همشهری- زینب زینال زاده: رونمایی از کیف پول شهروندی، گام مدیریت شهری ششم در راستای هوشمندسازی خدمات است؛ کیف پولی که در مرحله اول روی تسهیل استفاده از حمل‌ونقل عمومی از جمله مترو هدف‌گذاری شده، اما قرار است در آینده به کیف پول چندکاره تبدیل شود. یعنی شهروندان با این کیف پول می‌توانند هزینه‌های حمل‌ونقل، مراکز فرهنگی، خرید از میادین تره‌بار، فروشگاه‌های شهروند و ... را بپردازند. برای داشتن این کیف پول شگفت‌انگیز نیاز است شهروندان اپلیکیشن شهرزاد را نصب کنند. علاوه بر کیف پول، امکان پرداخت‌ها از طریق کیوآرکد در این سامانه هم فراهم شده که ایمان صادق‌زاده، رئیس مرکز تهران هوشمند در گفت‌وگو با همشهری بیشتر توضیح داده است.
- سامانه‌ای با قابلیت‌های به‌روز
زیرساخت‌های سامانه کیف پول شهروندی پیش از این و همزمان با سامانه تهران من در شهر تهران ایجاد شده بود، اما بیشترین استفاده از این زیرساخت، صرفا برای پرداخت‌های عوارض شهری بوده است. رویکرد جدید مدیریت شهری، جاری‌سازی استفاده از کیف پول در زندگی شهری است و به همین دلیل نیاز بود تا اپلیکیشن جدیدی طراحی شود تا قابلیت‌های مدنظر مدیریت شهری را فراهم کند. به‌دلیل منسوخ بودن تکنولوژی مورد استفاده در اپلیکیشن «تهران من» و عدم‌امکان توسعه آن برای ارائه خدمات نوآورانه شهری (نظیر خرید برخط از میادین میوه و تره‌بار، فروشگاه‌های شهروند، تفکیک زباله از مبدأ، باشگاه شهروندی و پرداخت‌های خرد شهری نظیر بلیت الکترونیک مترو، اتوبوس، تاکسی، مراکز تفریحی و سینماها و مجموعه‌های ورزشی) مجموعه شهرداری تهران ناگزیر به طراحی سوپراپلیکیشن جدیدی با عنوان شهرزاد شد. همچنین در کلانشهری چون تهران نیاز به زیرساخت‌هایی است تا کسب‌وکارهای استارت‌آپ و بخش خصوصی بتوانند در آن خدمات، امکانات و ظرفیت‌های خود را ارائه دهند. البته اپلیکیشن و درگاه واحد تهران من در حال حاضر از دسترس خارج نشده است و حق انتخاب برای شهروندان وجود دارد و درصورت تمایل می‌توانند چون گذشته از امکانات آن برای پرداخت عوارض و... استفاده کنند.
- تسهیل کوچ به شهرزاد
یکی از نکاتی که مدنظر شهروندان تهرانی در طراحی سوپراپلیکیشن شهروندی قرار گرفت این موضوع بود که پروفایل کاربران به‌صورت یکپارچه حفظ شود و ازهمین‌رو کاربران با همان نام کاربری و کلمه عبور پیشین خود امکان ورود به اپلیکیشن شهرزاد را دارند. همچنین موجودی کیف پول شهروندان نیز به‌صورت یکپارچه حفظ شده است.
- یک کیف و چندین مزیت
برای سامانه شهرزاد ظرفیت‌های متفاوت و متنوع و متعددی پیش‌بینی‌شده، اما در مرحله اول کیف پول شهروندی عملیاتی شده است تا تسهیل و تسریع دسترسی خدمات به مردم فراهم شود. برای شارژ کیف پول محدودیتی وجود ندارد. شهروندان هنگام خرید اگر منصرف شدند یا بنا به هر دلیلی خواستند ثبت سفارش خود را کنسل کنند، پول به کیف شهروندی استرداد می‌شود. همچنین در آن واحد امکان انجام چند خرید یا پرداخت از کیف پول وجود دارد. کیف پول شهروندی روی گوشی همراه است و شهروندان، دیگر نگران گم‌شدن آن و از بین رفتن پولشان نیستند.
