همشهری آنلاین - پریسا نوری: این ترانه که به «آخ تو شب یلدای منی» معروف است، برای نخستین بار سال ۹۶ منتشر شد و در ساعت‌های اولیه پخش، به سرعت و به شکل عجیب و غریبی در فضای مجازی وایرال شد و در چشم بر هم زدنی برای خواننده جوانش شهرت و محبوبیت آورد. به بهانه فرا رسیدن طولانی‌ترین شب سال، با علی مولایی، خواننده خوش اقبال این ترانه، در استودیوی روزنامه همشهری گفت‌وگو کردیم. او که سال‌هاست به شکل تخصصی در عرصه ساخت قطعات موسیقی و خوانندگی فعالیت می‌کند، پیش از اجرای «شب طولانی»، صدها آهنگ ساخته و چند آلبوم و ده‌ها تک آهنگ منتشر کرده، اما این ترانه را نقطه عطف کارنامه هنری‌اش می‌داند.
فارغ التحصیل مهندسی مکانیک هستید؛ چطورسر از خوانندگی درآوردید؟
از کودکی به موسیقی علاقه داشتم، ولی چون آن زمان شرایط و فضای جامعه طوری بود که مدرک و دانشگاه خیلی اهمیت داشت، به درخواست خانواده، در دانشگاه مهندسی خواندم و در کنار درس موسیقی را دنبال کردم.
اولین بار چه‌کسی و کجا به شما گفت که استعداد خوانندگی دارید؟ در دوره راهنمایی یک‌بار در اردوی مدرسه ترانه «باز باران با ترانه/ با گهرهای فراوان/ می‌خورد بر بام خانه و...» را خواندم. بچه‌ها گفتند صدای خوبی داری و مرا پیش ناظم مدرسه بردند. آقای ناظم هم بعد از شنیدن ترانه من را پیش مدیر مدرسه برد و او هم گفت صدای خوبی داری و خیلی تشویقم کرد. شاید همانجا بود که اعتماد به نفس پیدا کردم و برای خواننده شدن مصمم شدم.
در خانواده جز شما کسی در حوزه موسیقی فعالیت دارد؟
پدر و مادرم صدای خوبی دارند، ولی به‌طور جدی وارد این عرصه نشدند. اما خواهرم در گروه کر خوانندگی می‌کند و در ترانه «شب طولانی» همراه مادرم همخوانی داشتند.
پس می‌شود گفت درخانواده علاقه‌مند به موسیقی بزرگ شدید؟
بله، یادم می‌آید وقتی بچه بودم پدرم یک ارگ یاماها قدیمی داشت و از من می‌خواست ارگ بزنم. همان زمان آکوردها و هارمونی‌ها را به‌صورت شنیداری کشف کردم و بعدها که بزرگ‌تر شدم به‌صورت تئوری آنها را یاد گرفتم.
چه سازهایی می‌نوازید؟
ساز اصلی‌ام پیانو است و در کنارش فلوت سرخپوستی، هنگ درام و ساز کوبه‌ای به سبک آمریکای‌جنوبی را هم می‌نوازم.
نوازندگی و آواز را زیرنظر چه استادانی یاد گرفتید؟
بیشتر خودآموختگی بود. در اصل جز یکی دو مقطع کوتاه تقریبا مدرسی نداشتم و بیشتر خودآموختگی بود. این آموختن هنوز هم ادامه دارد و هنوز شب‌ها ساعت‌ها ویدئوهای آموزشی مربوط به ساخت ساز یا صدا را می‌بینم.
برویم سراغ آهنگ معروف «شب طولانی»؛ از سرودن شعر و مراحل ساخت و تولید این آهنگ برایمان بگویید.
استثنائا و برخلاف سایر آهنگ‌هایم که از ماه‌های قبل کلمات و ملودی را سبک و سنگین و برنامه‌ریزی می‌کردم، برای این آهنگ برنامه‌ریزی در کار نبود. یکهو یک شعر و ملودی به ذهنم رسید و کلمات جاری شد. در واقع یک کار دلی بود که در عرض یک ساعت با یک پیانوی دیجیتال نواختم و شد آن چیزی که شنیدید.
در بخش کر، تلفیقی از صداهای زیر و بم به گوش می‌رسد.
بله، بعدا برای اینکه یک بافت زنده داشته باشیم، بخش کر را با همخوانی مادر و خواهر گرامی و چندخواننده غیرحرفه‌ای اجرا کردیم، شاید ۵۰ یا ۶۰ بار سه نفری آهنگ را خواندیم؛ حین کار شوخی می‌کردیم و می‌خندیدیم. در واقع همان آهنگی که دست مردم است در بخش کر پر از شوخی و خنده است که حس صمیمیت یعنی همان حلقه گمشده در ترانه‌های پاپ را به جان مخاطب می‌نشاند.
