شاید بتوان گفت که داستان دفن و محو زباله‌ها دیگر در جهان مدرن به پایان رسیده و راهی جز بازیافت آن باقی نمانده است.با پیشرفت تکنولوژی بازیافت، بازیافت صنعتی زباله‌ها به مهم‌ترین چالش زیست محیطی و انسانی روزگار ما تبدیل شده که کشورهای مختلف رویه‌های متفاوتی را برای آن در پیش گرفته‌اند.
به گزارش بی‌بی‌سی، 60 درصد زباله‌های خانگی بریتانیا قابل بازیافت یا تغییر کاربری است اما در انگلیس تنها 17.7 درصد زباله‌ها بازیافت می‌شوند و 78 درصد آن دفن می‌شوند. این در شرایطی است که روزانه بیش از 5.3 میلیون تن زباله در جهان تولید می‌شود که ایرانی‌ها با میانگین سرانه روزانه 700 گرم، ۴۰هزار تن زباله در روز تولید می‌کنند.
این در حالی است که آلمانی‌ها روزانه ۹۰هزار تن تولیدزباله دارند، که در نگاه نخست فاجعه بار به‌نظر می‌رسد. اما در کشورهای توسعه یافته‌ای همچون آلمان ۸۰درصد از زباله‌ها بازیافت می‌شود، در حالی که در ایران کمتر از 5 درصد زباله به چرخه استفاده باز می‌گردد و فاجعه درست از همین‌جا آغاز می‌شود؛ زمانی که با کوهی از زباله روبه‌روییم و نمی‌دانیم چه کنیم، در حالی‌که به‌طور متوسط کشورهای در حال توسعه، 5 درصد سرانه تولید ناخالص ملی خود را برای خدمات مدیریت ضایعات شهری هزینه می‌کنند.
ژاپن 5 درصد از بودجه شهرداری را به این امر اختصاص می‌دهد. در مالزی 70 درصد، در هند 86 درصد و در اندونزی 90 درصد هزینه مدیریت مواد زائد جامد شهری صرف جمع آوری ضایعات می‌شود. از سوی دیگر در کشورهای توسعه یافته خدمات جمع‌آوری محصولات قابل بازیافت بسیار بالاست و تاسیسات فراوری و بازیافت، بسیار پیشرفته و بازار محصولات بازیافتی، بسیار گسترده است. در همین حال روش‌های عملی شده برای کاهش آسیبی که زباله‌ها به سلامت و محیط وارد می‌کنند کاملاً شناخته شده هستند. در این میان اتحادیه اروپا همواره روی 4 اصل کاهش مواد اولیه، استفاده دوباره از تولیدات، بازیافت و احیای انرژی تاکید می‌کند.
سوئیس؛ مدیریت کامل بازیافت
سوئیس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای مدافع بازیافت زباله، در سال ۲۰۰8 توانست
50 درصد زباله‌های تولیدی مردمانش را بازیافت کند. این در شرایطی است که در این کشور بیش از ۵ میلیون تن زباله شهری تولید شد که در حدود نیمی از این زباله‌ها را بازیافت و نیم دیگر آن را در کوره‌های مخصوص زباله سوزاندند. این کشور با میزان بازیافت بیش از ۵۰ درصد در بین کشورهای پیشرفته دراین زمینه جای می‌گیرد.هر سوئیسی به‌طور میانگین ۷۱۴ کیلوگرم در سال زباله تولید می‌کند.
در سوئیس هر سطل زباله برای اینکه از سوی رفتگران تخلیه یا دفع شود باید مجهز به یک برچسب ویژه باشد تا مشخص شود که هزینه مشمول مالیات، پرداخت شده است. بطری‌های پلاستیکی رایج‌ترین محفظه نوشیدنی‌ها در سوئیس هستند که 80 درصد آنها بازیافت می‌شوند که بسیار بیشتر از میانگین اروپا با 20 تا 40 درصد است. از دیگر سو در این کشور ۲۹ کوره مخصوص سوزاندن زباله وجود دارد که براساس آمار 63 میلیون تن زباله در سال ۲۰۰8 سوزانده شده که ۴۱۷ هزار تن آن مربوط به کشورهای مجاور بوده است.
