همشهری- مهدیه تقوی راد: راه رفتن در کوچه پس کوچه های محله های قدیمی تهران می تواند اینقدر دل انگیز باشد که نتوانید گذر ساعت ها را متوجه شوید. محله هایی که هنوز انگار در کوچه پس کوچه های تاریخ جا مانده اند.محله امامزاده یحیی در منطقه ۱۲ تهران یکی از این محله هاست که می توانید تهران قدیم را در معابر آن مشاهده کنید.
نشانی: خیابان ۱۵خرداد، کوچه امامزاده یحیی، بعد از بازارچه
شماره ثبت ملی: ۱۶۲۲۵
زمان ثبت اثر: سال ۱۳۸۵
وضعیت فعلی بنا: مرکز صنایعدستی شهر تهران
معرفی: توسط سارا سلطان خاتون و سارا هاجر خاتون، دختران حاجنواب از نوادگان قاجار ساخته شده است. برای جلوگیری از اتلاف گرما و امکان استفاده از آب قناتها و چشمهها برای استحمام، پایینتر از سطح زمین ساخته شده است. حدود هزار مترمربع وسعت دارد که با ۲۰پله از کف بازار پایینتر است و آب آن از قناتی معروف به حاج علیرضا تأمین میشد.
آب تنی در حوض آب سرد
حمام نواب قبلا یک چاله حوض و ۳ خزینه داشت که چاله حوض آن، از بزرگترین چاله حوضهای تهران بود. حمام نواب بخشهایی چون هشتی، سربینه، تنظیف گرمخانه، خزینه و استخر داشت که هشتی، فضای سر پوشیدهای است که به کوچه متصل میشد. سربینه جایی که رختکن حمام بود و معمولا مسئولی در آن، وظیفه حفاظت از لوازم شخصی مشتریان را برعهده داشت. گرمخانه، سرویس بهداشتی، خزینه و استخر هم ازجمله دیگر قسمتهای حمام سنتی نواب بود. در چاله حوض هم که همان حوضهای بزرگی است، با آب سرد پر و برای شنا در آن بهخصوص در روزهای گرم تابستان استفاده میشد. در تابستان، روبهروی درب حمام نواب، مملو از جمعیتی بود که برای فرار از گرمای طاقتفرسای تهران، به این حمام پناه میبردند.
قتلگاه کریم آبمنگل
آنچه اکنون بعد از بازسازی در معماری این بنا قابل تماشاست، کاربندی و وجود آهک روی سطح بناست محدود معرفی کرد که نشان از ذوق و استعداد هنری معمار آن دارد. از دیگر مصالح بهکار رفته در این بنا وجود کاشیکاری و آجرچینی خاص آن است که دید بصری آن را برای شناساندن این اثر دوچندان کرده است. یکی از دلایل شهرت یافتن گرمابه نواب، ساخت قسمتی از فیلم سیاه و سفید «قیصر» به کارگردانی مسعود کیمیایی در این حمام است که این اثر ازجمله فیلمهای ماندگار سینمای ایران محسوب میشود.