همشهری آنلاین-مرضیه موسوی: دلهره‌های روزهای آغازین جنگ تحمیلی و اخباری که از رادیوهای لامپی و ترانزیستوری دنبال می‌شد جای خود را به هیاهویی داده است که به استقبال گرامیداشت آن روزها رفته‌اند؛ سالروز آغاز جنگ تحمیلی بار دیگر از راه رسیده در حالی‌که بیش از ۳۰ سال از آن سال‌ها می‌گذرد، برای زنده نگه داشتن یاد آن روزها، هر چند تلخ، سخت و دلگیر، کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. از سر زدن به مزار شهدای ۸ ساله دفاع مقدس گرفته تا دلجویی از خانواده‌های آنها و حتی دیدار با کسانی که بخشی از وجود خود را در جبهه‌ها جا گذاشتند. منطقه ۱۸، از یافت‌آباد گرفته تا شهرک ولی‌عصر(عج) و شادآباد و خلیج فارس و... جوانان زیادی را در طول سال‌های دفاع مقدس تقدیم انقلاب کرد. جوانانی که روزگاری هم‌محله‌ای و همسایه ما بودند و حالا نامشان، بر سر در کوچه‌ها و خیابان‌ها نقش بسته است. در این ۲ صفحه سری به این همسایه‌های قدیمی زده‌ایم.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
پیشنهاد یکم
عشق یعنی استخوان و یک پلاک
سر زدن به بوستان قائم در هفته دفاع مقدس هم فال است و هم تماشا. هم می‌توانید از فضای سبز و امکانات ورزشی و تفریحی این پارک بزرگ و دیدنی منطقه استفاده کنید و هم سری به مزار شهدای گمنام که در دل بوستان قائم به خاک سپرده شده‌اند بزنید و استخوانی سبک کنید. ۵ شهید گمنام جنگ تحمیلی در این بوستان آرام گرفته‌اند. از حضور مسئولان و مدیران شهری بر سر مزار شهدای گمنام که بگذریم، اهالی محله شهرک ولی‌عصر(عج) هم در این نقطه از بوستان قائم حضور فعالی دارند و گاهی با برگزاری مراسم دعا و زیارت عاشورا وگاه با پخش نذری و خیرات سری به شهدای بی‌نام این بوستان می‌زنند. مزار این شهیدان روزهای پایانی هفته از حضور مادران چشم انتظار و مادران شهدای دفاع مقدس خالی نیست که‌گویی بر سر مزار فرزند شهید خود نشسته و با او درددل می‌کنند.
پیشنهاد دوم
زیارت گلزار شهدای یافت‌آباد
بیش از ۲۴۴ شهید دوران دفاع مقدس در گلزار شهدای یافت‌آباد آرمیده‌اند. حالا که هفته دفاع مقدس از راه رسیده سر زدن به این گلزار و دمی نشستن در کنار خانواده‌های شهدای هم‌محله‌ای خالی از لطف نیست. همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس مزار شهدای این گلزار غبارروبی و عطرافشانی می‌شود تا این محل برای میزبانی از کسانی که به دیدار شهدا می‌آیند آماده شود. خانواده شهدا در این روزها هم میزبان شما هستند. چه بسا با رفتن به این گلزار دیداری هم از بچه‌های هم‌محله‌ای و قدیمی خود تازه کردید. گلزار شهدای یافت‌آباد را به خوبی می‌شناسید؛ گلزاری که در آرامستان تاریخی یافت‌آباد واقع در بلوار معلم جا خوش کرده است. نزدیک بودن مزار این شهیدان به محله یافت‌آباد باعث شده تا بعد از گذشت بیش از ۲۰ سال این گلزار همچنان محل رفت و آمد اهالی و البته خانواده‌های شهدا باشد.
پیشنهاد سوم
بازدید از موزه شهدای منطقه
سال گذشته موزه شهدای منطقه درست در خیابان شهید بهرامی، خیابان شهدای دانش‌آموز و تقاطع خیابان یاسر افتتاح شد. قرار است در این موزه آثار و اشیائی از شهدای دوران دفاع مقدس به نمایش گذاشته شود. هنرهای تجسمی و هنرهای دستی به کمک این موزه می‌آیند تا مفاهیم ارزشی‌ای را در زمینه دفاع از میهن و حفظ ارزش‌های انسانی به مخاطب القا کنند. بقایایی از جنگ تحمیلی هم در این موزه دیده خواهد شد. موزه شهدا جای خوبی است برای آشنایی بیشتر با جریان‌های رخ داده در طول جنگ ۸ ساله ایران و عراق و دیدن زوایای مختلف جنگ که ممکن است از نگاه و چشم برخی از افراد پنهان مانده باشد. همزمان با آغاز سال تحصیلی و بازگشایی مدارس، این موزه نیز مراحل پایانی تکمیل خود را طی می‌کند تا دانش‌آموزان یکی از گروه‌های بازدیدکننده از این موزه باشند. شما هم به‌زودی می‌توانید از این موزه بازدید کنید.
