همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: دو حوزه «فرهنگ» و «اقتصاد» ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و به نوعی هر دو وامدار دیگری هستند تا رشد و توسعه در سویه‌های مختلف این دو حوزه تحقق یاید. از این منظر، بازار کتاب ایران بخشی از گردش مالی خود را مدیون کتاب‌هایی است که همواره مخاطبان خاص و در عین حال پروپاقرص دارد. مانند کتاب‌های جنایی و معمایی که تقریبا در همه فصول سال، مشتریان نسبتاً ثابتی دارد و کتاب‌های چاپ شده در این بخش اغلب جزو آثار پرفروش محسوب می شود و کمک شایانی به چرخه صنعت نشر در کشور می کند؛ نکته قابل تأمل که در شرایط کنونی بازار نشر ایران از زوایای مختلف قابل توجه است. برای اینکه با نمونه‌های موفق و پرمخاطب آثار جنایی و معمایی در بازار کتاب ایران آشنا شویم، عناوین و تعداد چاپ‌های ۱۲عنوان از کتاب‌های پرفروش در این روزها را با هم مرور می‌کنیم:
***
جنایات و مکافات
کتاب «جنایت و مکافات» اثر فئودور داستایفسکی، نویسنده نامدار روس هم جزو کتاب‌های جنایی پرمخاطب در بازار کتاب ایران است که ۱۴ ناشران ایران با ۱۴ مترجم جداگانه به سراغ این کتاب رفته و مجموع کتاب های منتشر شده بیش از ۸۰ بار در بازار کتاب ایران تجدید چاپ شده است. این کتاب سرگدشت راسکولینکوف، مردی مستأصل و بی چیز است که تنها در زاغه‌های شهر سن پترزبورگ می‌چرخد و در ذهنش، خود را ورای قوانین جامعه تصور می‌کند. اما زمانی که راسکولینکوف مرتکب قتلی میشود، فقط رنج و عذاب، برایش باقی می‌ماند. او که وارد بازی تعقیب‌وگریز خطرناکی با یک بازپرس پلیس شکاک شده، مجازات گناهش را بیش از هر وقت دیگری به خود نزدیک احساس می‌کند
دختری در قطار
کتاب «دختری در قطار» اثر پائولا هاوکینز، نویسنده بریتانیایی و فارغ‌التحصیل رشته‌های فلسفه و علوم سیاسی، از آثار پرمخاطبان در بازار کتاب ایران است که تا به حال ۸ ناشر ایرانی با ۸ مترجم جداگانه به سراغ این داستان جنایی و معمایی رفته و منتشر کرده اند و به تا به امروز بیش از ۱۰۰ بار هم در بازار کتاب ایران تجدید چاپ شده است. این اثر، رمانی است مملو از خون و جنون؛ داستانِ عشق و خیانت؛ کتابی که با دستمایه قرار دادنِ روایتی پر تنش، به تشریح وضعیت دشوار و پیچیده انسان در جامعه مدرن می‌پردازد. سرگذشت شخصیتی بنام ریچل، که هر روز و هر شب سوار قطاری با مقصدی ثابت می شود و ناخودگاه درگیر حوادثی میشود که مسیر زندگی او را تغییر می‌دهد.
استخوان‌های دوست‌داشتی
خوانندگان کتاب‌های جنایی و معمایی از کتاب «استخوان‌های دوست‌داشتنی» اثر آلیس سبالد هم استقبال خوبی کرده و دو ترجمه این اثر در مجموع ۱۵ بار تجدیدچاپ شده است. کتاب «استخوان‌های دوست‌داشتنی» نوشته آلیس سبالد، داستان دختری است که یک بیمار روانی کودک آزار او را به قتل رسانده و اکنون داستان خود را از جهان ابدی تعریف می‌کند. سوزی زندگی‌ای را که بدون او جریان دارد، نظاره می‌کند، دوستان هم مدرسه‌اش شایعاتی درمورد ناپدید شدن او می‌گویند، خانواده‌اش امیدوارند که او پیدا شود و قاتلش سعی می‌کند ردش را محو کند. وقتی ماه‌ها سپری می‌شوند، سوزی می‌بیند که زندگی پدر و مادرش صدمه دیده و متزلزل میشود، خواهرش تلاش می‌کند که مقاوم شود و قوی‌تر بماند و برادر کوچکش سعی می‌کند مفهوم کلمه‌ی «از دست رفته» را درک کند.
