همشهری آنلاین_ الناز عباسیان: هفته کتاب با کلی برنامه‌های جذاب از راه رسیده و اگر اهل کتاب و کتابخوانی هستید، از امروز تا پایان آبان‌ماه فرصت خوبی است تا از برنامه‌های مختلف متولیان فرهنگی در این حوزه بهره ببرید. در هفته کتاب سال۱۴۰۲ دستگاه‌های اجرایی مختلفی برای خدمات‌دهی به مردم فعالیت می‌کنند. با علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات و دبیر سی‌ویکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران گفت‌وگو کردیم تا از برنامه‌های این هفته برای مردم و علاقه‌مندان به کتاب خبرهای خوب بگیریم.
نهادهای فرهنگی مرتبط با حوزه کتاب و کتابخوانی همچون کتابخانه‌های شهرداری‌ها، کتابخانه‌های عمومی، مجموعه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور و انجمن‌های مرتبط این روزها در تکاپو هستند تا با برنامه‌های جذاب، افراد را به کتابخوانی تشویق کنند. رمضانی با اشاره به اقدامات این نهادها می‌گوید: «طرح عضویت رایگان، جشن مردمی رویداد روستاهای دوستدار کتاب، برگزاری جام باشگاه‌های کتابخوانی و انتخاب باشگاه برتر با هدف تقویت ترویج کتابخوانی ازجمله برنامه‌های این بخش است. تلاش ما این است که این رویداد در طول سال فرایندی مستمر داشته باشد. همچنین مردم دنبال این هستند که چه کتابی را بخوانند. در همین راستا ناشران، نویسندگان، گروه‌های ترویجی و رسانه‌ها به معرفی کتاب خوب در این ایام می‌پردازند تا به انتخاب بهتر مردم کمک کنند. ۳۷۰۰کتابخانه عمومی در کشور میزبان برنامه‌های این هفته‌اند. علاوه بر اینها، مجموعه‌هایی هم که ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی جزو وظایف آنها نیست، در این ایام به کارکنان خود یا به عموم مردم خدماتی در این حوزه ارائه می‌دهند. به‌طور مثال، در رسانه‌ها به اخبار حوزه کتاب و کتابخوانی برجسته‌تر پرداخته می‌شود و مردم با تازه‌های کتاب آشنا می‌شوند. این باعث می‌شود تا مردم توجه‌شان بیشتر به حوزه کتاب و کتابخوانی جلب شده و به کتابفروشی‌ها و کتابخانه‌ها بیشتر مراجعه کنند. به‌تبع تقاضای خرید یا به‌امانت‌گرفتن کتاب بیشتر می‌شود. در همین راستا مجموعه‌های اقتصادی حوزه نشر کتاب همچون کتابفروشان و ناشران، در این هفته با استفاده از ظرفیتی که هفته کتاب به‌عنوان زاییده فکر انقلاب اسلامی فراهم می‌کند، تخفیف‌هایی را برای خرید کتاب به مردم ارائه کنند. بخش دیگری از فعالیت‌های حوزه کتاب در این هفته در کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانان، بخش‌های کودک کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه مجموعه مساجد و انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان و همینطور مجموعه‌های دیگری که مرتبط با حوزه کودک و نوجوان کار می‌کنند، مثل شبکه نهال و پویا دنبال می‌شود. پویش‌های مختلفی در این هفته برگزار شده تا افراد جامعه به‌ویژه کودک و نوجوان در مسیر کتاب و کتابخوانی سوق داده شوند.»
هر ایرانی ۱۰۰هزار تومان یارانه خرید کتاب می‌گیرد
همزمان با آغاز هفته کتاب مردم می‌توانند با خرید ۴۰۰هزارتومان کتاب از ۱۰۰هزارتومان یارانه برخوردار شوند. مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات با بیان این خبر می‌گوید: «در این هفته مجموعه‌های ناشران و کتابفروشان در کنار دولت برای مردم شرایط بهتری برای خرید کتاب فراهم کردند. هر ایرانی برای خرید کتاب تا سقف ۴۰۰هزارتومان، می‌توانند از یارانه ۱۰۰هزارتومانی به‌صورت حضوری و مجازی در هفته کتاب استفاده کند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ازای هر کد ملی، ۱۰۰هزارتومان یارانه اختصاص داده و این امکان با مراجعه به سامانه «بازار کتاب» به آدرس bazarketab.ir فراهم است. به‌عبارتی، اگر یک خانواده ۴نفره باشند برای خرید یک میلیون و ۶۰۰هزارتومان، ۴۰۰هزارتومان یارانه دریافت می‌کنند. درصورتی که افراد به‌صورت مجازی از این یارانه استفاده کنند، علاوه بر امکان خرید از کتابفروشی‌های سراسر کشور، می‌توانند از یارانه ارسال و تحویل کتاب هم بهره ببرند. به‌عبارتی، کتاب‌ها با پست به مقاصدی که تعیین‌شده با تخفیف ارسال می‌شود و بخش عمده‌ای از هزینه را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقبل کرده است. این یارانه در طول سال چندین مرتبه شارژ می‌شود. برای مثال، ما در نیمه اول سال یک‌بار این یارانه را داشتیم و مجدد در نیمه دوم سال و مجدد برای کسانی که استفاده کردند، شارژ شد. لذا به تناسب استفاده‌ای که می‌شود و فروشی که کتابفروشان عزیزان‌مان در سراسر کشور دارند، این یارانه اهدا می‌شود.»
