همشهری آنلاین- گروه فرهنگی: انتشارات امیرکبیر دو کتاب سفرنامه کم‌نظیر راهی بازار نشر کرده است. نشر نیستان هم کتاب «کشور کوچک» را راهی بازار نشر کرده است. با هم مروری کوتاه بر این سه کتاب خواهیم داشت:
سفرنامه کروسینسکی
کتاب«سفرنامه کروسینسکی» با زیر عنوان «سقوط صفویه وپادشاهی نادرشاه» نوشته «یوداش کروسینسکی» را ساسان طهماسبی به فارسی برگردانده و به تازگی از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.
کروسینسکی بیست سال دراصفهان زندگی کرد و شاهد سقوط صفویه و تسلط افغان‌ها بربخش‌هایی ازایران بود. سفرنامه‌اش نه تنها به سقوط صفویه می‌پردازد، بلکه دلیل و فرایند تضعیف و انحطاط آن سلسله، چگونگی تسلط افغان‌ها بر اصفهان و… را به تفصیل بیان می‌کند. وقایع دوران حکومت محمود افغان و دوسال ازحکومت اشرف افغان نیز با ذکر جزئیات، بیان شده و تصویری کامل و گویا از وقایع آن دوران ارائه می‌دهد. این سفرنامه سه سال پس از خروج کروسینسکی از ایران، به زبان فرانسوی منتشر و بعد از پنج سال، به زبان انگلیسی ترجمه شد. در ترجمه انگلیسی، با اتکا به گزارش‌های روزنامه‌های آن دوران و اسناد و مکاتبات، روند وقایع ایران تا خلع شاه طهماسب دوم نیز پیگیری شده و حاوی نکاتی ارزشمند است. این سفرنامه را اولین بار عبدالرزاق بیگدنبلی در دوره قاجار، از روی ترجمه ترکی آن به فارسی برگرداند؛ اما به گفته مترجم، کاستی‌ها و اشتباهات این ترجمه، او را ترغیب کرده تا بار دیگر این سفرنامه را از روی ترجمه انگلیسی آن، به فارسی برگرداند.
یوداشتادئوش کروسینسکی (زاده ۱۶۷۵ میلادی - درگذشته ۱۷۵۶ میلادی) یک لهستانی یسوعی بود که در امپراتوری صفوی از ۱۷۰۷ میلادی تا ۱۷۲۵ میلادی زندگی می‌کرد. او واسطه ایبین پاپو دربار ایران بود و از مترجمان دربار هم بود. او زبان فارسی را می‌دانست و با ملّت و مردم آن به خوبی آشنا بود. وی همچنین ساکن پایتخت سلطنتی صفوی، اصفهان و یکی از «شاهدان دست اول» محاصره این شهر در سال ۱۷۲۲ میلادی در طی شورش افغان‌ها بود. روایات کروسینسکی اثر او را در این دوره خاص از زمان صفویه، به منبع اصلی مهمی تبدیل می‌کند.
انتشارات امیرکبیر این کتاب ۳۰۸ صفحه‌ای را به بهای ۲۱۶ هزار تومان منتشر کرده است.
کتاب سفرنامه یوهان اشترویس
این کتاب سفرنامه و ماجراهای برده‌ای هلندی در دوره شاه سلیمان صفوی است که با ترجمه ساسان طهماسبی به تازگی از سوی انتشارات امیرکبیر راهی بازار نشر شده است.
یوهان اشترویس دریانورد هلندی در ناوگان تزار روسیه، در دریای خزر مشغول به کاربود؛ اما به دلیل شورش قزاق‌ها، به سوی ایران گریخت و در مرزهای ایران، به دست تاتارها اسیر و در ایران به بردگی فروخته شد. دو سال از عمرش را در ایران سپری کرد و در این مدت، برده‌ی دو بازرگان ایرانی بود و مدتی را نیز در خانه سفیر لهستان اقامت داشت تا اینکه کمپانی هند شرقی هلند او را از بردگی نجات داد و ایران را ترک کرد.
