همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: آمار ابتلا به سرطان پستان در زنان ایران به طرز نگران‌کننده‌ای رو به افزایش است و متخصصان و مسئولان هشدار می‌دهند که ناآگاهی زنان، عدم غربالگری منظم سالانه پستان‌ها و تشخیص دیرهنگام این بیماری موارد ابتلا به این سرطان را در میان زنان بالا برده است. موضوعی که باعث می‌شود سالانه بیش از ۱۰۰۰ نفر به دلیل ابتلا به این بیماری جان خود را ازدست بدهند.
روز گذشته علی قنبری مطلق، دبیر انجمن رادیوانکلوژی در برنامه‌ای تلویزیونی هشدار داد که «میزان بروز سرطان در ایران طی ۲ دهه آینده افزایش چشمگیری خواهد یافت. به طوری که افزایش ۱۱۵ درصدی را در میزان بروز انواع سرطان‌ها خواهیم داشت. همین حالا هم سالانه حدود ۱۵۵ هزار نفر به آمار بیماران مبتلا به سرطان در کشور اضافه می‌شود.»
پزشکان، عدم استقبال ایرانیان از فعالیت‌های ورزشی را یکی از عوامل بروز سرطان می‌دانند و می‌گویند: حدود ۶۰ درصد ایرانی‌ها فعالیت بدنی مناسب ندارند و ۶۰ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال در کشور اضافه‌وزن دارند. موضوعی که برای در امان ماندن از سرطان‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.
کارشناسانِ فعال در حوزه سرطان معتقدند آمار ابتلا به سرطان پستان در ایران نسبت به سایر کشورها بالا نیست و در حد متوسط جهانی است و دلیل آن هم جوان بودن جمعیت ایران است. اما نکته این است که در سال‌های اخیر، سن ابتلا به سرطان پایین آمده و موارد ابتلا در میان زنان زیر ۴۰ سال هم دیده می‌شود.
سرطان پستان اگر به موقع تشخیص داده شود، کُشنده نیست و سالانه کمتر از ۳۰ درصد مبتلایان در ایران فوت می‌شوند. البته این حرف به این معنا نیست که آمار ابتلا هم در کشور پایین است. طبق آمار، درحال‌حاضر از هر ۸ زن ایرانی، احتمال ابتلای یک نفر به سرطان پستان وجود دارد.
شایع‌ترین سرطان بین زنان ایرانی
سرطان پستان به عنوان شایع‌ترین سرطان زنان در ایران و دومین سرطان شایع در جهان به شمار می‌رود. پژوهشگران ایرانی پیش‌بینی کرده‌اند که تا سال ۲۰۲۵ میزان ابتلا به سرطان پستان در ایران تا ۶۳ درصد افزایش پیدا کند. به گفته متخصصان حوزه، سن ابتلا به این سرطان در ایران در حد متوسط جهانی است اما شیوع آن در کشور در حال افزایش است.
دکتر زهرا پوررسولی، متخصص جراحی عمومی، جراح پستان و عضو پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی تهران به همشهری می‌گوید: سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان و مهم‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان در میان زنان ایرانی است و عوامل متعددی موجب ابتلا به آن می‌شود که وراثت، سبک نادرست تغذیه و چاقی، عوامل محیطی، عدم فرزندآوری، دوره کوتاه شیردهی و سن بالا در اولین بارداری مهم‌ترینِ آنها هستند که ریسک ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می‌دهند.
کاهش سن ابتلا به سرطان پستان در ایران | افزایش آمار بین زنان دهه‌شصتی
دکتر محمداسماعیل اکبری، رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی چند ماه پیش اعلام کرد که ۲۱.۴ درصد مبتلایان سرطان پستان در ایران زیر ۴۰ سال دارند. در حالی که این عدد در دنیا حدود ۴ درصد است.
کارشناسان تاکید دارند که دهه‌شصتی‌ها و به طور کلی متولدان ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۲ ورود به سن میانسالی دارند و ما شاهد ۲ تا ۳ برابر شدن موارد ابتلا به سرطان در زنان اوایل دهه ۶۰ هستیم. بنابراین لازم است که این افراد برای معاینات دوره‌ای اقدام کنند.
دکتر زهرا پوررسولی، جراح پستان هم در این رابطه به همشهری می‌گوید: در سال‌های اخیر سن ابتلا به سرطان پستان در ایران کاهش پیدا کرده و به جوانان ۳۰ تا ۴۰ ساله رسیده است. کم نیستند خانم‌های دهه‌شصتی و خانم‌های جوان‌تر که به این سرطان مبتلا می‌شوند.
او می‌گوید: تا چند سال قبل، بیشتر زنان متولد دهه ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ به این سرطان مبتلا می‌شدند. یعنی این بیماری بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال دیده می‌شد ولی در حال حاضر آمارها و نیز مشاهدات ما در کلینیک‌ها نشان می‌دهد که آمار ابتلا به این سرطان در خانم‌های جوان افزایش یافته است.
ابتلا به سرطان در سنین بالا حتمی است؟
ریسک ابتلا به انواع سرطان ازجمله سرطان پستان با افزایش سن فرد افزایش پیدا می‌کند و به گفته پزشکان، یکی از عوامل ابتلا به انواع سرطان و ازجمله سرطان پستان، افزایش سن یا افزایش امید به زندگی است.