محور اصلی کودکان و نوجوانان هستند
«آینده، خواندنی است»؛ این شعاری است که برای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران انتخاب شده بود. رمضانی معتقد است این شعار انتخاب شد تا بتوانند از برنامه‌ها و فعالیت‌های مفهومی به لحاظ هنری، بصری و گفتمانی در ایام سال هم استفاده کرده و برنامه‌های کتابی را در طول سال با محور این شعار ادامه دهند. او در ادامه با اشاره به رویکرد کلی برنامه‌ها که توجه ویژه به حوزه کودک و نوجوان است، می‌گوید: «محور هفته کتاب امسال کودکان و نوجوانان هستند و جشنواره‌های ملی و منطقه‌ای و نشست‌های مختلف، برنامه‌هایی در سطح ملی، استانی و ستادی با کمک نهادها و وزارتخانه‌ها در این هفته برگزار می‌شود. حتی هفته کتاب امسال را با رویکرد ترویج کتابخوانی در میان نسل جدید و با عنوان «کتاب، دانش‌آموز و کودک و نوجوان» به‌صورت نمادین در یکی از مدارس شهر تهران آغاز کردیم تا با نواختن زنگ کتاب و کتابخوانی، به لزوم توجه به این مهم بپردازیم؛ با امید به اینکه دوباره موضوع کتاب و کتابخوانی در مدارس جدی‌تر دنبال شود. در همین راستا، رسیدگی به کتابخانه‌ها و تجهیز آنها، برگرداندن پست کتابدار به مدارس و آموزش معلمان با موضوع کتابخوانی در اولویت است. علاوه بر آموزش معلمان فعلی در مدارس، دوره‌های آموزشی برای معلمان آتی که در دانشگاه فرهنگیان مشغول به تحصیل هستند، آغاز شده است.»
از دبیر سی‌ویکمین دوره هفته کتاب از برنامه‌هایی که به عمومی‌ترشدن هفته کتاب منجر می‌شود، می‌پرسیم و او چنین پاسخ می‌دهد: «هفته کتاب یک حرکت ملی و همگانی است و لازم است همه نهادها به آن بپردازند. برنامه‌های هفته کتاب و جشنواره‌ها توسط مردم انجام می‌شود. مردم مخاطبان اصلی هستند و کانون پرورش فکری و نهاد کتابخانه‌ها دستگاه‌هایی هستند که ذاتا مخاطب مردمی دارند و برخی نیز ذاتا با مخاطبان و لایه مردمی مرتبط نیستند. بودجه ما بسیار اندک‌تر از بودجه‌های دیگر است و نسبت به آن بهره‌وری‌ها را دریافت می‌کنیم. به‌عنوان دبیر ستاد هفته کتاب می‌گویم با اندک بودجه، در نسبت با سایر فرایندها بهره‌وری بسیار داریم. ناگفته نماند سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران از ابتدای سال۱۴۰۰ در معرفی افراد، مبلمان شهری و سازهای دائمی معرفی کتاب برنامه‌هایی اجرا کرده و امسال هم شهرداری تهران طرح ویژه‌ای برای معرفی کتاب‌ها درنظر دارد که 100کتاب برای این مورد انتخاب شده است که در خرید آنها هم تسهیل می‌شود.»
** پیش‌بینی می‌شود امسال مجموع فروش صنعت نشر به بیش از ۱۲میلیارد تومان برسد.
** ۳هزارو۷۰۰ کتابخانه عمومی در کشور میزبان برنامه‌های هفته کتاب هستند.
** مردم می‌توانند با خرید ۴۰۰هزارتومان کتاب، از ۱۰۰هزارتومان یارانه برخوردار شوند.