پیشنهاد چهارم
همراهی با کاروان راهیان نور
هفته دفاع مقدس که از راه می‌رسد بازار کاروان‌های راهیان نور هم داغ می‌شود؛ از بازدید از مناطق جنگی در جنوب غرب کشور گرفته تا سفرهای کوتاه‌تر و نزدیک‌تری که در قالب این کاروان‌ها برگزار می‌شود. مثل سال‌های گذشته امسال هم اهالی منطقه ۱۸ به همراه دیگر تهرانی‌ها به زیارت جبهه‌های جنوب می‌روند. فرهنگسرای خاتم در منطقه ۱۸ مجری برگزاری این سفرهای فرهنگی است. البته شهروندان از طریق مجموعه‌های دیگر از جمله باغ موزه دفاع مقدس و سایر مراکز فرهنگی هم می‌توانند برای رفتن به سفر راهیان نور داوطلب شوند. کاروان‌های راهیان نور هر سال در مناسبت‌های مختلفی از جمله هفته دفاع مقدس راهی جبهه‌های جنوبی کشور می‌شوند تا با این جبهه‌ها و اتفاق‌های رخ داده در آن بیش از پیش و از نزدیک آشنا شوند. کاروان‌های راهیان نور شهرداری هم در همین ماه به مناطق جنگی غرب کشور رفته است.
پیشنهاد پنجم
حضور در نمایشگاه‌های موقت
همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس نمایشگاه‌های موقتی در گوشه و کنار منطقه برگزار شده که در آن تصاویری از سال‌های جنگ تحمیلی به نمایش گذاشته شده است. این نمایشگاه‌ها در میدان‌ها و محل‌های پر تردد منطقه دایر شده‌اند. نمایشگاه‌هایی از محصولات فرهنگی مرتبط با دفاع مقدس هم در کنار این نمایشگاه‌ها دایر است. به‌طور همزمان با سایر نقاط شهر، برنامه‌های فرهنگی‌ای هم در گوشه و کنار منطقه در حال رقم خوردن است که رهگذران و اهالی منطقه را برای دقیقه‌ای هم که شده با خود به حال و هوای روزهای آغازین جنگ تحمیلی می‌کشاند. نمایش‌های خیابانی از جمله این برنامه‌ها هستند که احتمالاً در طول هفته دفاع مقدس در کنار بوستان‌ها و مراکز فرهنگی و میدان‌های پر تردد با آن روبه‌رو می‌شوید. بیشتر این نمایشگاه‌ها و برنامه‌های دیگر توسط مراکز فرهنگی منطقه و مدیریت شهری تدارک دیده شده است.
پیشنهاد ششم
دیدار با خانواده‌های شهدا
محله و خیابانی در منطقه ما نیست که به نام شهیدان جنگ تحمیلی شناخته نشده باشد. حتی کم نیست تعداد محله‌هایی که کوچه‌هایش بیش از یک شهید داشته باشد. هفته دفاع مقدس بهانه خوبی است برای اینکه شال و کلاه کنید و سری به همسایه‌های خود بزنید که فرزند شهیدشان را در راه آزادی میهنشان از دست داده‌اند؛ سری به مادرها و پدرهای آسمانی بزنید و سراغی از مادران چشم انتظار بگیرید که هنوز هم چشم به راه خبری از فرزند عزیز کرده‌شان هستند. سال‌ها از آن روزها می‌گذرد و احتمالاً تعدادی از آنها از منطقه ما به جای دیگری نقل مکان کرده‌اند. سری به همسایه‌ها و هم‌محلی‌های قدیمی خود بزنید و احوالی از آنها جویا شوید. اگر هم کسی را سراغ ندارید می‌توانید خانواده‌های شهدا را در گلزار شهدا ببینید. فرهنگسرای خاتم هم طرحی برای دیدار با مادران شهید دارد که می‌توانید در این طرح با مسئولان این مرکز همراه شوید.
