فرسایش دندانی(erosion) هنگامی رخ میدهد که مینای دندان بوسیله اسیدهایی که در دهان تشکیل میشوند، خورده میشود و به این ترتیب دندانها آسیبپذیر میشوند، ترک میخورند و تغییر رنگ میدهند.
فرسایش دندانی یک فرآیند شیمیایی است که به تخریب دندان میانجامد، و نباید آن را با سایش دندان (abrasion) که فرآیندی مکانیکی است که دندان را تخریب میکند، اشتباه کرد.
فرسایش دندانی عارضهای است که به خصوص در میان کودکان و نوجوانان شایع شده است. اما چرا اینگونه است؟ کارشناسان معتقدند تا حدی زیادی نوشیدن نوشابههای اسیدی در این امر دخیل است.
نوشابههای گازدار، نوشابههای انرژیبخش ورزشی، آب میوهها و چایها مختلف حاوی مقدار زیادی اسید هستند. در نوشابههای گازدار، به خصوص در نوشابههای گازدار کولا، یکی از طعمدهندههای اصلی اسید فسفریک است. همین اسید در دندانپزشکی برای ناهموار کردن مینای دندان پیش نصب بریج به کار میرود. دندانپزشکان به اصطلاح مانند کاغذ سمباده از آن استفاده میکنند.
قندی که در اکثر نوشابهها به کار میرود،هم ممکن است نقشی در این مورد ایفا کند. هنگامی که پلاک میکروبی روی دندان قند نوشابهها و غذاها را جذب میکند، اسیدی را تراوش میدهد که مینای دندان را خراب میکند.
به عبارت دیگر هنگام خوردن غذاهای شیرین، میزان اسیدیبودن پلاک دندان به شدت افزایش مییابد.
مردم با در دهان نگهداشتن نوشابههای گازدار و آب میوهها برای لذتبردن از رایحه یا گاز آن قرارگیری دندانها به اسیدها و قندهای موجود در این نوشیدنیها افزایش میدهند.
چیزهای دیگری هم ممکن است در فرسایش دندانی نقش داشته باشند. داروهایی مانند آسپیرین نیز میتوانند باعث فرسایش دندان شوند. همچنین که بیماریهای مانند بازگشت اسید معده به مری یا اختلال خورد وخوراک که با استفراغ مزمن همراهند (مانند جوع عصبی) ممکن است دندانها را در معرض اسید معده قرار دهند.
از طرف دیگر ممکن است کمبود دریافت فلوراید هم یکی از دلایل شیوع یافتن فرسایش دندانی باشد. مردم به طور فزایندهای به جای آب شیر فلوریددار به مصرف آب بطری روی آوردهاند، که ممکن است حاوی فلوراید نباشد. آنها همچنین نوشابههای گازدار و آب میوهها را جایگزین آب میکنند.
فلوراید باعث استحکام مینا و مقاومت آن در برابر فرسایش میشود.
بنابراین کارشناسان توصیه میکنند که افرادی که آب شیر نمینوشند، از خمیردندانهای و دهانشویههای فلورایددار استفاده کنند.
راه دیگر جلوگیری از فرسایش دندانی این است که حدود نیم ساعت بعد از نوشیدن نوشابههای گازدارد یا آب میوه دندانهایتان را مسواک بزنید. اما اگر مسواک زدن را بلافاصله انجام دهید، ممکن است با ساییدن مینایی که از قبل به علت حمله اسید، نرم شده است، آسیب وارد بر آن را تشدید کنید.
به این ترتیب شما یک لایه میکروسکوپی از مینا را که میتواند با مواد معدنی موجود در بزاق تقویت شود، برمیدارید.
بزاق با ایجاد اسیدیته دهان را متعادل میکند و مواد معدنی که بوسیله غذاهای اسیدی از آن بیرون کشیده شده است، به آن بازمیگرداند.
و البته افرادی که در مورد فرسایش دندانهایشان نگرانند، باید در حین یک یا دوبار ویزیت دندانپزشکی که در سال دارند، از دندانپزشکشان بخواهد دندانهایشان را از این لحاظ مورد معاینه قرار دهد.