عضو پژوهشکده سرطان جهاددانشگاهی در این باره به همشهری می‌گوید: ابتلا به سرطان در سن بالا حتمی و قطعی نیست ولی احتمال آن به دلایل مختلف افزایش پیدا می‌کند. ایین موضوع بستگی به این دارد که فرد در طول زندگی چه Life Style یا سبک زندگی‌ای داشته، چقدر ورزش کرده، آیا سابقه خانوادگی سرطان داشته یا نه؟ چون وراثت یا ژنتیک در این رابطه خیلی مهم است، آیا آن فرد بیماری‌های خوش‌خیم پستان داشته یا نه، آیا تحت بیوپسی پستان به علت توده‌های خوش‌خیم قرار گرفته است یا نه؟
دکتر پوررسولی تاکید می‌کند که تمام این عوامل در ابتلا به سرطان پستان نقش دارند و نمی‌توان تنها روی یک عامل انگشت گذاشت.
بهترین سن شروع غربالگری پستان
خیلی از دختران و زنان - حتی در سنین بالا - نکات زیادی را درباره چگونگی مراقبت از پستان‌ها نمی‌دانند. مثلا نمی‌دانند برای کنترل سلامت پستان‌ها باید سالانه غربالگری شوند، نمی‌دانند نزد چه پزشکی باید بروند، نمی‌دانند شروع سن غربالگری پستان از چه زمانی است.
دکتر پوررسولی به همه این سوالات پاسخ می‌دهد و می‌گوید: بهترین سن شروع غربالگری پستان ۴۰ سالگی است. این کار در بیشتر کشورهای دنیا انجام می‌شود و در ایران هم از ۴۰ سالگی آغاز می‌شود.
این متخصص جراحی عمومی می‌گوید: بهترین روش انجام غربالگری پستان، ماموگرافی است و بهتر است خانم ها از سن ۴۰ سالگی، سالی یک بار ماموگرافی را انجام بدهند. ماموگرافی توانایی تشخیص سرطان حتی در مراحل اولیه را دارد و شناسایی زودهنگام هم آمار مرگ به دلیل ابتلا را کاهش می‌دهد.
یک باور غلط در بین بیشتر زنان درباره اشعه ماموگرافی
دکتر پوررسولی به یک باور غلط که در میان بسیاری از زنان ایرانی رواج دارد، اشاره می‌کند و می‌گوید: خیلی از زنان، زیر بار انجام سالانه ماموگرافی نمی‌روند و دلیل‌شان هم این است که تصور می‌کنند اشعه زیادی وارد بدن‌شان می‌شود که خود عامل بروز سرطان و سایر بیماری ها است و به همین دلیل تمایل ندارند هر سال، یک بار این اشعه را دریافت کنند. ولی واقعیت این است که اشعه ماموگرافی خیلی زیاد نیست و میزان اشعه‌ای که همه ما آدم‌ها طی ۲ ماه در زندگی عادی و روزمره از زمین، آسمان، خاک، نوشیدنی‌ها، خوراکی‌ها، امواج کهکشان و ماه و ستاره دریافت می‌کنیم، معادل یک بار انجام ماموگرافی است.
این جراح پستان می‌گوید: یعنی اگر بخواهیم حساب کنیم، در حالت عادی هم ما معادل ماموگرافی داریم روزانه اشعه دریافت می‌کنیم. واقعیت این است که اشعه ماموگرافی آن قدر زیاد نیست و این فقط یک ترس و هراس و یک باور غلط است که بین عوام مردم وجود دارد.
ورزش نکنیم، سرطان می‌گیریم؟
خیلی از خانم‌ها هر کاری برای زیبایی خود می‌کنند اما به ورزش که می‌رسند، آن را دور می‌زنند و اظهار بی‌حالی و بی‌علاقگی می‌کنند. در حالی که پزشکان هشدار می‌دهند که نداشتن فعالیت بدنی، ریسک ابتلا به انواع سرطان ازجمله سرطان پستان را بالا می‌برد.
دکتر پوررسولی در این زمینه می‌گوید: ورزش کردن باعث می‌شود سبک زندگی (Life Style) فرد ارتقا یابد و ریسک ابتلا به سرطان پستان کاهش پیدا کند. البته ورزش منظم روزانه یا فعالیتی که حداقل هفته‌ای ۲ - ۳ بار انجام شود. نه ورزش‌های هرازگاهی.
عضو پژوهشکده سرطان جهاددانشگاهی تهران ادامه می‌دهد: اصلا ورزش باعث می‌شود چاقی کمتر شود. خود چاقی، یکی از عوامل خطر سرطان پستان است. وقتی می‌گوییم ورزش، حتی شامل پیاده‌روی هم می‌شود و می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان ازجمله سرطان پستان را کاهش دهد.
مردها هم مبتلا به سرطان پستان می‌شوند؟
بسیاری از آقایان وقتی متوجه بروز سرطان در خود می‌شوند، یا وقتی به آنها گفته می‌شود برای اطمینان از سلامت پستان‌هایشان حتما اقدام به غربالگری پستان کنند، با تعجب می‌گویند «مگر مردها هم سرطان پستان می‌گیرند؟»
دکتر پوررسولی در این رابطه توضیح می‌دهد: سرطان پستان در میان مردها هم وجود دارد اما در آنها مثل خانم‌ها شیوع بالایی ندارد ولی احتمال ابتلا در آقایان صفر نیست.
به گفته عضو پژوهشکده سرطان جهاددانشگاهی تهران، آقایانی که در خانواده‌شان ژن سرطان پستان مثبت است، باید سالانه برای غربالگری سرطان پستان اقدام کنند، اما انجام این کار برای مردانی که سابقه خانوادگیِ این بیماری را ندارند، لزومی ندارد.