همشهری‌آنلاین - گروه سیاسی: درچنین شرایطی به‌نظر می‌رسد تهران و مسکو، با توجه به نقاط اشتراک درباره تحولات در سرزمین‌های اشغالی و ضرورت برقراری آتش‌بس فوری در غزه، درحال دستیابی به همگرایی روزافزونی در زمینه «اهداف» و «اقدام» دراین زمینه هستند. ازسوی دیگر همکاری‌های دوجانبه از دیگر محورهای رایزنی‌های روسای‌جمهور دو کشور در مسکو بوده‌است؛ رایزنی‌هایی که حوزه‌های متنوعی از قبیل «همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی»، «ترانزیت و حمل‌ونقل»، «تعامل‌های تجاری و بازرگانی»، «امور بانکی و پولی»، «راه‌آهن»، «همکاری‌های دانشگاهی و فناورانه»، «مناسبات حوزه انرژی و نیروگاهی» و «روابط اقتصادی در حوزه‌های مختلف» را دربر می‌گیرد.
صفر شدن تعرفه جاری ایران و روسیه
یک کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه دومین سفر رئیس‌جمهور به روسیه در شرایطی انجام شد که دوطرف از عزم ویژه‌ای به‌منظور تقویت روزافزون همکاری‌های راهبردی فی‌مابین برخوردارند، به همشهری‌آنلاین گفت: سفر یک روزه رئیس دولت‌سیزدهم به روسیه از جنبه‌های مختلف دارای اهمیت است. نخستین نکته، اهمیت رایزنی‌های انجام شده برای گسترش همکاری‌های تجاری – اقتصادی است.
روح‌الله مدبر افزود: معتقدم یکی از مهم‌ترین محورهای این سفر ازسوی پوتین مطرح شد. او تاکید کرد درمدت زمان باقی مانده تا پایان سال میلادی، مسکو صفر شدن تعرفه جاری ایران و روسیه را پیگیری می‌کند تا به تصویب برسد.
وی با اشاره به دلایل اهمیت چنین اقدامی، عنوان‌کرد: اهمیت این موضوع دراین است که سبب ارتقای چشمگیر سطح تعاملات تجاری و بازرگانی خواهد شد. با تصویب این موضوع، ۶۵۰ قلم کالای صادراتی ایران به روسیه به حدود ۷ هزارو ۵۰۰ قلم می‌رسد که افزایش تراز تجاری دو کشور به دنبال خواهد داشت.
توسعه مناسبات با اوراسیا
این کارشناس مسائل روسیه با اشاره به انتقال ریاست دوره‌ای گروه بریکس (قدرت‌های اقتصادی نوظهور) به روسیه برای سال ۲۰۲۴ میلادی، اظهارکرد: با توجه به اینکه روسیه به‌عنوان رئیس دوره‌ای بریکس انتخاب شده‌است، همگرایی عملیاتی تهران – مسکو نقش ویژه‌ای در گسترش مناسبات ایران در حوزه اوراسیا خواهد داشت.
مدبر ادامه‌داد: روسیه نقش ویژه‌ای در حوزه اوراسیا دارد. بنابراین گسترش روزافزون مناسبات میان تهران و مسکو از یک‌سو پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا را بیش‌از پیش تسهیل خواهد کرد و ازسوی دیگر، شرایط مناسبی به‌منظور گسترش حجم مبادلات تجاری ایران با کشورهای عضو این اتحادیه فراهم می‌کند.
چرا ۵ ساعت گفت‌وگو؟
وی با اشاره به گفت‌وگوهای طولانی روسای‌جمهور ایران و روسیه اظهارکرد: زمانی که مذاکرات و گفت‌وگوهای مقام‌های دو کشور، آن‌هم دراین سطح بالا، به‌طول می‌انجامد، یک پیام مهم دارد؛ اینکه دوطرف محورهای قابل‌توجهی را برای بحث و بررسی روی‌میز دارند.
مدبر ادامه داد: رئیسی و پوتین در مسکو حدود ۵ ساعت با یکدیگر گفت‌وگو کرده‌اند. این میزان به‌طول انجامیدن گفت‌وگو در سطح سران نشان می‌دهد دوطرف در رایزنی‌ها به نتایج قابل‌توجهی دست یافته‌اند و به تفاهم دست یافته‌اند.
پیام یک «سلام»
این کارشناس مسائل روسیه تصریح کرد: در جریان گفت‌وگوهای روسای‌جمهور ایران و روسیه در مسکو یک نکته قابل توجه وجود دارد؛ اهدای «بهترین سلام‌ها» ازسوی رئیس‌جمهور روسیه برای رهبرمعظم‌انقلاب. معتقدم این موضوع نشان‌دهنده این است که رهبران عالی ایران و روسیه نقش ویژه‌ای در توسعه مناسبات دارند و اهمیت راهبردی برای چنین رویکردی قائل هستند.
مدبر با تاکید بر اینکه تعمیق هرچه بیشتر این همکاری‌ها باید ازسوی دولت‌ها به‌صورت جدی پیگیری شود، ادامه داد: نگاه ویژه رهبران ایران و روسیه به توسعه مناسبات راهبردی فی‌مابین را می‌توان تضمینی برای استمرار همکاری‌ها در سطح قابل‌قبول به‌حساب آورد.
