می‌توان در میان خانه‌های آجری شهر، خانه‌هایی را پیدا کرد که با وجود ساخت آنها با آجر و سنگ، بنیان آنها با معرفت و پاکی نهاده شده است. این خانه‌ها، جای دوری نیستند، همین جا بین ما و در محله‌های ما هستند.

همشهری آنلاین-مهناز عباسیان: کافی است وقت بگذاریم و گاهی به آنها سری بزنیم. خانه‌هایی که پیکر مطهر نوادگان ائمه اطهار(ع) در آنها جای گرفته است. امامزاده‌هایی که مأمن دل‌های دردمند بسیاری از اهالی منطقه‌اند اما شاید تاکنون سری به آنها نزده‌ایم. گرچه شهرت امامزاده‌های منطقه ما به امامزاده صالح(ع)، امامزاده حسن(ع) و... نمی‌رسد اما زیارت آنها هم برای خودش صفایی دارد. راستی، شما تاکنون به زیارت چند امامزاده منطقه رفته‌اید و اصلاً می‌دانید که نزدیکی محل سکونتتان امامزاده‌ای هم وجود دارد؟ اگر مشتاق دریافت اطلاعاتی از امامزاده‌های منطقه هستید، اطلاعاتی از آنها جمع‌آوری کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.  

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

آرامش در همین حوالی

آستان امامزاده‌ها، محلی است برای عبادت و به دست آوردن آرامش؛ اغلب وقتی انسان، از ناملایمات زندگی خسته می‌شود به این مکان‌ها پناه می‌برد و مایل است مدت زمانی را درخلوت تنهایی خود بگذراند. زائر در کنار این سکوت وآرامش، نیازمند امکانات دیگری در این مکان‌های مقدس است؛ از این‌رو رسیدگی به امامزاده‌ها و تأمین امکانات رفاهی برای زائران یکی از اساسی‌ترین کارهایی است که توسط بانیان و مسئولان شهرداری صورت می‌گیرد. امامزاده‌ها، امروزه از امکانات خوبی برخوردارند و زائران می‌توانند علاوه بر زیارت، از فضاهای این اماکن متبرکه لذت ببرند؛ در واقع هم زیارت است و هم سیاحت.  

امامزاده سیدرضا(ع)

 نسب: این امامزاده از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) است.  
 مکان: آستان امامزاده سیدرضا(ع) در نزدیکی روستاهای علی‌آباد قاجار و حسین‌آباد مفرح و در غرب روستای مرتضی‌گرد واقع شده است.  
 نحوه دسترسی: راحت‌ترین مسیر برای رسیدن به این امامزاده، بزرگراه آزادگان و ورودی روستای علی‌آباد قاجار است.  
 وضعیت کنونی:  ۱۵ هزارمترمربع مساحت عرصه،  ۲۰۰‌مترمربع مساحت بقعه، گنبد خانه‌ای به شکل شمسه هشت ضلعی از مشخصات بنای این امامزاده است. در سال‌های دور صحن حرم برای دفن اموات اهالی مورد استفاده قرار گرفته شده بود. در حال حاضر ضریح فلزی و مشبک و سبز رنگ آن جایگزین ضریح چوبی و مشبک پیشین شده است. همچنین در قسمتی از امامزاده، دوازده کاشی نفیس که تمثال دوازده امام بر روی آن نقاشی شده بوده وجود داشته که متأسفانه به سرقت رفته است.  

آستان امامزاده سه برادران

 نسب: ۳ امامزاده به نام‌های سید محمّد، سید مرتضی و سید ابوالحسین از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) در این مکان به خاک سپرده شدند.  
 مکان: بقعه این امامزادگان در بزرگراه شهید هاشمی‌نژاد (بهشت زهرا(س)) در نزدیکی قلعه خورایین قرار دارد.  
 نحوه دسترسی: برای دسترسی به این مکان تا سال ۱۳۸۲ مسیر ماشین‌رو وجود نداشت و مردم پای پیاده به امامزاده رفت و آمد می‌کردند، اما با ساخت جاده آسفالت دسترسی به امامزاده راحت‌تر شده است. در انتهای بزرگراه بهشت‌زهرا(س)، فرعی قلعه خورایین بهترین مسیر دسترسی است.  
 وضعیت کنونی: براساس گفته‌های اهالی، این بقعه تا سال ۱۳۷۴ سه گنبد داشت که از خشت و گل ساخته شده بود و تقریباً هر سال روی گنبدها را کاهگل می‌کشیدند. به جز گنبد اول (شمالی) که در سال ۱۳۷۴ فرو ریخت و پس از ریزش این گنبد سقف چهار طاقی شمالی به‌صورت تخت بازسازی شد. دو گنبد باقی مانده تقریباً به همان شکل و ابعاد گذشته دست نخورده باقی مانده است. یک آب انبار و یک کاروانسرا در نزدیکی امامزاده وجود دارد و تفرج‌گاه مناسبی نزدیک آن برای زائران ساخته شده است.  