آمریکا؛ تلاش برای بازیافت بیشتر
در آمریکا تلاش‌ها برای کاهش زباله‌های خانگی و تجاری زیر نظر آژانس محافظت از محیط زیست آمریکا (EPA) انجام می‌شود. آمریکایی‌ها 28 درصد زباله‌های خود را بازیافت می‌کنند که این میزان در 15 سال گذشته تقریباً 2 برابر شده است. بازیافت انواع خاصی از زباله‌ها در این کشور افزایش بیشتری داشته است به‌طوری‌که 42 درصد زباله‌های کاغذی، 40درصد بطری‌های پلاستیکی نوشابه‌های غیرالکلی، 55 درصد قوطی‌های آلومینیومی نوشیدنی‌ها و 57 درصد بسته بندی‌های استیل بازیافت می‌شوند.
20 سال پیش تنها یک برنامه جاده‌ای زباله در آمریکا وجود داشت. این میزان در سال 1998 به 9هزار برنامه جاده‌ای و 12 هزار مرکز بازیافت زباله رسید. در سال 1999 بازیافت و تغییر کاربری زباله‌ها مانع ورود 64 تن زباله به محل دفن یا مراکز سوزاندن زباله‌ها شد. میزان بازیافت زباله‌ها در ایالات مختلف آمریکا متفاوت است. در آلاسکا، وایومینگ و مونتانا کمتر از 9 درصد زباله‌ها بازیافت می‌شود در حالی‌که در نیویورک، ویرجینیا و 5 ایالات دیگر میزان بازیافت بیش از 40 درصد گزارش شده است.
آلمان، قهرمان محیط زیست جهان
آلمانی‌ها خود را قهرمان محیط زیست جهان می‌دانند. دیگر شکی نیست که این موضوع برای آنها بسیار مهم است. جداسازی زباله‌های خانگی مدت‌هاست که امری بسیار مهم برای مردم آلمان است. در هر آپارتمان معمولاً 5 سطل برای 5 نوع زباله وجود دارد که با رنگ‌های جداگانه مشخص شده‌اند. زرد برای بسته بندی‌ها (مانند کارتون‌های قدیمی شیر)، آبی برای کاغذ و مقوای نازک، سطل‌های ویژه شیشه در 3 قسمت شیشه‌های روشن، قهوه‌ای و سبز و یک سطل برای مواد غذایی و گیاهی و سرانجام یک سطل سیاه برای سایر زباله‌ها که مناسب برای افرادی هم هست که حوصله جداسازی زباله‌ها را ندارند.
به لحاظ قانونی مردم آلمان ملزم به رساندن زباله‌های خاص مانند باطری و مواد شیمیایی به مراکز بازیافت هستند واگر کسی این کار را نکند مرتکب جرمی اداری شده که البته در عمل به ندرت در این مورد پیگیرد قانونی رخ می‌دهد. این در حالی‌است که بر اساس نظرسنجی‌ها 90درصد آلمانی‌ها باعلاقه شخصی به جداسازی زباله‌ها می‌پردازند.
ژاپن؛ کسب ثروت از طلای کثیف
تازه‌ترین آمار وزارت محیط زیست ژاپن نشان می‌دهد که هر شهروند ژاپنی به‌طور میانگین روزانه یک‌هزار و ۱۳۱گرم زباله تولید می‌کند و این در حالی است که 20 درصد این زباله‌های تولید شده در ژاپن بازیافت می‌شوند. حجم تولید زباله خانگی در ژاپن در سال ۱۹۸۵میلادی به بالاترین سطح رسیده بود اما پس از آن به‌دلیل افزایش آگاهی‌های عمومی درباره ضرورت حفظ محیط زیست، تولید زباله، روند کاهشی به خود گرفت. در این کشور برای تسهیل در بازیافت زباله، زباله‌های خانگی به زباله‌های خشک، تر و قابل بازیافت دسته بندی می‌شوند.