پیشنهاد هفتم
ملاقات با جانبازان و ایثارگران
کم نیستند تعداد کسانی که بخشی از وجود خود را در جبهه‌های جنگ جا گذاشته و حالا در نزدیکی ما روزگار را سپری می‌کنند. جانبازان جنگی هنوز هم بین مردم منطقه ارج و مقام خود را دارند. این روزها عیادت از کسانی که بیش از ۲۰ سال بیماری و رنج را به جان خریده‌اند تا امروز ما در آسایش باشیم می‌تواند کوچک‌ترین کار برای قدردانی از آنها باشد. سری به این جانبازان و ایثارگران بزنید و از نزدیک با مشکلات آنها آشنا شوید، از تحمل رنج بیماری گرفته تا تهیه داروهای کمیاب و سختی خارج شدن از خانه وقتی که پایی برای رفتن وجود ندارد. بیمارستان‌هایی مثل بیمارستان «سینا» هنوز پر است از جانبازانی که با مرگ در جدال هستند و آسایش و راحتی به آنها روی خوش نشان نمی‌دهد. فرزندان این جانبازان چگونه رنج بیماری پدر را تحمل می‌کنند؟ پاسخ این سؤال را این روزها می‌توانید پیدا کنید.
باغ موزه دفاع مقدس
باغ موزه دفاع مقدس درست در کنار ایستگاه مترو قیطریه قرار دارد و دسترسی به آن آسان است. در این باغ موزه علاوه بر استفاده از فضای آرامش‌بخش باغ موزه، می‌توانید مروری هم بر جنگ تحمیلی داشته باشید و حتی اگر سن و سالتان به آن روزها قد نمی‌دهد، کمی با حال و هوای آن دوران از نزدیک آشنا شوید. باغ موزه دفاع مقدس به ادوات جنگی و ماشین‌های نظامی و نمونه‌ای از موشک‌ها و خلاصه تمام ابزارهای به کار رفته در جنگ تحمیلی که به نمایش گذاشته است شهرت دارد. برج پرچم و یادمان شهدای گمنام و تالار هشتگانه که به معرفی شهدا و... می‌پردازد هم از دیدنی‌های دیگر باغ موزه دفاع مقدس است. در محوطه باغ موزه می‌توانید بخشی از دستاوردهای جمهوری اسلامی در صنایع نظامی را از نزدیک ببینید یا با تعدادی از غنیمت‌هایی که ایرانی‌ها در جنگ تحمیلی از دولت بعثی گرفته‌اند از نزدیک آشنا شوید. تانک‌ها، زره‌پوش‌ها، موشک‌ها و... محوطه باغ موزه دفاع مقدس را به یکی از جذاب‌ترین بخش‌های آن تبدیل کرده است. باغ موزه دفاع مقدس روزهای سه‌شنبه تعطیل است.
موزه شهدا
موزه شهدا در خیابان آیت‌الله طالقانی و جنب خیابان «فرصت» قرار دارد. در این موزه می‌توانید بخشی از لوازم و وسایل شخصی شهدای جنگ تحمیلی یا انقلاب را ببینید. عکس، وصیتنامه، دفترچه خاطرات، مدارک تحصیلی، سجاده، قرآن، تسبیح، نوارهای سخنرانی، کتاب‌ها و... از جمله وسایلی هستند که در این موزه، از ۷۰۰ تن از شهدا به نمایش گذاشته شده است. در این میان نباید آثار هنری به جا مانده از شهدا را نادیده گرفت. موزه شهدا محل خوبی است برای آشنایی با زندگی شخصی شهید مرتضی آوینی یا شهید حسین فهمیده. بازدید از این موزه برای عموم آزاد و رایگان است. بد نیست بدانید که این موزه در شهرها و استان‌های دیگر ایران هم شعبه‌هایی دارد.
گلزار شهدای بهشت زهرا(س)
این گلزار هیچ‌گاه خالی از جمعیت نیست. به‌خصوص روزهای جمعه که در حسینیه این گلزار مراسم دعا و خواندن زیارتنامه هم برقرار است. خیلی از کسانی که مدام به این گلزار سر می‌زنند شاید نسبت فامیلی‌ای هم با هیچ‌یک از شهدا نداشته باشند. این روزها با فرا رسیدن سالروز آغاز جنگ تحمیلی برنامه‌های مختلفی در گلزار شهدا برگزار می‌شود. از غبارروبی و گلباران مزار شهدا گرفته تا مراسم دعا و نیایش در این گلزار. ایستگاه‌های صلواتی نزدیک این گلزار هم با حضور خانواده‌های شهدا از مهمانان این گلزار استقبال و از آنها پذیرایی می‌کند. هفته دفاع مقدس و برگزاری یادمانی برای شهدای جنگ تحمیلی پای افراد زیادی را از سراسر شهرهای ایران به این گلزار می‌کشاند. جای اهالی منطقه ۱۸ در این مراسم خالی نباشد.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۱۸ در تاریخ ۱۳۹۳/۰۶/۳۰