همشهری آنلاین:دکتر فرهاد صبری، استادیار دانشگاه علوم پزشکی ارتش و متخصص بیهوشی و مرکز جراحی میرداماد، دارای مدرک طب سوزنی از دانشگاه شانگهای چین است که البته عضو هیات مدیره انجمن طب سوزنی است و با مجوز وزارت بهداشت و درمان طبابت سوزنی می‌کند. برای آگاهی از روند درمان میگرن و سردرد و نشانه‌ها و روش‌های درمانی آن از طریق طب‌سوزنی با او به گفت‌وگو نشستیم.
میگرن و سردرد های شدید یکی از مهم ترین درد هایی است که جامعه امروز و بشر با آن درگیر شده است. به عنوان متخصص طب سوزنی قطعا مراجعه های زیادی از سوی بیماران برای درمان این بیماری داشته اید. درباره این سردرد با توجه به تجربیاتتون توضیح بفرمایید.
سردرد علت های زیادی دارد که وقتی بیمار به پزشک مراجعه می کند، پزشک باید پاتولوژی اولیه آن را به خوبی بشناسد.
باید تشخیص اولیه را کاملا بر اساس نشانه ها انجام دهد تا روند درمان دچار اختلال نشود. این سردرد می تواند ناشی از عروق باشد، می تواند ناشی از فرایندهای عصبی باشد، ناشی از تومورهای مغزی و یا ام اس باشد که ای مورد با استفراغ های جهنده همراه است که بلافاصله باید سی تی اسکن شود و یا حتی می تواند ناشی از باد سرد باشد که شایع ترین سردرد است.
مثل زمانی که صبح از خانه خارج می شوید و باد سرد به شقیقه هایتان می خورد و ایجاد سردرد می کند. سردرد می تواند حتی از عامل های میکروبی و ویروسی به وجود آمده باشد اما ما در طب سوزنی سردرد ها را بر اساس عوامل پاتولوژی چینی بررسی می کنیم که از عوامل طب غربی متفاوت است.
یعنی ریشه شناسی بیماری در طب سوزنی با سبک مرسوم پزشکی امروز متفاوت است؟
دقیقا. ببینید در طب سوزنی برای شناسایی سردرد ۶ عامل اصلی داریم. نخستین عامل باد سرد است که بلافاصله با برخورد با آن بدن می تواند واکنشی چون سردرد و یا کمر درد از خود نشان دهد. دومین عامل باد گرم است که مثل باد سرد می تواند استخوان درد و سردرد ایجاد کند.
سومین عامل بخارات است که در طب شرقی به دلیل این‌که بخارات سدراه انرژی در بدن می شود آن را عامل مهمی در ایجا دردهای موضعی در سر می کنند. به این معنی که در طب غربی هم قبول دارند که انرژی و چرخش خون باید در سراسر بدن ساری و جاری باشد.
حال اگر بخارات مانع از ادامه این گردش شود، آن قسمت از بدن دچار نقصان می شود و مثل یک اتوبان بسته می شود. برای همین در شهر های شمالی کشور می بینیم که کمر درد و استخوان درد زیادی وجود دارد و این به دلیل وجود رطوبت زیاد در بدن است. چهارمین عامل خشکی بیش از حد است. در مناطقی که خشکی هوا از حد مشخصی افزایش پیدا می کند، رطوبت نرمال و طبیعی به بدن نرسد طبیعی است که ایجاد بیماری می کند و نشانه هایی چون اگزما و سردرد های شدید را ایجاد خواهد کرد.
البته عوامل دیگری هم داریم که وقتی در جریان خون گرفتگی داشته باشیم اصطلاحا به آن "استاز" در طب سوزنی می گوییم. یعنی جایی از بدن که دچار گرفتگی در خون و انرژی شود. عامل دیگر از نظر طب سوزنی " استاز" در جریان خون " است. هر جایی از بدن که گرفتگی در خون و انرژی داشته باشیم، آن عضو دچار گرفتگی می شود. در سردرد هم همین طور است وشایع ترین علت میگرن این عوامل هستند. این ها همه همه عوامل خارجی هستند، اما برای میگرن عوامل داخلی هم داریم که از آن ها می توان به فکر و تنش عصبی زیاد اشاره کرد. وقتی بیمار عصبی می شود، کبدش تحت تاثیر قرار می گیرد و ممکن است به سردرد منجر شود.
