همشهری آنلاین - سحر جعفریان: احساسات و عواطفی که از این فعلِ پر هزینه ناشی می‌شود حتی پای علم روانشناسی و رفتارشناسی را هم به میان و میدان کشانده تا جایی که به استناد پژوهش‌ها و تحقیقاتی علمی در سراسر جهان، می توان از این گزاره به عنوان نوعی درمان و تراپیِ روحی و روانی یاد کرد. اما سوال اینجاست که کمیت و کیفیت خرید کردن باید دارای چه ویژگی‌ها و مولفه‌هایی باشند تا به مثابه درمان از آن یاد شود نه یک گونه اختلال روانی با نام اضطراب و استرس. «صادق اسماعیلی»، رواشناس به این سوال پاسخ می‌دهد و می‌گوید: «یکی از افعالی که در غالب افراد منجر به ترشح هورمون دوپامین و حتی سروتونین (محرک شادی) می‌شود، خرید کردن است. خرید کردن و به عبارتی پاساژگردی را اگر پاداش در نظر بگیریم، روان ما از دریافت آن احساس خوب و حال مثبت خواهد داشت. اما به شرطی که استانداردهای لازم و ضروری را دارا باشد و از مرزهای ممنوعه عبور نکند. نخست اینکه برای افزایش روحیه یا ایجاد حال خوب از طریق خرید کردن، حواستان به بودجه و اولویت‌بندی‌های مالی فردی و خانوادگی‌تان باشد. سعی کنید اقلام و وسایلی که نیاز دارید را جزو لیست خریددرمانی خود قرار دهید؛ با این شیوه هم خرید سودمند خواهید داشت و هم به هنگام نیاز روحی، پاسخی درست و منطقی به آن می‌دهید.»
اسماعیلی ادامه می‌دهد: «خرید کردن اگر بی‌رویه و فراتر از مرزهای ممنوعه پیش رود اتفاقا نتیجه معکوس خواهد داشت. یعنی شما می‌روید خرید و گشت و گذار در فضاهای فروشگاهی اما کمی بعد از آن که خرید یا خریدهایتان را انجام دادید، به جای اینکه حال‌تان خوب شود دچار عذاب وجدان، اضطراب و پریشانی خاطر می‌شوید؛ چون فرآیند مدیریت اقتصادی و رفتاری‌تان به خوبی پیش نرفته است و اگر این رویه را تکرار کنید و در بازه‌های زمانی کوتاه مدت ادامه دهید، خرید درمانی شما به خریدهای عصبی یا هیجانی و از سویی نیز به مصرف‌گرایی، چالش‌های بزرگ مادی و حتی جنون‌رفتاری منتهی خواهد شد. در برخی کشورها از نیاز به خرید کردن افراد برای اهداف تجاری و سرمایه‌داری بهره‌کشی می‌شود! بنابراین برای پرهیز از این پیش‌آمد و دام و تله بازاری توصیه می‌کنیم به دنبال تعریف و طراحی شیوه‌های مناسب با آثار بلندمدت و پایدارتری ویژه بهبود حالات درونی خود باشید و برای کاهش افسردگی یا کیفیت‌بخشی به خلقیات خود، فقط سر در سبدها و یا پاکت‌های خرید نکنید. همچنین سعی کنید تا الگوی رفتاری خود را در موقعیت‌های که به خرید کردن می‌انجامد، مانند حس پرخاشگری یا عصبانیت و یا حتی غم را در خود کشف کنید. بروز چه حالاتی در شما منجر به نیاز به خرید کردن می‌شود؛ در آن موقعیت و شرایط یا پول کافی و یا کارت بانکی‌تان را همراه نداشته باشید.»