آستان امامزاده طاهر(ع)

 نسب:  ایشان یکی از نوادگان امام محمدباقر(ع) است.  
 مکان:  این امامزاده در جنوب منطقه و در جاده شهرک قدس در نزدیکی روستای جعفرآباد و روستای ناصریه قرار دارد.  
 نحوه دسترسی: بهترین مسیر از بزرگراه آیت‌الله سعیدی و ورودی شهرک قدس است.  
 وضعیت کنونی:  امامزاده در زمین بایر و دور از روستا ساخته شده است. به گفته اهالی خاک این منطقه حاصلخیز نیست اما به برکت حضور این امامزاده فقط اطراف حرم، گل و گیاه و درخت بسیاری کاشته شده است. به گفته خادم این امامزاده همزمان با آمدن امام رضا(ع) به خراسان سادات و شیعیان از موقعیت به وجود آمده استفاده کردند و به‌صورت گروهی راهی ایران شدند.  

آستان امامزاده ابراهیم(ع)

 نسب: بنا به نوشته روی سنگ قبر مرمرین این امامزاده نسب ایشان به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد.  
 مکان: آزادراه خلیج فارس، جاده فرعی مرجان‌آباد ـ جلالیه
 نحوه دسترسی: از آزادراه خلیج فارس ورودی روستای مرجان‌آباد ‌ـ جلالیه امکان ورود به این امامزاده وجود دارد. البته از بزرگراه الغدیر اسلامشهر و فرعی روستای کاشانک هم امکان دسترسی وجود دارد.  
 وضعیت کنونی: تا ۴۰ سال پیش، اطراف روستا حصاری بوده است با دیواری کاهگلی و کنگره‌ای؛ و در چهار جهت این حصار، چهار دروازده قرار داشته است اما حالا از ۲ کیلومتری بقعه، گنبد فیروزه‌ای آن در میان درختان سرسبز چون نگین درخشیدن دارد که توجه هر بینایی را به خود جلب می‌سازد. قدمت اولیه آن به دوره صفویه بازمی‌گردد.

آستان امامزاده سید ابوالحسن(ع)

 نسب: در شجره‌نامه این امامزاده آمده است که این بزرگوار از نوادگان امام جعفر صادق(ع) است.  
 مکان:  بزرگراه بهشت زهرا(ع)، محله امامزاده ابوالحسن(ع)
 نحوه دسترسی: امامزاده سید ابوالحسن(ع) از نقاط مذهبی و زیبای حریم منطقه است که در محله‌ای به همین نام واقع شده است. این محله در نزدیکی روستای خورایین قرار دارد و از طریق بزرگراه بهشت زهرا(س) می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد.  
 وضعیت کنونی امامزاده: ساختمان این امامزاده در سال ۱۳۸۲ به همت حاج «حسن دریا آزرم» و با نظارت اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان ری بازسازی شده است. بعضی روستاییان قدمت آن را ۷۰۰ سال می‌دانند و محوطه آن مملو از زائران محلی و زوار مناطق مختلف شهر تهران است. مردم روستا برای انجام فرایض دینی و برگزاری مراسم مذهبی از شبستان و محوطه امامزاده ابوالحسن(ع) استفاده می‌کنند و عصرها نمازجماعت در آن برپا می‌شود.  

