روزنامه همشهری؛ گروه خانواده، رابعه تیموری :این گلایه‌ها حرف‌های دل بسیاری از فارغ‌التحصیلانی است که بعد از پایان دوران تحصیل و وارد شدن به زندگی، نیم نگاهی به دوران تحصیلشان می‌اندازند و برای زمان و انرژی که برای یادگیری معلومات غیرکاربردی صرف کرده‌اند، افسوس می‌خورند. این نظرات و گلایه‌ها سبب شده نظام آموزش‌وپرورش کشور هم به این نتیجه برسد که زمان تغییر محتوای کتاب‌های درسی فرارسیده است. به گفته رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تغییر عناوین کتاب درسی در سال تحصیلی پیش‌رو آغاز می‌شود و مقطع ابتدایی اولین مقطعی است که این تغییرات را تجربه می‌کند. در گزارش زیر به چگونگی تغییرات کتاب‌های درسی پرداخته شده است :
به روز شدن کتاب ها ضرورت دارد
در نتایج پژوهشی که پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش‌وپرورش به‌تازگی درباره حجم کتاب‌های درسی دانش‌آموزان ایران انجام داده، آمده است : «برنامه درسی علوم تجربی دوره نخست ابتدایی ایران به‌لحاظ حجم، محتوا، چگالی و مطالبی که باید به دانش‌آموزان آموزش داده شود دو تا ١٠ برابر سایر کشورهاست! این نتایج نشان می‌دهد در حوزه کتاب‌های درسی، شرایط خوبی نداریم. »حجت الاسلام علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به نتایج این پژوهش اشاره می‌کند و می‌گوید : « تغییر عناوین و ساعات دروس از مطالبات به‌حق مردم است و سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به‌عنوان متولی اصلی در حوزه تالیف کتاب‌های درسی باید به این موضوع توجه کند. » او به لزوم به روز بودن و تناسب محتوای کتاب‌های درسی با نیاز جامعه اشاره می‌کند و می‌گوید : «بسیاری از کتاب‌های درسی، عمر ۵ و ۱۰ساله دارند و آخرین تغییرات و بازنگری که در محتوای آنها اتفاق افتاده مربوط به سال‌ها پیش است. دشواری متون، حجم بالا و غیرکاربردی بودن مطالب برای زندگی حال و آینده دانش‌آموزان از ایرادات مهمی است که به این کتاب‌ها وارد شده و ما را مصمم کرده محتوای کتاب‌های درسی را تغییر دهیم. »
آموزش‌ها کاربردی می‌شوند
حجت‌الاسلام لطیفی درباره مراحل تغییر محتوای کتاب‌های درسی می‌گوید : « براساس یک برنامه‌ریزی می‌توانیم نسبت به تغییر کتب درسی اقدام کنیم و برای دستیابی به این هدف دو طرح کلان را پیگیری می‌کنیم. طرح اول تغییرات و اصلاحاتی است که امسال در برخی محورها و عناوین پایه‌های تحصیلی مختلف شاهد هستیم و شامل بازنگری و اصلاح فعالیت‌های درسی و تمریناتی است که کاربردی نیستند. اگر چه این تغییرات در همه مقاطع اتفاق می‌افتد، اما عناوین درسی دوره ابتدایی تغییرات بیشتری خواهند داشت. »رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی سال تحصیلی ١٤٠٣ را زمان اجرای گام دوم طرح تغییرات کتاب‌های درسی عنوان می‌کند و می‌افزاید : «طرح کلان دیگری را دنبال می‌کنیم که بازنگری اساسی در کتاب‌های درسی در تمام دوره‌ها و شاخه‌های تحصیلی را مدنظر دارد و طرح سنگین‌تری است. پیش‌بینی ما این است که نتیجه‌اش از سال ۱۴۰۳ به مدارس می‌رسد و تحولی مشابه آنچه سال ۱۳۹۰در محتوای کتاب‌های درسی شکل گرفت، از سال ۱۴۰۳ به‌وقوع خواهد پیوست. »
فعالیت‌های فوق برنامه مکمل کتاب‌های درسی
حجت‌الاسلام لطیفی محدود کردن آموزش مدارس به محتوای کتاب‌های درسی را آسیب می‌داند و می‌گوید : « مدرسه فقط به‌معنای ساعات کلاس درس نیست، بلکه باید فعالیت‌های فوق‌برنامه طراحی شود و حجمی از زمان به آن اختصاص یابد تا به تعلیم و تربیت واقعی دست پیدا کنیم. بسیاری از اهداف آموزشی و تربیتی را نمی‌توان از طریق کتاب‌های درسی محقق کرد و حتی در بسیاری از زمینه‌ها ابزار نارسا برای تحقق اهداف نظام آموزشی است. »