قتل در قطار سریع‌السیر شرق
آثار داستانی آگاتا کریستی، نویسنده مشهور انگلیسی و خالق داستان‌های جنایی و ادبیات کارآگاهی که کتاب‌هایش بیشترین ترجمه را به زبان‌های مختلف دنیا داشته‌است، در بازار کتاب ایران هم جزو آثار پرفروش محسوب میشود و اغلب کتاب‌های این نویسنده جنایی‌نویس، در ردیف کتاب‌های پرمخاطب قرار می‌گیرد. یکی از این کتاب‌ها، «قتل در قطار سریع السیر شرق» با ترجمه محمد گذرآبادی است که از سوی انتشارات هرمس منتشر و تا به امروز ۱۶ بار تجدیدچاپ شده است. ماجراهای این داستان در داخل قطار در حال حرکت اتفاق می‌افتد؛ به کارآگاه خصوصی «هرکول پوآرو خبر می دهند که راشت به قتل رسیده و قاتل هنوز سوار قطار است. پوآرو پرونده را به دست می گیرد و ماجراها شروع میشود.
زنی پشت پنجره
انواع آثار جنایی و معمایی در بازار کتاب ایران مخاطبان خاص و البته پرشماری دارد که یکی از آن‌ها، کتابی با عنوان «زنی پشت پنجره» اثر ای جی فین، نویسنده آمریکایی است که نامزد دریافت جایزه بهترین کتاب معمایی گودریدز شده و در ردیف کتاب‌های پرفروش نیویورک تایمز هم قرار گرفته است. موفقیت‌های اولیه این کتاب باعث کنجکاوی و ترغیب ناشران و مترجمان ایرانی هم شده و ۷ ناشر با ۷ مترجم جداگانه به سراغ این کتاب رفته و مجموع کتاب‌ها بیش از ۲۰ بار در بازار کتاب ایران تجدیدچاپ شده است. این داستان سرگذشت شخصیتی بنام «آنا فاکس» است که تنها زندگی می کند. یک شب هنگام نگاه کردن به بیرون از پنجره خانه‌اش، چیزی را می بیند که نباید می دید.
بیمار خاموش
یکی از کتاب‌های معمایی و جنایی پرمخاطب در بازار کتاب ایران، رمان«بیمار خاموش» اثر الکس میخائلیدس است که ۸ مترجم با ۸ ناشر جداگانه به سراغ آن رفته و مجموع کتاب‌ها ۲۵ بار تجدیدچاپ شده است. این رمان معماگونه و پر رمزوراز با تمام پیچیدگی‌اش تفاوت عمده‌ای با دیگر رمان‌های این ژانر دارد و این تفاوت نبودن پلیس یا کاراگاه در کشف حقایق پشت پرده جنایت است و به جای آن یک درمانگر در جست‌وجوی حقیقت می‌گردد. در این رمان تکه‌های متفاوتی چون ترس، عشق، جنایت و خیانت با ریشه‌ای از آسیب‌های روانی کودکی، ترس‌ها و اضطراب‌های درمان‌نشده همراه است. کوچکترین حرکت‌های منفی دوران کودکی تاثیری شگرف در دوران بزرگسالی افراد به وجود می‌آورد. کودکان تحقیرشده دیروز شاید قاتلان ناخواسته فردا باشند.
سکوت بره‌ها
کتاب «سکوت بره‌ها» اثر توماس هریس هنوز هم جزو آثار جنایی پرمخاطب در بازار کتاب ایران است. این اثر که از سوی مجتبی مینایی ترجمه و توسط نشر دایره منتشر شده، بیش از ۲۰ بار تجدید چاپ شده و مخاطبان خاص خود را در بین آثار جنایی دارد. در این داستان،کلاریس استارلینگ که هنوز در حال گذراندن سال‌های آموزشی خود و عضوی از یگان علوم رفتاری در دایره رسیدگی به جرایم است، برای انجام وظیفه در یکی از خونین‌ترین و عجیب‌ترین پرونده‌های تاریخ اف بی آی، فراخوانده میشود. از کلاریس خواسته میشود تا با هانیبال لکتر مکالمه‌ای داشته باشد؛ کسی که سابقا روانشناس بوده و اکنون در یک آسایشگاه روانی فوق امنیتی نگهداری میشود.
خواهر من قاتل زنجیره ای
کتاب «خواهرم قاتل زنجیره ای»، رمانی نوشته «اوینکان بریثویت» است که مترجمان، ناشران و خوانندگان کتاب در ایران از آن استقبال کرده و ۴ ترجمه متفاوت آن بیش از ۱۵ بار تجدید چاپ شده است. در این داستان، «فمی» سومین دوستی است که «آیولا» اعتقاد دارد به خاطر «دفاع از خودش» کشته است. طبق معمول، خواهر بزرگتر «آیولا» یعنی «کورده» باید به او کمک کند که از شر جسد خلاص شود. تنها دوست مورد اعتمادی که «کورده» دارد، یک بیمار در کما است که در محل کار او، بیمارستان «لاگوس»، بستری است. این بیمارستان تنها جایی است که «کورده» برای فرار از «آیولا» می تواند به آن پناه ببرد، و همچنین تنها جایی که او می تواند فرد مورد علاقه‌اش، دکتری مهربان به نام «تاده» را ببیند.
