همشهری آنلاین - رابعه تیموری:این بنگاه‌های اشتغالزایی نه‌تنها بخشی از بار اقتصاد جامعه را به دوش می‌کشد، بلکه در بهبود شرایط اقتصادی خانواده‌ها نیز نقش بسزایی ایفا می‌کند. «احمد یعقوبی فرانی» استادیار گروه ترویج و آموزش دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، با همکاری دو دانشجوی این دانشگاه، درباره ابعاد مختلف فعالیت تعاونی‌های زنان مطالعات گسترده‌ای انجام داده است. فرانی به نقش تعاونی‌های زنانه در بهبود سطح اشتغال جامعه اشاره می‌کند و می‌گوید : «تجربیات جهانی نشان می‌دهد تعاونی‌ها می‌توانند نقش موثری در جریان اشتغالزایی داشته باشند و زنان به‌عنوان نیروی انسانی موثر در جامعه، در راه اندازی و فعالیت تعاونی‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کنند. »
اوتعاونی‌های زنانه را بهترین بستر برای اشتغال زنان سرپرست خانوار و خانواده‌های کم‌درآمد می‌داند و توضیح می‌دهد : «تعاونی‌ها امکان استثمار نیروی کار را کاهش می‌دهند و دموکراسی را ارتقا می‌بخشند، دستیابی به توسعه را پررنگ می‌کنند، فرهنگ کار گروهی را درونی می‌کنند و بازارهایی باز ایجاد می‌کنند. اگر در ایجاد تعاونی‌های زنان، توانمندسازی اقتصادی زنان به همراه توانمندسازی روانی و اجتماعی آنها دنبال شود، توانمندسازی این قشر از جامعه به‌صورت کامل محقق می‌شود. »
زن بودن مانع فعالیت مدیران تعاونی‌ها نمی‌شود
این استاد دانشگاه به نتایج یافته‌های پژوهشی خود درباره نقش تعاونی‌ها در بهبود توانمندی زنان اشاره می‌کند و می‌گوید : «یافته‌های پژوهشی ما نشان می‌دهد که مشارکت زنان در تعاونی‌ها توانمندسازی اقتصادی، اجتماعی و روانشناختی آنان را در پی دارد. زنان عضو در تعاونی‌ها رضایت بیشتری از زندگی نشان می‌دهند و در کنار برخورداری از استقلال مالی نسبی، مشارکت اجتماعی گسترده‌تری نیز در جامعه دارند. »
او سرسختی و بلندهمتی را از ویژگی‌های مدیران تعاونی‌های زنانه برمی شمرد و توضیح می‌دهد : «در مصاحبه‌های انجام شده با مدیرعامل‌های تعاونی‌های زنان، بسیاری از آنها بیان کردند که هرگز زن بودن‌شان مانع از فعالیت آنها نشده و با تمرکز بر توانمندی‌های‌شان به‌عنوان یک مدیرعامل فارغ از مشکلات و سختی‌ها ادامه می‌دهند و در پذیرش مسئولیت و انجام وظایف هیچ کاستی نسبت به همتایان مرد خود ندارند. حتی گاهی از آنها برتر نیز بوده‌اند؛ اما برای این موفقیت‌ها مشکلات بیشتری را نسبت به آقایان تحمل می‌کنند. ازجمله، بار سنگین اداره کارهای منزل و تربیت فرزندان که بر دوش آنها است. »
مدیریت همدلانه
فرانی به مشکلات زنان شاغل در تعاونی‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید : «مدیرعاملان تعاونی‌های زنان بهتر است با در نظر گرفتن شرایط زنان عضو تعاونی و مسئولیت‌های آنها در خانه، شرایط مرخصی را برای‌شان تسهیل کنند و یا برای ایام مرخصی زایمان نیروی جایگزین در نظر گرفته شود که البته بیشتر مدیرعاملان شرکت کننده در تحقیقات ما، برای مرخصی زایمان اعضاء با سایر اعضا هماهنگ کرده و با تقسیم فعالیت بین آنها این مشکل را مدیریت نموده‌اند و کمتر کسی در این زمینه با مشکل مواجه شده است. تنها نگرانی اعضاء در دوران مرخصی زایمان، نداشتن حمایت بیمه‌ای و مشکلات مالی است که فرد در زمان مرخصی با آنها مواجه می‌شوند. » او حضور کودکان در کنار مادران عضو تعاونی‌ها را از مسائل مهم در این بنگاه‌های اقتصادی ذکر می‌کند و ادامه می‌دهد : «بهتر است مدیران عامل تعاونی‌ها با همراهی اعضاو یا سازمان‌های حمایتی برای ایجاد مراکز نگهداری کودکان راهکارهای مناسبی پیش‌بینی کنند. مثلا با توجه به این که مهدکودک نیز می‌تواند یک تعاونی موفق و کاربردی باشد، نزدیک تعاونی‌ها یک مهدکودک دایر کنند. این مسئله در مناطق روستایی اهمیت بیشتری دارد. »او دغدغه‌های خانه داری را از مهمترین مشکلات زنان عضو تعاونی‌ها برمی شمرد و می‌گوید : «تسهیل شرایط رفت‌وآمد زنان عضو تعاونی، با تدارک سرویس رفت‌وبرگشت یا توصیه به افراد برای عضویت در تعاون‌های نزدیک محل سکونتشان یا بردن کارگاه‌ها و تعاونی‌ها به نزدیکترین محل برای حضور اعضاء می‌تواند تاثیر به‌سزایی در آرامش روانی افراد و در نتیجه موفقیت تعاونی داشته باشد. »
مدیریت زنانه موفق‌تر است
فرانی اقداماتی را برای افزایش بازدهی تعاونی‌های زنان لازم می‌داند و می‌گوید : « ایجاد تفاهمنامه بین سازمان فنی و حرفه‌ای با سازمان تعاون برای جذب افراد می‌تواند شرایط و آینده کاری بهتری را برای اعضاء پیش‌بینی کند و نگرانی آنها ًاز آینده فعالیت‌های هنری زنان را کاهش دهد. همچنین با اقداماتی مانند ارائه تعریف مشخص برای مشاغل زنان و تعیین دستمزد مشخص برای آنها، برقراری بیمه و تسهیل شرایط بیمه شدن، می‌توان نگرانی زنان عضو تعاونی از آینده را کاهش داد. » این پژوهشگر مدیریت زنانه را در موفقیت تعاونی‌های زنان موثر عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد : « باید بانوان تا حد امکان مدیرعامل تعاونی زنان باشند، چون تجارب موفق نشان داده که در این صورت صمیمیت بین اعضاء با مدیرعامل و نیز با دیگر اعضاء بیشتر، درک متقابل شرایط و محدویت‌ها بهتر و مشکلات ارتباطی آنها کمتر خواهد بود. »