همشهری - سعیده مرادی: تئاتر نصر، تماشــاخانه نصر یــا تئاتر تهران یکی از نخســتین ســالن‌های تئاتر ایــران، مربوط به اواخر دوره قاجار است که توسط سیدعلی خان نصر با عنوان تماشــاخانه دائمی تهران در خیابان لاله‌زار افتتاح شد و تا سال‌ها مکانی برای اجرای تئاتر توسط گروه‌های مختلف بود.
چه کسی پدر تئاتر ایران است؟
سیدعلی خان‌نصر، نمایشنامه‌نویس، نویسنده، مترجم، دولتمرد و دیپلمــات و از بنیانگذاران هنر نمایش در ایران است. او فرزند ناصرالاطباء کاشانی بود که سال ۱۲۷۴ خورشیدی در تهران متولد شد. علی‌خان نصر تحصیلات عالیه خود را در فرانسه به پایان رساند و بعدها به عنوان آموزگار زبان فرانسه و همچنین ریاضی در همان مدرسه به کار مشغول شد. علی نصر پست‌های دولتی بسیاری نیز به دست آورد و «پدر تئاتر ایران» نام گرفت و بنیانگذار نخستین هنرستان هنرپیشگی در ایران است. او شخصا ریاست این تماشاخانه را به عهده داشت، اما پس از آن که پست سفیر ایران در چین به او پیشنهاد شد، به دلیل فعالیت‌های سیاسی تصمیم گرفت مدیریت تماشاخانه را به احمد دهقان بسپارد و او مدیر داخلی تئاتر شد. بعد از آن در این زمان روی تماشاخانه نصر نام«تئاتر تهران» را گذاشتند.
یادگار ماندگار سیدعلی نصر
تماشاخانه دائمی تهران تا سال ۱۳۲۹ پا برجا بود و در ســال ۱۳۳۷ و پــس از آن چندین بار دچار آتش‌سوزی شد، اما پس از تعمیر در سال ۱۳۴۱ با عنوان «تئاتر نصر» بازگشایی شد. پس از پیروزی انقلاب، این بنا در اختیار کمیته امداد امام خمینی(ره) قرار گرفت. در ســال ۱۳۶۷ واحد جهاددانشــگاهی برای احیای تئاتر نصر این مکان را اجاره و آن را بازگشــایی کرد، اما به دلیل فرسودگی سرانجام در مردادماه ۱۳۸۱ حین اجرای نمایش تعطیل شد. تا اینکه سال ۱۳۹۶ تملک این بنا در اختیار سازمان زیباسازی شهرداری تهران درآمد و این سالن نمایش تاریخی مرمت و بازسازی و به موزه تبدیل شد.
نشانی: خیابان لاله‌زارجنوبی، روبه‌روی کوچه بوشهری
وضعیت فعلی بنا: موزه زمان
ثبت اثر: ۷ مهر ۱۳۸۱
شماره ثبت ملی: ۶۵۲۹