چه کسانی بیشتر در معرض پیر چشمی قرار دارند؟ | این افراد هیچ گاه مبتلا به پیر چشمی نمی‌شوند

همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: ضعف در بینایی ممکن است ناشی از بیماری‌های مختلف و همچنین بالا رفتن سن باشد که حتماً باید دلیل آن مشخص شود. در واقع عیوب انکساری شامل نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی است که اغلب بین چهل تا پنجاه سالگی رخ می‌دهد و نشانه‌های آن نیز از دست دادن توانایی تمرکز چشم در فاصله نزدیک، ناتوانی در خواندن حروف دفترچه تلفن، گوشی همراه یا روزنامه است؛ به گونه که مجبور می‌شوید فاصله آن‌ها را با چشم بیشتر کنید.

ضعف‌های مختلف چشم

دکتر عبدالحسین غفوریان، جراح و متخصص چشم، فوق تخصص افتالمیک پاتولوژی از دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا در مورد مشکلات پیر چشمی می‌گوید: قبل از صحبت درباره پیرچشمی بهتر است از انواع مختلف ضعیفی چشم آگاهی داشته باشیم. به طور ساده ضعیفی چشم سه نوع است یا از نوع آستیگمات است یا از نوع نزدیک بینی یا دوربینی یا هایپریا Hyperopia.

در نزدیک بینی که شایع‌ترین نوع ضعیفی چشم است، نمره عینک یا نمره چشم بیمار منفی است. البته گاهی بیماران این موضوع را اشتباه می‌گیرند. مثلاً نزدیک را خوب می‌بینند اما دور را تار می‌بینند. به همین دلیل فکر می‌کنند دوربین هستند. در صورتی که برعکس کسی که نزدیک‌بین است همان گونه که از اسمش هم مشخص است نزدیک را خوب می‌بیند اما دور را خوب نمی‌بیند. این مشکل معمولاً در سنین پایین شروع می‌شود و می‌تواند در بچه‌ها پیشرفت پیدا کند که با استفاده از بعضی از قطره‌های چشم می‌توان مانع از پیشرفت آن شد.

ارتباط نزدیک بینی با ابتلا به پیر چشمی

این متخصص چشم درپاسخ به این سؤال که آیا کسی که نزدیک بینی دارد مبتلا به پیر چشمی می‌شود می‌گوید معمولاً این اتفاق نمی‌افتد. یعنی کسی که نزدیک‌بین است اما دورش تار است و سال‌هاست عینک می‌زند پس از چهل سالگی چون نزدیک‌بین است و نزدیک را خوب می‌بیند به پیر چشمی مبتلا نمی‌شود. البته اگر نمره نزدیکی چشم او کم مثلاً یک باشد تا پنجاه سالگی به همین صورت خواهد ماند. اما بالای پنجاه سال نیاز به عینک نزدیک پیدا خواهد کرد. ولی اگر نمره چشم فردی دو یا دو و نیم نمره ضعیف باشد می‌توان گفت تا پایان عمرش هیچ وقت مبتلا به پیر چشمی نمی‌شود. در عوض دید دور او همیشه تار است و نیاز به عینک یا جراحی رفع عینک دارد.

دور بینی Hyperopia

به گفته این چشم پزشک، در دوربینی نمره چشم مثبت است. در نمره‌های مثبت، برعکس تا یک محدوده سنی دید دور افراد خوب است، دید نزدیک شا ن هم نسبتاً خوب است. اما اگر نمره چشم آن‌ها خیلی بالا نباشد، مثلاً زیر دو باشد. معمولاً این افراد زودتر از سن مقرر مثلاً چهل سالگی دچار پیر چشمی می‌شوند.

بنابراین اگر نمره چشم فرد مثبت دو داشته باشد می‌توان پیش بینی کرد که در سی‌وپنج یا سی و شش سالگی دچار پیر چشمی شود و نیاز به عینک نزدیک داشته باشد. دید دور همین فرد هم در بالای چهل و پنج یا حدود پنجاه سالگی تار خواهد شد و نیاز به عینک دور خواهد داشت.

البته این مشکل بسته به نمره چشم فرد ممکن است زودتر اتفاق بیفتد. مثلااگر نمره چشم یک نفر مثبت پنج باشد حدود سی سالگی به پیر چشمی مبتلا می‌شود و نیاز به عینک نزدیک خواهد داشت. همچنین دید دور او هم در سنین خیلی پایین‌تر تار می‌شود و نیاز به عینک دارد پس نمره Hyperopia یا نزیک بینی مثبت ما را دچار پیر چشمی زود هنگام خواهد کرد.

آستیگماتیسم

دکتر غفوریان می‌گوید نوع دیگر ضعیفی چشم که به آن آستیگماتیسم یا آستیگمات می‌گویند نوعی از ضعیفی چشم به حساب می‌آید که سطح قرنیه که باید تقریباً به صورت نیمکره، کروی شکل یا مثل یه کاسه برعکس باشد؛ در جاهایی دچار فرورفتگی و نامنظم است. بنابراین مثل آن است که قسمت‌هایی از سطح یک کره نصف شده یک توپ را با انگشت فشار داده باشیم که به این نقاط تو رفته یا بیرون زده آستیگمات گفته می‌شود. آستیگمات در پیرچشمی خیلی مؤثر نیست. یعنی نمره آستیگمات منفی سه یا یا کمی بیشتر و کمتر در جلوگیری از پیر چشمی تأثیر کمی دارد.

البته بعضی مواقع نمره آستیگمات تأثیر کمی در به تعویق افتادن ابتلا به پیر چشمی دارد. ولی چندان قابل توجه نیست. به همین دلیل کسانی که نمره ضعیفی چشم آن‌ها از نوع آستیگمات است مثل افراد نزدیک بین نیستند که پیر چشمی نمی‌گیرند و فقط دورشون تار است. این افراد معمولاً وقتی به چهل سالگی برسند دو عینکه خواهند شد؛ یعنی نیاز به زدن دو عینک خواهند داشت؛ یکی برای دور و یکی برای نزدیک که البته گاهی می‌شود هر دو عینک را در یک عینک خلاصه کرد که البته کار سختی هم هست.

برای همین هم کسانی که آستیگمات دارند اگر عمل جراحی لیزیک یا انواع مختلف لیزر انجام بدهند که عینک شان را بردارند این شانس را دارند که علاوه بر این که تا آخرعمر عینک دور نمی‌زنند درسنین بالای چهل سال نیاز به دو عینک نخواهند داشت.