همشهری آنلاین-فرناز ایزدبین : وَلِنجَک یکی از محله‌های شمال تهران و شمیران است. این محله در کوهپایه‌های قله توچال و در منطقه یک شهرداری تهران قرار دارد. از نظر تاریخی قدمت آن بیشتر از قدمت نام تهران است. ولنجک کهن در عصر ساسانی، منطقهای خوش آب و هوا بوده که از مدت‌ها پیش محلی برای رفع خستگی روزانه مردمان تهران بوده، اما ۱۶ سالی است که ولنجک علاوه بر مکانی برای رفع خستگی جسمی، محلی برای آرامش جان و روح شده است. آن چیزی که این منطقه را نورانی کرده وجود کهف‌الشهدا در دل کوه است. غاری پر از راز و داستان در دل ولنجک.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
نشانی را قرآن داد
سال ۸۶ عده‌ای از جوانان محله ولنجک تصمیم می‌گیرند برای ارتقای سطح فرهنگی و مذهبی منطقه ۵ شهید گمنام را در یک یادمان دفن کنند. قرار گذاشته بودند که در این یادمان برنامههای فرهنگی و چله‌خوانی زیارت عاشورا را برپا کنند. برخی از اهالی محل با این کار مخالفت میکنند. ولی جوانان که برای این کار برنامهریزی بلند مدتی داشتند و زمین مناسب را هم تهیه کرده بود برای تدفین شهدا اصرار میکنند.
سردار باقرزاده، رییس بنیاد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس، وارد قضیه میشود و جلسهای با مردم و جوانان ولنجک برگزار میکند. در نهایت، پس از مدتی بحث و گفتگو پیشنهاد میشود از قرآن استمداد بگیرند. استخاره آیه ۱۶ سوره کهف را نشان میدهد: «و آنگاه که از آنان و آنچه غیر از خدا میپرستند کناره گرفتید پس به غار پناهنده شوید تا پروردگارتان از رحمت خودش برای شما منتشر کند و برای شما از کارتان وسیله راحتی فراهم میسازد!» این آیه خود باعث تعجب و ابهام میشود، اما پرس و جوها جوانان را به یک غار کوچک که مربوط به موسسه زلزله نگاری است هدایت میکند که روی کوه و نزدیک به محل مورد نظر وجود دارد. به این ترتیب، غائله به پایان میرسد و محل تدفین ۵ شهید گمنام مشخص میشود.
حال و هوای معنوی یک خلوتگاه
سال‌ها قبل اینجا چیزی جز یک غار و یک کانکس نبود اما در حال حاضر به دلیل استقبال جوانان از یادمان شهدا امکانات رفاهی آن نیز افزایش یافته است. برخی روزها اینجا به سختی جای پارک پیدا میشود. امروز هم که وسط هفته است این میعادگاه خالی از زائر نیست. در هوای سردی غروب اولین روزهای زمستان، زن و شوهر جوانی زیرانداز انداختهاند و در حالی که تهران را زیر چشم دارند دعا میخوانند. چند پسر جوان هم روی کوه و بالای غار به غروب آفتاب خیره شده‌اند. هستند جوانانی که اکنون مراسم عقد خود را کنار مزار این ۵ شهید گمنام برگزار میکنند.
در ورودی غار جمله دستنویس "کهف را عاشق شوی آخر شهیدت میکند" توجه هر فردی را جلب میکند؛ انگار که این غار کوچک عشاق زیادی را به خود دیده است. بالای ورودی غار یادآور همان روز انتخاب این محل است و آیه ۱۶ سوره کهف خودنمایی میکند.
فضای داخل غار فاطمی است. پرچم‌ها و سربندهای یا فاطمه (س) داخل فضای کوچک آن نصب شده، فضایی به طول ۷ و عرض ۲ متر. مزار پنج شهید گمنام از ۲۲ تا ۲۵ سال که از شلمچه، شرهانی، سومار، میمک و جزیره مجنون تفحص شده‌اند بر آرامش این مکان افزوده است. دو خانواده با فرزندانشان داخل غار نشستهاند و با خدای خودشان راز و نیاز میکنند. فضا آنقدر معنوی است که هر کس وارد آن میشود دوست دارد در خویشتن خویش فرو برود. در گوشه غار چند مفاتیح و قرآن برای استفاده زائران قرار داده‌اند.
افشای راز یک شهید گمنام
یکی از خادمین داستان جالبی را برایم روایت میکند: «بعد از مراسم خاکسپاری شهدا اتفاق جالبی افتاد. فرزند یکی از اهالی محل که مخالف تدفین شهدا در اینجا بود به بیماری مبتلا میشود. همسر او به شهدای کهف متوسل میشود و فرزندش شفا می‌گیرد. تا جایی که می‌دانم آن خانم هر هفته برای زیارت شهدا به اینجا می‌آید.»
مورد عجیبی که همان ابتدای ورود به نظر میرسد، حک شدن اسم یک شهید بر روی یکی از قبور شهدای گمنام است. از خادم مجدد سوال میکنم که مگر این عزیزان گمنام نبودند که باز داستانی دیگر را برایم روایت میکند: «مادر شهید طالبی مرتب تاکید می‌کرد که پسرش را در خواب هر بار در یک اتاق سنگی می‌دیده که میگفته: من برگشتهام چرا به من سر نمیزنید. دکتر محمود تولایی، رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله، ترتیبی میدهد که از مادر شهید طالبی آزمایش دی. ان. ای گرفته شود و نتایج را با دی. ان. ای شهدا تطبیق میدهد. بر اساس بررسی‌ها، مشخص میشود که پیکر مطهر شهید ابوطالبی جزو شهدای تفحص شده است و با اعلام کد به معراج شهدا، روشن میشود که محل دفن شهید ابوطالبی کهف‌الشهدای ولنجک تهران است. اولین باری که مادر شهید طالبی وارد کهف‌الشهدا شد همه صحنههای آن رویا برایش مجسم شد.»
از کهف‌الشهدا خارج میشوم و از شیب خیابان پایین میآیم، احساس سرخوشی دارم و مطمئنم که حال و هوای این دیدار میتواند انرژی یک روز را بسازد. در ایامی که روزمرگی روح و جان ما را می‌آزارد چقدر به این نشاط معنوی نیاز داریم. یاد جمله پیر فرزانه انقلاب میافتم که گفتند: شهدا امامزادگان عشق هستند که مزارشان زیارتگاه اهل یقین است.