانه از من خرید می‌کنند راضی کنم؟ »

هوای مشتری‌هایم را دارم

اگر حلیم‌ها بماند، همان روز آن را بین کارگران ساختمانی، کودکان کار و یا افراد کارتن‌خواب پخش می‌کند. چون حلیم مانده‌ای که با حلیم تازه مخلوط شود، کیفیت حلیم تازه را هم از بین می‌برد. او درباره رضایت مشتری می‌گوید: «با مشتری راه می‌آیم. نه اینکه صرفاً به خاطر مشتری این کار را بکنم، او که راضی از مغازه بیرون برود، برای همیشه مشتری‌ام می‌شود. ولی اگر جنس خوب دستش ندهم و با بد خلقی با او برخورد کنم، نه تنها خودش نمی‌آید، که دیگران را هم از خرید از من منصرف می‌کند.»
«اسدالله نجمی» تعامل خوب با مردم را موجب رضایت خدا، رضایت مردم و آسودگی وجدان کاسب می‌داند و اضافه می‌کند: «شاید با وسواسی که در تهیه غذا دارم، سود مالی چندانی عایدم نشود، اما می‌دانم از نظر معنوی متضرر نشده‌ام. در طول این سال‌ها با سود کمی که از کاسبی در این مغازه به دست آورده‌ام، فقط توانسته‌ام یک زندگی معمولی و به دور از تجمل برای خانواده‌ام تهیه کنم. نه بیشتر و نه کمتر.»

مشکلات محله

مواد اولیه طبخ حلیم و کباب و گرمای حاصل از روشن کردن منقل و کباب پز، خود باعث ایجاد آلودگی و گرما می‌شود. برای همین «نجمی» توری مقابل در ورودی را بر نمی‌دارد تا وجود حشرات مغازه را آلوده نکنند. همچنین تهویه مغازه مرتب کار می‌کند تا بوی بدی در فضای آن ایجاد نشود. اما ظاهراً این کار کفایت نمی‌کند. او می‌گوید: «بعضی از مردم در ریختن زباله در سطل‌ها بی‌توجهی و هرگونه پسماندی را داخل جوی آب رها می‌کنند، که در آلودگی محیط بی‌تأثیر نیست در کنار آن پیمانکاران شهرداری هم آن‌طور که باید و شاید برای نظافت جوی‌ها تلاش نمی‌کنند. همین مسئله موجب شده تا من همیشه نگران وجود آلودگی در مغازه باشم.»
او از مسئولان شهرداری می‌خواهد بر کار پیمانکاران نظارت بیشتری داشته با شند تا محله‌ای زیباتر برای زندگی داشته باشیم.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۴ در تاریخ ۱۳۹۳/۰۴/۱۷