وقتی خوشحالی در بدن نیز بیش از حد شود ممکن است به ایجاد سردردهای کمک کند. در طب سوزنی و علم طبیعی باید تعادل را در بدن به شکل کامل ایجاد کرد تا درد را از بین برد. به این معنا که باید تعادل میان دخل و خرج بدن را حفظ کرد. بین جریان خون و قدرت هر قسمت از بدن باید تعادل وجود داشته باشد. مثلا بین جریان خون و قدرت ودر کلیه برای تسویه بدن تعادل وجود داشته باشد. مثل روز که پس از شب می آید و خلق زوج های نر و ماده از سوی خداوند.
در مرحله پس از شناسایی درد باید برای شناخت نوع سردرد در طب سوزنی چه اقدامی از سوی پزشک صورت پذیرد؟
در ابتدا هر بیماری که می خواهد برای طب سوزنی اقدام کند باید یقینا به پزشکی مراجعه کند که برای این امر از سوی وزارت بهداشت مدرک داشته باشد و دوره های تخصصی را گذرانده باشد. شکل معاینه هم در این شیوه با شیوه های غربی مرسوم متفاوت است. پزشک طب سوزنی در ابتدا چشم، گوش و رنگ بیمار را معاینه می کند و سپس ۶ نبض متفاوت و منحصر به فرد از وی می گیرد تا ارگان دچار ضایعه شده را تشخیص دهد. سپس از طریق طب سوزنی و بررسی با سوزن های یک بار مصرف تلاش می کنیم در جلسات مستمر بیماری از بین ببریم و درمان کنیم.
بیماری که دچار میگرن است در ابتدا باید بدانیم تعادل کدام ثسمت از بدنش از بین رفته تا بتوانیم طب سوزنی را آغاز کنیم.
سردرد ناشی از میگرن معمولا در دخترهای جوان و در مردان در میانسالی ایجاد می شود که سردردی یک طرفه است و بیشتر فشارش روی تخم چشمان است. این درد می تواند از چشم به پشت سر و یا شقیقه ها منتقل شود. شروعش می تواند با استفراغ و تهوع باشد. سردردی ضربان دار است و معمولا بیمار در کنار چشمش ضربان را احساس می کند. با نور تحریک می شود و در تاریکی شدت کمتری دارد. با مواد تحریک کننده مثل برخی عطرها، الکل و سیگار تشدید می شود و در بانوان نیز در دوران قاعدگی بیشتر نمود پیدا می کند. معمولا ریشه ژنتیک دارد و ریشه ارثی برای آن باید متصور شد.
دوره درمان این بیماری با طب سوزنی چگونه است؟
اولا که طب سوزنی قانون دارد و قانونش را طب رسومی چین تعیین کرده و در کتاب های علمی ما نیز نوشته شده است. دوره درمانی سه دوره ده جلسه ای است. یعنی بیماری که برای میگرن می آید، باید برای سی جلسه خودش را اماده کند.
من پزشک جراحی را به عنوان بیمار داشته ام که از وقت مطبش گذاشت و سی جلسه برای درمان آمد، ولی امروز که از درد خلاص شده است، مرا دعا می کند. درروند درمان طب سوزنی پشتکار بسیار اهمیت دارد. در جلسات اول حتی ممکن است، سوزن های ما حالت های تحریکی و درد آورد هم داشته باشند. اما این درد نیست، بلکه حسی است که با عث ایجاد و حرکت انرژی در بدن می شوند. در چین و آمریکا سوزن را در بدن می چرخانند تا شدت این حرکت بیشتر شود. یک حس سوزش خوشایند کوجک دارد ولی دردآورد نیست. این انرژی باعث می شود تا بدن تنظیم شود و بتوانیم نقض ارگان مربوطه را درمان کنیم.
در برخی سدرد ها افسردگی برای بیمار ایجاد می شود که در طب سوزنی با افزایش سرونوتین در بدن دردهای ماهیچه های نیز خود به خود از بین می روند و حس شادابی برای بیمار به وجود می آید. ما با طب سوزنی حتی میزان سدیم و پتاسیم بدن را هم تنظیم می کنیم.
این شیوه های از سوی چامعه پزشکی پذیرفته است و از نظر علمی ثابت شده است؟
خدا را شکر که ما امروز حدود ۸ سال است که طب سوزنی را دانشگاهی کردیم و مرود تایید وزارت بهداشت و درمان نیز قرار گرفته است. دوره های متفاوت و تخصصی را در دانشگاه های مختلف برای پرورش پزشکان با مهارت برگزار می کنیم. انجمن علمی طب سوزنی را داریم که جلسات ماهانه داریم و برنامه های به روزرسانی را در این انجمن برای اعضا برگزار می کنیم در بیمارستان ها کارگاه های آموزشی را برای آشنایی با آخرین دستاوردهای داریم و نتایج بسیار خوبی را از طب سوزنی حتی در بخش هایی چون ترک اعتیاد در انواع مختلف داشته‌ایم.