پس مادر و خواهر در اجرای این موسیقی همراه شما بودند؟
بله، در قطعات بعدی صدای پدر را هم اضافه کردیم. هر سه نفر بسیار انرژی مثبتی دارند و حضورشان در هر کاری به بهتر دیده شدن کار کمک می‌کند.
وقـتی تک‌آهنگ را منتشــر کردید چه‌اتفاقی افتاد؟
راستش اول قصد انتشار نداشتم. چون من آدم ایده‌آل‌گرایی هستم فکر می‌کردم کاری که یک ساعته خوانده و ضبط شده حتما کیفیت مناسب انتشار را ندارد و نباید پخش شود اما به تشویق دوستانم آهنگ را در تلگرام شخصی‌ام منتشر کردم و چند ساعت بعد دیدم اتفاق عجیبی در حال وقوع است. آهنگ به سرعت در کانال‌ها و صفحات مجازی پخش شده بود و تقریبا درعرض چند ساعت همه کسانی که شماره تلفن من را داشتند تماس می‌گرفتند و درباره آن می‌پرسیدند. فردای آن روز دیگر گوشی‌ام از حجم تماس دریافتی در حال انفجار بود.
این حجم استقبال از آهنگ را انتظار داشتید؟
به هیچ‌وجه. خیلی شوکه شدم.
حتما خبر دارید که در فضای مجازی خیلی با این آهنگ شوخی شد؟
بله، چون خودم چندان در فضای مجازی فعال نبودم، دوستانم شوخی‌ها را برایم می‌فرستادند، من هم می‌خندیدم و به شوخی‌های بامزه جواب می‌دادم.
کدام شوخی در ذهن‌تان مانده؟
یک کارتون درست کرده بودند به اسم ترور علی مولایی که در آن مأموران ماتریکس در زمان سفر کرده و به گذشته می‌روند تا در لحظه‌ای که علی مولایی می‌خواهد این ترانه را بخواند با اسلحه دیجیتال او را ترور کنند و...
ببینید : پشت پرده عجیبِ مشهورترین ترانه یلدایی!
بازخورد منفی هم گرفتید؟
خیلی کم. برخی در صفحه شخصی‌ام پیام می‌دادند که «آقا نخووون... دیوونه‌مون کردی... ی. هر جا میریم صدایت را می‌شنویم... م. ای کاش اینو نمی‌خوندی... کجا بریم دیگه آهنگو نشنویم؟...» البته برخی هم الفاظ خاصی به‌کار می‌بردند که متأسفانه در فضای مجازی مرسوم است.
از نظر تخصصی به ریتم و آهنگ انتقادی نشد؟
یک دوستی دارم که مدرس تخصصی پیانو هست. با من تماس گرفت و گفت این چه پیانویی بود صدایش اصلا طبیعی نیست چرا از نرم‌افزارهای تخصصی استفاده نکردی، ملودی را عوض نکردی و... درجوابش گفتم احساس کردم زیباست و به دل می‌نشیند. از نظرم همین کفایت می‌کند چون یک خلوصی دارد که ترجیح می‌دهم حفظش کنم.
فکر می‌کنید امسال هم این ترانه به اندازه سال‌های قبل شنیده شود؟
شاید نسبت به یکی دو سال اول انتشار کمتر شنیده شود ولی قطعا صدها برابر از سال گذشته بیشتر شنیده می‌شود. البته در فضای مجازی مثل قبل وایرال نمی‌شود چون اینستاگرام به‌دلیل قوانین کپی رایت اجازه گذاشتن این آهنگ را به هر صفحه‌ای نمی‌دهد و خیلی‌ها پیام می‌دهند که ما نمی‌توانیم آن را بارگذاری کنیم.
آهنگ شب یلدا مخاطب خاص داشت؟
به آن شکل مخاطب خاص نداشت. این ترانه به نوعی یک انسان و یک یار عزیز را به طولانی‌ترین و ماندگارترین شب سال تشبیه کرده است.
بعد از این آهنگ مردم شما را شناختند؟
نه چندان، چون عموما فعالیت تصویری نمی‌کنم ولی آن زمان به‌خاطر کلیپ‌هایی که پخش می‌شد چهره‌ام شناخته شد. البته خیلی‌ها هم می‌بینند و نمی‌شناسند و این اصلا اشکالی ندارد چون انتظاری برای دیده شدن و شناخته شدن ندارم.