جزیره شاتر
علاقه‌مندان به داستان‌های جنایی در ایران از کتاب «جزیره شاتر» نوشته دنیس لیهان هم خوب استقبال کرده‌اند. این کتاب که از سوی کوروش سلیم‌زاده ترجمه و از سوی انتشارات چشمه منتشر شده، بیش از ۱۰ بار تجدیدچاپ شده است. در این داستان، مارشال ایالات متحده، تدی دانیلز، و همکار جدیدش چاک آئول برای تحقیق در مورد ناپدید شدن یک بیمار به جزیره شاتر، تیمارستان آشکلیف، که محلی برای نگهداری برای مجرمان جنایی با اختلال روانی است آمده اند. ریچل سولاندو که چندین قتل انجام داده است، فرار کرده و در جایی از این جزیره دورافتاده و بی‌ثمر است. او در سلولی محبوس شده و تحت نظارت مداوم نگهداری است، اما روند ماجراها به سمت دیگری می‌رود.
اتاق قرمز
آثار پلیسی و معمایی ادبیات داستانی ژاپن هم در بازار کتاب ایران مخاطبان نسبتاً زیادی دارد و در این راستا، کتاب «اتاق قرمز» نوشته «ادوگاوا رانپو»، بنیانگذار ادبیات پلیسی ژاپن با ترجمه محمود گودرزی و منتشره از سوی انتشارات چترینگ ۱۴ بار تجدیدچاپ شده و در صدر آثار پرمخاطب این ناشر قرار دارد. این کتاب مجموعه داستانی است که از ۶ داستان کوتاه تشکیل شده و مانند دیگر آثار رانپو، علاقه او به داستان‌های معمایی را نشان می‌دهد. اتاق قرمز در داستان،اتاقی است که در آن افراد دور هم جمع میشود و هیجان های هولناک زندگی خود را باهم به اشتراک می‌گذارند. در یک شب فردی جدید به جمع اضافه میشود و داستان قتل را که مرتکب شده است
انجمن قتل پنجشنبه‌ها
کتاب «انجمن قتل پنجشنبه‌ها» اثر ریچارد آزمن، نویسنده انگلیسی، داستان جنایی دارد که در بازار کتاب ایران از آن استقبال شده و ۵ ناشر و با ۵ مترجم جداگانه به سراغ آن رفته و مجموع کتاب‌ها بیش از ۲۰ بار تجدیدچاپ شده است. داستانِ کتاب انجمن قتل پنجشنبه‌ها، حول چهار شخصیت اصلی و پا به سن گذاشته به نام‌های الیزابت، جویس، ابراهیم و ران می‌گردد. سرگرمی آنان گپ و گفت کردن درباره‌ی زخم و خون و جنایت است. همانطور که از عنوان کتاب پیداست، این چهار نفر برای خود انجمنی هم دارند! انجمنی تقریبا سرّی، که شرط عضویت در آن، هوش و البته کمی بی‌رحمی‌ست. حال در این بین، یک بسازبفروش محلی به قتل می‌رسد. زمان آن رسیده که اعضای انجمن قتل پنجشنبه‌ها، هر چه در چنته دارند رو کنند.
خاطرات یک آدمکش
کتاب «خاطرات یک آدمکش» نوشته «کیم یونگ ها» نویسنده کره‌ای که توسط «خاطره کرد کریمی» در ایران ترجمه و از سوی انتشارات چشمه منتشر شده، از آثار جنایی پرفروش در بازار کتاب است که بیش از ۲۰ بار تجدید چاپ شده است. این کتاب، داستان مردی ست که سال‌ها آدم کشته است و حالا که خودش را در دوران بازنشستگی می‌بیند، باز هم همه چیز دست به دست هم داده تا او به پیشه آدمکشی بازگردد. مردی که فکر می‌کند دچار فراموشی شده و نه آخرین قتلش و نه حتی سگش را به یاد نمی‌آورد. احساس می‌کند همه چیزش ازجمله عقلش را ازدست داده است. در این میان اما یک شوک، یک واقعه، او را به وضعیتی دیگر می‌برد و او در تردید بازگشت به کار همیشگی‌اش یعنی آدمکشی فرومی‌برد.