توسعه مراودات منطقه‌ای
وی همچنین با اشاره به اینکه سفر رئیس‌جمهور ایران به روسیه یک روز پس‌از سفر پوتین به امارات و عربستان انجام شد، گفت: این موضوع از اراده مسکو برای گسترش روزافزون روابط با کشورهای منطقه حکایت دارد. در واقع روسیه درحال نقش‌آفرینی فعالانه دراین حوزه است.
مدبر عنوان کرد: این سطح از رایزنی‌ها در منطقه و گسترش مناسبات مزایای گسترده‌ای برای همه کشورها به‌همراه دارد. چنانچه محور مسکو – ایران – امارات – عربستان تقویت شود، این موضوع به نفع همه کشورها خواهد بود و منافع سیاسی – اقتصادی قابل‌توجهی به‌دنبال دارد.
وی ادامه داد: قابلیت‌های کریدوری و ظرفیت‌های ترانزیتی ایران، می‌تواند نقش مهمی در توسعه مناسبات دراین حوزه داشته باشد و مانع شکل‌گیری و تقویت کریدورهای رقیب شود. براین اساس هم بود که تکمیل کریدور شمال – جنوب را می‌توان از مهم‌ترین محورهای رایزنی رئیسی – پوتین به‌حساب آورد.
همگرایی برای کمک به غزه
این کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه تحولات غزه از مهم‌ترین محورهای رایزنی روسای‌جمهور ایران و روسیه بوده‌است، اظهارکرد: تهران و مسکو در زمینه تحولات جاری در سرزمین‌های اشغالی نقاط اشتراک زیادی دارند و همگرایی روزافزون این دو کشور، می‌تواند زمینه‌ساز افزایش فشارها بر تل‌آویو و آمریکا به‌منظور تحقق آتش‌بس فوری در غزه شود.
مدبر افزود: از زمان آغاز جنگ در غزه، شاهد بودیم مسکو ابتکارعمل ویژه‌ای را برای برقراری صلح در غزه و برقراری آتش‌بس پیگیری کرده‌است. براین اساس هم بود که روسیه به‌دنبال انجام عملیات «طوفان‌الاقصی»، میز فلسطین را در وزارت امورخارجه ایجاد کرد و رایزنی‌های پوتین با رهبران دولت‌های اسلامی به‌صورت محسوسی افزایش یافت.
وی با بیان اینکه روسیه دراین زمینه نشست‌هایی را نیز در مسکو برگزار کرده‌است، ادامه‌داد: ابتکارعمل ویژه مسکو به‌دنبال دستیابی به تفاهمی برای رسیدن به مدل صلح پایدار در سرزمین‌های اشغالی است و موضوع‌هایی از قبیل «برقراری آتش‌بس فوری»، «تبادل همه اسرا» و «بازگشایی گذرگاه رفح» را شامل می‌شود.
مدبر با تاکید بر اینکه ایران و روسیه در زمینه تحولات جاری در سرزمین‌های اشغالی نقاط اشتراک مهمی دارند، تصریح کرد: تهران و مسکو می‌کوشند با افزایش فشارها بر محور واشنگتن – تل‌آویو، شرایط را برای برقراری آتش‌بس در غزه فراهم کنند. هماهنگی تهران و مسکو دراین زمینه نقش موثری در ایجاد اجماع جهانی به‌منظور توقف جنایات رژیم صهیونیستی در غزه خواهد داشت.
پیشبرد همکاری‌های دفاعی از کانال صحیح
این کارشناس مسائل روسیه همچنین با اشاره به همکاری‌های دفاعی – تسلیحاتی ایران و روسیه اظهارکرد: همکاری‌های این حوزه میان ایران و روسیه در سطح کلان بین‌دولتی پیگیری می‌شود تا کمترین تاثیرپذیری را در جریان تغییر دولت‌ها در ایران داشته باشند.
مدبر با تاکید بر حسن‌نیت روسیه در توسعه همکاری‌های نظامی – دفاعی با ایران، ادامه‌داد: روسیه تنها کشوری بود که با متمم تحریم‌های تسلیحاتی ایران مخالف بود و پس‌از پایان تحریم‌های تسلیحاتی سازمان‌ملل نیز به صراحت پیشنهادهای مهمی را دراین زمینه به ایران ارائه کرد. با توجه به اینکه غربی‌ها رویکرد خصمانه‌ای را در قبال فعالیت‌های تسلیحاتی ایران درپیش گرفته‌اند، مهم است که روس‌ها صادقانه درحال گسترش همکاری‌ها دراین عرصه با ایران هستند.
وی اضافه‌کرد: حضور وزیر دفاع روسیه در نشست با هیات ایرانی درجریان سفر اخیر رئیس‌جمهور ایران به مسکو، نشان می‌دهد دوطرف دراین زمینه نیز رایزنی‌هایی داشته‌اند. دراین میان اما نکته مهم اینجاست که مناسبات این حوزه از کانال صحیح خود و زیرنظر ستادکل نیروهای مسلح ایران درحال گسترش است.