از برخورد مردم خاطره‌ای به یاد دارید؟
یک روز با خانواده در رستوران نشسته بودیم، یک آقایی که با کلاه بر سر و ریش بلند تیپ خاصی داشت و طوری نشسته بود که فقط نیمرخ چهره من را می‌توانست ببیند، آمد از پشت بر شانه‌ام زد و اسمم را صدا زد. با تعجب برگشتم و پرسیدم از کجا من راشناختید؟ گفت از نیمرخ چهره‌تان. دقت نظرش برایم جالب بود.
قبول دارید آهنگ شب طولانی سکوی پرتاب شما بود؟
بهتر است بگویید نقطه عطف کارهای هنری‌ام. چون قبل از این کار هر چند ناشناخته بودم اما حدود ۴۰ آهنگ خوانده بودم و بیش از ۳۰۰-۴۰۰ آهنگ برای خوانندگان دیگر تنظیم کرده بودم.
این آهنگ چه تأثیری در زندگی هنری‌تان گذاشت؟
فکر من را عوض کرد. من تا قبل از آن بسیار ایده‌آل‌گرا و درگیر ادوات موسیقی بودم. مثلا فکر می‌کردم اگر فلان میکروفون آلمانی یا فلان نرم‌افزار را تهیه کنم کیفیت صدا بهتر می‌شود و... ولی حالا به این نتیجه رسیده‌ام که موسیقی فقط به حس نیاز دارد. موسیقی خوب صرفا با ادوات مجهز ساخته نمی‌شود، اگر آن حس باشد با یک گوشی موبایل و یک گیتار معمولی هم می‌شود موسیقی خوب ضبط کرد. در واقع ایده‌آل‌گرایی و وسواس را کنار گذاشتم و بیشتر دنبال حس هستم.
این روزها مشغول چه کاری هستید؟
یک استودیوی موسیقی دارم و سال‌هاست مشغول تولید آهنگ برای خوانندگان دیگر هستم. این پروسه تولید شامل شعر و ملودی، میکس و مستر قطعات موسیقی یعنی پالایش اصوات و رساندن صدا به کیفیت استاندارد بازار می‌شود.
کدام بخش از کارتان جذاب‌تر است؟
قطعه ساختن برای خوانندگان تازه کار که تا به حال هیچ آهنگی منتشر نکرده‌اند و اصلا تجربه خوانندگی ندارند.
چطور؟
گاهی افرادی که احساس می‌کنند صدای خوب و شرایط مالی مناسبی هم دارند برای ساخت آهنگ و کلیپ سراغ ما می‌آیند. این جذاب و چالش‌برانگیز هست چون مثل خمیری است که می‌خواهیم شکل بدهیم.
با توجه به اینکه تخصص اصلی‌تان ساخت آهنگ و تنظیم ملودی است، به آهنگ شب یلدا چه امتیازی می‌دهید؟
اجازه دهید از نظر تخصصی نظر ندهم، از منظر حس و حال بدون شک نمره ۱۰۰ می‌دهم.
به صدای کدام خواننده ایرانی علاقه دارید؟
همایون شجریان، چارتار آرمان گرشاسبی و چند کار از علیرضا قربانی را دوست دارم.
خودتان را در زمره هنرمندان خوش شانس می‌دانید؟
در مورد این آهنگ بله بسیار خوش شانس بودم اما درباره موضوعات دیگر نه چندان.
ضبط کلیپ در سرما
احتمالا موزیک ویدئوی «شب طولانی» را که درآن خواننده با یک پیانوی بزرگ وسط حیاط خانه‌ای قدیمی مشغول نواختن و خواندن است دیده‌اید. مولایی حال و هوای آن خانه قدیمی و لوکیشن ضبط ویدئو را اینطور شرح می‌دهد: «در یکی از سردترین روزهای سال آن کلیپ را ضبط کردیم. لوکیشن یک خانه قدیمی بود که ورودی کوچکی داشت و پیانو را از در حیاط به زحمت داخل آوردیم. سرما شدید بود به‌طوری که تیم بازیگری و پشت صحنه همه به اتاق رفتند تا کنار بخاری خودشان را گرم کنند. من هم انگشت‌هایم یخ زده بود و به سختی می‌توانستم بنوازم.»
ساخت آهنگ‌های آرامش‌بخش
مولایی علاوه بر خوانندگی و ساخت آهنگ که منبع درآمدش است، دستی در ساخت موسیقی‌های ملایم و آرام‌بخش دارد. او در این‌باره می‌گوید: «حدود ۷ سال درباره فرکانس‌هایی که به ذهن و روان انسان آرامش می‌دهند، تحقیق کرده‌ام.» به‌گفته مولایی حاصل این تحقیق ۷ ساله، ساخت بیش از ۲۰۰ قطعه تخصصی موسیقی آرامش بخش و بدون کلام است که با سازهای مخصوصی نواخته شده و برای مراقبه و مدیتیشن بسیار مفید است.