همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: نشست «مشکلات مهاجران در استفاده از خدمات کتابخانه‌های عمومی» با حضور مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد؛ عصمت مؤمنی، رضا ملکی، میترا صمیعی و مهدی علیپور حافظی اعضای هیئت علمی گروه علم اطلاع و دانش‌شناسی؛ جلیل یونسی، معاون آموزشی و پژوهشی دانشکده؛ سیامک محبوب، مدیرکل پ‍ردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران؛ سیدباقر میرعبداللهی، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات و محمدمهدی زرافشان، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و به دبیری گلسنا گلینی مقدم، عضو هیئت علمی، در سالن شورای دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد. در این نشست، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: تلاش نهاد همواره این بوده که ارتباط مؤثر خود را با دانشگاه حفظ کند، از ظرفیت دانشگاه بهره‌مند شود و مسائل خود را با دانشگاه به اشتراک بگذارد. توقع ما از دانشگاه هم این بوده که نگاهش به حوزه اجرا، نگاهی کاربردی و عملیاتی باشد و تنها به نگاه نظری اکتفا نشود و نظریه‌پردازی‌ها مابه‌ازای عملی و اجرایی داشته باشد. بنده در جلسات متعدد و مفصلی که با اساتید دانشگاه داشتم، این خواهش را مطرح کردم و از این فرصت هم استفاده می‌کنم و از اساتید و دانشجویان می‌خواهم بیش از پیش به نهاد توجه داشته باشند. وی با اشاره به تنوع خدمات در کتابخانه‌های عمومی کشور، گفت: در حال حاضر کتابخانه از مکانی سنتی شامل مخزن و سالن مطالعه به پایگاهی فرهنگی-اجتماعی عزیمت کرده و این تنوع خدمات و گستره خدمت‌رسانی در کتابخانه‌های عمومی ایران در حال حاضر مشهود است.
رمضانی با اشاره به موضوع مهاجران و خدمات طراحی شده در کتابخانه‌های عمومی در این زمینه، اظهار داشت: در سال‌های گذشته، ارائه خدمت به عزیزان مهاجر در کتابخانه‌های عمومی تعریف و به این حوزه توجه شده است؛ با این حال به اعتقاد بنده به دلیل عدم شناخت کامل از موضوع بعضاً با مسائلی روبرو می‌شدیم که شاید با برخی آموزش‌ها قابل حل بود. در حال حاضر بیش از ۳۸ هزار نفر از اتباع عضو کتابخانه‌های عمومی ایران هستند و خدمات دریافت می‌کنند که از این بین بزرگترین جمعیت مربوط به دوستان افغانستانی ما است؛ در جاهایی که تراکم این عزیزان مهاجر وجود دارد، تلاش شده خدمات‌رسانی بهتری انجام شود؛ در این خدمت‌رسانی به مجموعه‌سازی، نیازهای اطلاعاتی جمعیت مهاجران منطقه و دوره‌های آموزشی مورد نیاز آنها توجه شده است.
عضو شورای فرهنگ عمومی تصریح کرد: به نظر می‌رسد مواجهه کشور با موضوع مهاجرپذیری و مهاجران، مواجهه‌ای دقیق و علمی نبوده و در فضاهای مختلف دچار آسیب‌ها و چالش‌هایی بوده‌ایم. متأسفانه بعضاً به راحتی ایرانی و غیرایرانی را تفکیک و به این ترتیب شکاف ایجاد می‌کنیم. ما مهمان‌دوست هستیم اما مهمان‌دوست بودنمان، لایه‌ای از پذیرش دارد و وقتی وارد لایه‌های بعدی می‌شود، دچار چالش‌هایی می‌شویم که دانشگاه می‌تواند با برگزاری چنین جلساتی در این مسیر کمک‌کننده باشد. در دنیا وقتی شما میزبان یک ملت یا قومیت از کشوری دیگر هستید، هم از مواهبی برخوردار خواهید بود و هم نیاز است هزینه‌هایی پرداخت کنید؛ که به اعتقاد من اساساً این فرهنگ در کشور ما شکل نگرفته است. علاوه بر این، نکته‌ای که به بحث سیاستگذاری داخلی کشور بر می‌گردد این است که ما آماده پذیرش این حجم از مهمان نبوده‌ایم و بعضاً بحران‌ها ناشی از عدم آمادگی ما برای پذیرش بوده است. در کشورهای مهاجرپذیر تفاوتی بین قومیت، نژاد و ملیت وجود ندارد و منطق بر اساس قوانین شکل می‌گیرد. خیلی از اوقات نقطه برخورد ما با مهاجران، پسامسئله بوده و لازم است در این خصوص کار کنیم.
رمضانی افزود: یکی از وظایف کتابخانه عمومی، گسترش و نشر اطلاعات عمومی و پایه برای جامعه است. خلأ ما در حوزه آموزش و نشر اطلاعات عمومی برای مهاجران، به‌ویژه افغانستانی‌های عزیز که جمعیت بزرگی هستند، بحث آموزش و پرورش بوده که کماکان نیز وجود دارد. در این زمینه با استفاده از ظرفیت کتابخانه عمومی می‌توان بخشی از این خلأ را جبران کرد. بعلاوه فارغ از خدمت‌رسانی به مهاجران، در زمینه مهاجرپذیری و گسترش فرهنگ این موضوع نیز کتابخانه عمومی می‌تواند به ایفای نقش بپردازد. ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به این موضوع ورود کرده‌ایم، چارچوب لازم طراحی، اسنادی تهیه شده و مناطق مشخصی در تهران و استان‌های مهاجرپذیر از جمله خراسان رضوی و قم به عنوان نمونه انتخاب و اقداماتی در این خصوص انجام شده است. به اعتقاد من این حوزه هنوز نیاز به کار دارد تا بتوانیم به نقطه مطلوب برسی.