در نهایت برای درمان میگرن از طریق طب سوزنی مهم ترین توصیه به بیمارانتان چیست؟
این‌که سه دوره ده جلسه ای را به صورت متسمر حضور پیدا کنند. ما اگر فشار بیش از حد درد را ببینیم با نامه بیمار را به جراح معرفی می کنیم و جراح نیز اگر عمل را برای بیمار مناسب نبیند، آن را برای انجام طب سوزنی به ما معرفی می کند. طبیعی است که هر درمانی برای هر دردی مناسب است، اما مساله اینجاست که مثل هر درمانی روی افراد مختلف، درصد بهبود متفاوتی به دست خواهد آمد. ممکن است طب سوزنی بر روی یک بیمار ۱۰۰ درصد تاثیر بگذارد اما بر روی بیمار دیگری ممکن است شاهد بهبود ۴۰ درصدی باشیم. مهم این است دوره درمان کاملا طی شود. درواقع ما طب کمکی هستیم و البته امروز صحت درمان آن نیز از نظر علمی ثابت شده است.
علت اصلی سر درد های میگرنی از نگاه طب سوزنی
در طب جدید، بشر هنوزپی به مکانیسم دقیق وعلت سردرد های عصبی نبرده است و تمام تئوری های درمان تاکنون درحد فرضیه بوده است.
به همین دلیل درمان میگرن و سردرد های عصبی جنبه تسکینی دارد و به طور قطع نیست اما در طب سنتی ایران وچین تمام این سردرد ها علت ها وریشه ها به خصوصی دارد وبرای درمان ابتدا علت بیماری ریشه یابی می شود برای مثال طب طب چین یکی از علت های اصلی در بروز سر درد ها را حرارت بالی کبد می داند خوردن غذاهای فست فود ی زیاد در زندگی امروزی، غذاهای ادویه دار، باعث بالا رفتن حرارت کبد می‌شود و از آنجایی که حرارت به سمت بالا می رود این حرارت در سر باعث سردرد می شود که ما به وسیله طب سوزنی و تجویز داروهای گیاهی و تغذیه حرارت کبد را پایین می آوریم و در نتیجه سردرد خوب می شود پیوست یکی دیگر از علت‌های سردرد در طب سنتی ایران وچین است وقتی سموم در بدن باقی می ماند و دفع نمی شود بخارات این سموم به سمت سر می رود و باعث سردرد می شود که باز در طب سوزنی با دفع سموم سر درد برطرف می شود سر درد ها می‌تواند ناشی از معده یا هر قسمت دیگری از بدن باشد اما این نشانه ها در هیچ آزمایشگاهی قابل رویت نیست و در واقع همه موارد بالا مثل افزایش حرارت کبد، ناراحتی های در معده و... و. ممکن است عضوی باشد و فقط در سطح انرژی باشد ومتخصصان طب سوزنی از شرح حال و ظاهر بیمار به علت اصلی این سر درد ها پی می برند.
طول درمان میگرن در طب سوزنی
سوالی که بسیاری از بیماران می پرسند طول درمان با طب سوزنی است تجربه ثابت کرده که حداقل طول درمان ۱۵ تا ۲۰ جلسه است بعد از گذراندن این جلسات سر درد حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران درمان شده یا از شدتش به نحوه چشمگیری کاسته شده است اما این طول درمان برای همه به این میزان نیست و هستند کسانی که تعداد جلسات بیشتری برای درمان نیاز دارند.
طب سوزنی اگر با سوزن های یک بار مصرف و متخصصی که جای این سوزن ها در بدن را به خوبی بشناسد انجام شود نه تنها هیچ عارضه‌ای ندارد بلکه برای تمام اعضای بدن هم مفید است حتی اگر فرض کنیم که بیماری اصلی درمان نشود به دلیل تنظیم انرژی بدن بسیاری از بیماری های دیگری که قرار بوده در آینده عارض شود مثل سرما خوردگی برطرف می شود و بارها شده که مراجعه کنندگان بعد از تنظیم مجاری انرژی شان گفته اند که بیماری های کوچک دیگر مثل زانو درد یا معده درد داشته اند که با طب سوزنی هم آن ها از بین رفته است.