همشهری- مهدیه تقوی راد: سبک معماری سنتی ایرانی که با چاشنی معماری اسلامی از قرن‌ها پیش گره‌خورده است، زیبایی خاص و برجسته‌ای به خانه قدیمی تهران بخشیده است. نقش و نگارها، کاشی‌کاری‌ها، آیینه‌کاری‌ها و طراحی فضا در این خانه‌ها، شگفت‌انگیز و مسحورکننده است. هنر معماری ایرانی، حس و حال اسرارآمیز و خوشایند جاری در فضای این ساختمان‌ها، حس ناب و خیال‌انگیز سفر به روزگاران گذشته و آرامش جادویی این بناهای زیبا، تجربه‌ای است که ارزش بارها و بارها تکرار کردن را دارد.
خانه ظهیرالاسلام
نشانی: میدان بهارستان، خیابان هدایت
شماره ثبت ملی: ۳۱۰۹۶
زمان ثبت اثر: ۲۲ خرداد ۱۳۹۶
وضعیت فعلی بنا: در مالکیت سازمان تأمین اجتماعی
معرفی: محمدولی‌خان تنکابنی معروف به سپهدار تنکابنی، سپهدار حکمران گیلان، سیاستمدار و ۵ دوره رئیس‌الوزرای ایران بود. این خانه قدیمی حدودا ۲۵ سال قبل به سازمان تأمین اجتماعی بخش اداره املاک و مستغلات فروخته شد.
سپهدار اعظم
لقب‌های «ساعدالدوله» و «نصرالسلطنه» هم به او داده بودند. پس از استبداد صغیر از آنجا که از رهبران فاتح تهران بود به او لقب «سپهدار اعظم» هم داند. سرانجام احمدشاه قاجار او را به «سپهسالار اعظم» ملقب کرد و لقب «سپهدار اعظم» به فتح‌الله خان‌اکبر داده شد. این وضع سبب دشواری‌هایی شد، از همین روی برخی برای پیشگیری از اشتباه او را «سپهدار تنکابنی» و فتح‌الله اکبر را «سپهدار رشتی» نامیدند. محمدولی‌خان تنکابنی در کنار سردار اسعد بختیاری یکی از ۲ فرمانده سپاهیان مشروطه‌خواه بود که فرماندهی مجاهدین مازندران و گیلان و قزوین را در فتح تهران و احیای مشروطیت برعهده داشت.
مزین به طرح‌های اسلیمی
حدود ۲۵۰۰ مترمربع زیربنا و ساختمانی ۶۰۰ مترمربعی دارد و در ۲ طبقه ساخته شده که اگر از بیرون به سقف بنای قدیمی این خانه نگاه شود، سقف به شکل کلاه فرنگی دیده می‌شود، این ویژگی باعث می‌شود که نور در بخش مرکزی سقف جمع و روشنایی فضای داخلی ساختمان دوچندان شود. مانند تمام خانه‌های آن دوره، قسمت‌های مختلف در و پنجره‌های ارسی شکلی دارد و بخشی از آنها در ورودی خانه، با طرح‌های اسلیمی مزین شده است.
نظر شما