- پرداخت هزینه‌های سفر درون‌شهری
در فاز اول با توجه به زیرساخت‌های فراهم شده، امکان پرداخت هزینه‌های مترو، اتوبوس‌های بی‌آرتی و تاکسی از طریق کیف پول شهروندی فراهم شده است. این کار به ۲ صورت انجام می‌شود. ابتدا شهروندان می‌توانند یکی از کارت بلیت‌های خود را از طریق ثبت شماره کارت در سامانه شهرزاد، به کیف پول خود متصل کنند. البته شهروندان باید دقت کنند چنانچه موجودی در کارت آنها وجود داشته باشد به‌دلیل برخی ملاحظات امنیتی امکان انتقال این موجودی به کیف پول وجود ندارد و بهتر است ابتدا موجودی کارت را صفر و سپس اتصال را انجام دهند. در این شیوه دیگر نیازی به شارژ کارت نیست و با قراردادن کارت روی گیت‌های مترو و اتوبوس، هزینه به‌طور خودکار از کیف پول شهروندی کسر می‌شود. شیوه دوم هم استفاده از کیو آر کد است که با نصب شهرزاد و فعال‌کردن کیف پول شهروندی یک کیو آر کد یونیک برای شهروندان روی گوشی همراه نمایش داده می‌شود که از طریق آن می‌توانند هزینه سفرهای درون‌شهری را بپردازند. در تاکسی هم از طریق اسکن کیو آر کد که روی تاکسی‌ها نصب شده است کرایه از کیف پول پرداخت و راننده پیامک دریافت می‌کند. البته برای تردد از سایر خطوط اتوبوسرانی شهروندان به‌طور موقت ناگزیر به روش‌های سنتی و استفاده از همان کارت‌های گذشته خود هستند.
- استفاده خانوادگی از کیف پول شهروندی
امروزه استفاده اعضای خانواده از حمل‌ونقل عمومی مستلزم این است که همه اعضا کارت بلیت داشته باشند و به‌طور جداگانه کارت‌ها شارژ شود. در کیف پول شهروندی این امکان فراهم شده تا اعضای خانواده بتوانند از طریق کیف پول یکی از اعضا -پدر و مادر- هزینه سفرهای حمل‌ونقل عمومی را بپردازند. فقط کافی است پدر یا مادر کیف پول خود را شارژ کند، کیوآرکد یونیک روی گوشی همراه را پرینت بگیرد و در اختیار سایر اعضا قرار دهد. با قراردادن کیوآرکد روی گیت کنترل تردد در ایستگاه‌های مترو و اتوبوس، هزینه سفر از کیف پول کسر می‌شود.
- ایجاد یکپارچگی در خریدها
مدیریت شهری از طریق کیف پول شهروندی قصد دارد در بستر پلتفرم جدید، یکپارچگی در خرید را برای شهروندان فراهم کند. براساس هدف‌گذاری‌های صورت‌گرفته در ماه‌های آینده شهروندان از طریق کیف پول شهروندی می‌توانند هزینه‌های خرید از میادین تره‌بار، فروشگاه‌های شهروند، مجموعه‌های ورزشی، سینما و... را پرداخت کنند. در این شیوه اعمال سلیقه در تعیین هزینه‌ها به حداقل می‌رسد و به‌نوعی سبب شفافیت در پرداخت‌ها از سوی شهروندان و درآمدهای مجموعه‌های شهرداری می‌شود.
- ارسال کد ملی برای تخفیف ۵۰درصدی
در طول سال مطابق با مصوبه شورای شهر تهران دانش‌آموزان و دانشجویان از تخفیف ۵۰درصدی هزینه سفرهای حمل‌ونقل عمومی بهره‌مند هستند. پیش از این و برای بهره‌مندی از این خدمت نیاز بود دانش‌آموزان و دانشجویان برای فعال‌سازی کارت حضور به ایستگاه‌های مترو و یا دفاتر خدمات الکترونیک شهری مراجعه کنند. در رویکرد جدید (کیف پول شهروندی) قرار است این احراز هویت از طریق اپلیکیشن شهرزاد به‌صورت کاملا برخط صورت پذیرد. برای این کار نیاز است دانشجویان کد ملی و شماره موبایل خود و والدین دانش‌آموزان هم کد ملی فرزندان‌شان را در سامانه شهرزاد ثبت کنند. براساس زیرساخت‌های فراهم شده، استعلام از سازمان ثبت احوال، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش گرفته می‌شود و درصورت احراز هویت، کیف پول فرد با ۵۰درصد تخفیف تا سقف ۳۰۰هزار تومان شارژ می‌شود. البته قرار است برای مهرماه تخفیف صددرصدی لحاظ شود. درصورت استفاده از کیف پول شهروندی برای همه شهروندان در مهرماه نیز تخفیف ۳۰درصدی لحاظ شده که هنگام شارژ اعمال می‌شود.