از این رو در ژاپن نظم دقیقی برای دسته بندی کردن زباله‌های خانگی وجود داشته و بر اساس قوانین شهری، هر منطقه روزهای خاصی را برای دور ریختن زباله‌های مختلف در نظر گرفته است.
برای نمونه زباله‌های خام آشپزخانه، زباله‌های شیشه‌ای و ظروف پلاستیکی نوشابه، زباله‌های فلزی از جنس آلومینیم و زباله‌های مقوایی و روزنامه‌به‌طور جداگانه جمع‌آوری می‌شوند. کار جمع‌آوری زباله به بخش خصوصی واگذار شده است. در این کشور از زباله‌های خام خانگی برای تولید برق استفاده می‌شود و زباله‌های دیگر نیز بازیافت می‌شوند.
یونان؛ بزرگ‌ترین مرکز غیرفعال
یونان هرساله یک میلیارد بطری پلاستیکی آب، یک میلیارد بطری نوشیدنی‌های غیرالکلی و یک میلیارد محفظه پلاستیکی شوینده را به‌عنوان زباله تولید می‌کند. به این ترتیب حدود یک پنجم زباله‌های تولید شده این کشور پلاستیک است که تنها یک درصد آن بازیافت می‌شود.
به گفته مقامات این سازمان، یونان در بحث بازیافت زباله حدود 15 سال عقب‌تر از سایر کشورهای اتحادیه است. جداسازی زباله برای مردم یونان چندان مهم نبوده و دولت می‌کوشد تا با تشویق شهروندان، خود را به استانداردهای اروپایی برساند. در نتیجه این روند، آتن، پایتخت این کشور در حال حاضر با بحران مدیریت زباله به‌دلیل نبود روش‌های جایگزین روبه‌روست.
این درحالی است که آتن بزرگ‌ترین مرکز بازیافت زباله در اروپا را در کنار محل دفن زباله‌های این شهر داراست که ساخت آن 75 میلیون یورو هزینه برده است اما به همان شکل رها شده و تا امروز فعالیت چندانی ندارد. در یونان ۹۳ درصد زباله‌ها دفن می‌شوند.
ایتالیا؛ نقص کننده قواعد زیست محیطی
قوانین زباله در ایتالیا از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت است. به‌طوری‌که به تازگی قوانین زباله در رم سخت‌تر شده و بر اساس آن افرادی که تا فاصله 500 متری خانه خود دارای سطل بازیافت هستند و زباله‌های خود را جدا نکنند تا 619 یورو جریمه می‌شوند. ساکنان رم معتقدند که معمولاً یافتن سطل زباله در این شهر سخت بوده و درصورت یافتن هم اغلب پر هستند. شورای شهر رم همچنین خواستار ایجاد سطل‌های زباله جدید با رنگ‌های مختلف برای جداسازی زباله‌ها شده است.
سال گذشته کمیسیون اروپا اعلام کرد که قصد دارد با ایتالیا به خاطر 28 مورد نقض قواعد
زیست محیطی اتحادیه اروپا برخورد کند. در این کشور 63 درصد زباله‌ها دفن می‌شوند.
مشکل تخلیه زباله که درنتیجه مدیریت بد زباله یکبار به شهر ناپل و منطقه اطراف آن آسیب رساند، دوباره توجه عموم را به خود جلب می‌کند و این تنها نتیجه عملکرد مافیای محلی در بازار پرسود زباله نبود بلکه کمبود یک زیرساختار مناسب نیز در آن مؤثر بوده است.