سفرنامه وی درباره ماجراها، خاطرات و سفرهایش در ایران دوره‌ی شاه سلیمان صفوی است و درباره اوضاع برده‌ها، سبک زندگی مردم و اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران عصر صفوی، به ویژه مناطق شمالی و شمال غرب ایران و شهرها و روستاهای مسیر سفر وی از شهر شمالی تا بندرعباس اطلاعات ارزشمندی دارد. علاوه برشهرهای دربند و شمالی که در این سفرنامه به طور مفصل توصیف می‌شوند، سایر شهرها و روستاهایی که اشترویس در سفر از اردبیل تا گمبرون دیده است، بخش‌هایی از سفرنامه را به خود اختصاص داده‌اند. موقعیت جغرافیایی، آب و هوا، وضعیت استحکامات، تجارت و کشاورزی تمام این شهرها و روستاها با جزئیات درخور تحسین بیان شده‌اند. گزارش‌های اشترویس در مورد وضعیت راه‌های تجاری، کاروانسراها و مسافت‌ها بسیار دقیق و کم نظیرند. تمام جاده‌ها و کاروانسراهایی که از اردبیل تا گمبرو ندیده است با دقت و جزئیات بسیار، توصیف می‌کند و تصویر بسیار گویایی ارائه می‌دهد.
نوشته‌های او در مورد مراسم عاشورا، قربانی‌کردن شتر در قزوین، جشن‌های مذهبی ارامنه و باورهای دینی زرتشتی‌ها حاوی نکاتی جالب توجه و درمواردی منحصر به فرد است. گزارش کم‌نظیر جمع‌آوری دختر برای شاه سلیمان صفوی، توصیف واکنش مردم در مقابل این جریان از امتیازات برجسته این سفرنامه به شمار می‌آید. این سفرنامه از منظر روابط خارجی گزارش‌های جالب توجهی در مورد روابط ایران با کشورهای روسیه، لهستان، هند و همین طور قزاق‌ها و تاتارهای داغستان ارائه می‌دهد. وضعیت کمپانی هندشرقی و سایر اروپایی‌ها در اصفهان نیز از جنبه‌های شایان توجه این سفرنامه است.
انتشارات امیرکبیر این کتاب ۱۸۶ صفحه‌ای را به بهای ۱۲۰ هزار تومان منتشر کرده است.
«کشور کوچک» در نشر نیستان
کتاب «کشور کوچک» نوشته گنل فی با ترجمه آذر نورانی از سوی نشر نیستان منتشر و وارد بازار کتاب شد.
بوروندی کشور کوچک گبی ده‌ساله‌ای است که نسل‌کشی وحشتناکی، همه شادی‌ها و داشته‌هایش را از او می‌گیرد. او فرزند پدری فرانسوی و مادری اهل روانداست و کودکانه‌های جهانش را در بی‌نهایت‌های آفریقا می‌شناسد و تجربه می‌کند.
گئل فی خواننده و رپری است که در این کتاب، تاریخ دراماتیکی از سرزمین مادری‌اش را مرور می‌کند. در واقع از میان این نگاشته‌ها، غم جدایی انسانی دریافتنی است که به‌ناچار از تعلقاتش دور می‌شود و باید اندوهی ناتمام را تا همیشه همراه داشته باشد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
«خیلی چیزهاست که وقت نکردم به تو بگویم. فکر کنم مثلاً هیچ‌وقت از لور با تو حرف نزدم. او نامزد من است و البته خودش هنوز نمی‌داند. می‌خواهم از او بخواهم تا با من ازدواج کند. خیلی زود. هر وقت در کشور صلح باشد. من و لور با نامه با هم حرف می‌زنیم… اولین بار است که عاشق کسی می‌شوم. احساس عجیبی است.»
«کشور کوچک» به تازگی از سوی نشر نیستان راهی ویترین کتابفروشی‌ها شده است.