آستان امامزاده عیسی(ع)

 نسب امامزاده: نسب این امامزاده به امام علی(ع) می‌رسد.  
 مکان: میدان الغدیر، شهرک امامزاد عیسی(ع)
 نحوی دسترسی: از بزرگراه تهران ـ قم و ورودی روستای مرجان‌آباد و جلالیه می‌توان به این بقعه رسید.  
 وضعیت کنونی: گنبد خانه، ۲ شبستان شمالی و جنوبی در ۲ طرف گنبد خانه، ایوان ورودی در شرق مجموعه، ۲ اتاق مرتبط به ایوان، نمازخانه و آشپزخانه و خانه سرایداری و سرویس بهداشتی، از امکانات این بقعه به شمار می‌آید. ضریح مشبک و فلزی در سال ۱۳۸۱، جایگزین ضریح چوبی و مشبک قبلی شده است. مساحت کل بنا ۹۹۳۰‌مترمربع است. گرچه مکان مناسبی برای تفرج زائران در اطراف امامزاده ساخته نشده است اما شبستان‌های آن روزهای تعطیل پذیرای اهالی است.  


آستان امامزاده ابوالقاسم(ع)

 نسب: ابوالقاسم(ع) یکی از فرزندان امام موسی بن جعفر(ع) است.  
 مکان: انتهای بزرگراه بهشت زهرا(س)، مجاور حرم مطهر امام(ره)  
نحوه دسترسی: این مکان مقدس نزدیک‌ترین امامزاده به حرم مطهر امام خمینی(ره) و از همان ورودی شماره ۲ حرم امکان دسترسی به امامزاده وجوددارد.  
 وضعیت کنونی: خادم این امامزاده، قدمت حرم را بیش از ۵۰۰ سال می‌داند. افتخار قبرستان امامزاده، به دفن پیکر پاک ۳ شهید اهل روستای سعیدآباد است. این امامزاده زیبایی و صفای خاصی به روستای سعیدآباد داده است. از دوردست‌ها، رنگ سبز چراغ‌های امامزاده، رهگذران را به سوی خود می‌کشاند و نوشته زیبای «لا فتی الا علی، لاسیف الا ذوالفقار» در سر در این امامزاده از زیبایی‌های منحصربه‌فرد این محل است.  

آستان امامزاده ابراهیم(ع)

 نسب: این امامزاده برادر امام رضا(ع) است و حرم مطهر ایشان در محله صالح‌آباد قرار دارد.  
 نحوه دسترسی: جاده باریک و آسفالتی در پشت مجتمع بازیافت صالح‌آباد وجود دارد که ۲ طرف آن را مزارع کشاورزی دربرگرفته است. مرقد امامزاده ابراهیم(ع) در انتهای این جاده قرار دارد.
 وضعیت کنونی امامزاده: این حرم، ایوان کوچکی با یک اتاق دارد که ضریح مطهر در آن واقع شده است. ایوان ساختمان حرم، طاقی محرابی شکل دارد و کف آن با سنگ‌های سفید و سیاه به‌صورت شطرنجی پوشانده شده است. این امامزاده در سال ۱۴۰۳ هجری قمری توسط اهالی محل، آخرین بازسازی را به خود دیده است.  
 

آستان امامزاده علی اکبر(ع)

 نسب: امامزاده آقا علی اکبر(ع) از نوادگان امام موسی کاظم(ع) است.  
 مکان:  این مکان مذهبی در آزادراه خلیج فارس، نرسیده به روستای پلایین واقع شده است.  
 نحوه دسترسی: یکی از نزدیک‌ترین راه‌ها به این امامزاده از آزادراه خلیج فارس است اما از بزرگراه آزادگان و از ورودی روستای مرتضی گرد هم می‌توان به مرقد این امامزاده دسترسی داشت.  
 وضعیت کنونی: بنای قدیمی امامزاده براساس عوامل طبیعی تخریب شده بود تا اینکه ۴۰ سال پیش، این بنا توسط اداره اوقاف شهرری بازسازی شد. طراحی بنا به گونه‌ای انجام شده تا قدیمی و با معماری ایرانی و اسلامی باشد. نمازخانه حضرت ابوالفضل(ع) هم با معماری شبیه به ساختمان حرم ساخته شد. با آنکه نمازخانه تازه تأسیس است، اما از نظر معماری شبیه ساختمان امامزاده است. ضریح امامزاده با هنرمندی چیره‌دست اصفهانی، استاد «حاج مصطفی روزگاریان» ساخته شده و در سال ۱۳۷۹ با نظارت اداره اوقاف در این مکان نصب شده است.  

-----------------------------------------------------------------------------------------------

*منتشرشده در همشهری محله منطقه ۱۹ در تاریخ ۱۳۹۴/۰۵/۲۸