همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: موجود نبودن تعدادی از اقلام بهداشتی و درمانیِ خارجیِ نوزاد در داروخانه‌ها چند سالی است که راه را بر ورود غیرقانونی و قاچاق آنها به کشور و رونق گرفتن بازارهای آزاد باز کرده است. محصولاتی مانند شیشه شیر، پستانک، شامپو، کرم سوختگی پا، قطره‌های آنتی‌کولیک، کرم ترک بارداری و ... که قاچاقی وارد کشور می‌شوند اما در سیسمونی‌فروشی‌ها، آنلاین‌شاپ‌ها، سایت‌ها و حتی استارتاپ‌های معروف موجود هستند.
تقریبا همه مادران باردار یا مادرانی که کودکان زیر ۶ ماه دارند، دیگر می‌دانند که برای تهیه اقلام بهداشتی و درمانی خارجی مثل داروها، پمادها، کرم‌ها، شامپوها، قطره‌های ضد نفخ و آنتی‌کولیک و ضد ریفلاکس نوزادان و حتی شیشه شیر و پستانک باید به کجا مراجعه کنند.
در این میان این شائبه وجود دارد که به دلیل دیر رسیدن خیلی از این اقلام از کشور مبدأ به ایران، تاریخ انقضای بسیاری از آنها داخل کشور و توسط واردکننده‌ها یا توزیع‌کننده‌ها دستکاری می‌شود. موضوعی که خیلی از مادران و پزشکان بر آن صحه می‌گذارند اما سیسمونی‌فروشی‌ها زیر بار آن نمی‌روند و آن را غیرممکن می‌دانند.
نکته مهم دیگر درباره ورود قاچاق اقلام بهداشتی نوزادان این است که برای انتقال این اقلام به کشور، نکات بهداشتی مثل شرایط نگهداری و میزان دما و ... رعایت نمی‌شود و به گفته پزشکان، این مساله می‌تواند به سلامت نوزاد یا کودک آسیب برساند. موضوعی که تاکنون هیچ سازمانی توجهی به آن نشان نداده است.
ورود قاچاقی شیشه شیر و ... به ایران
علت این که اقلام بهداشتی و درمانی خارجی مربوط به نوزاد و مادر در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شود، این است که از وقتی تحریم شدیم و ارز به دارو تخصیص داده نمی‌شود، شرکتی نیست که این محصولات را وارد کند. یعنی دیگر از راه دولتی وارد نمی‌شود و بیشتر از طریق اشخاص و به اصطلاح چمدانی وارد کشور می‌شود. این را یکی از سیسمونی‌فروشی‌ها به همشهری می‌گوید و ادامه می‌دهد: الان تنها شیشه شیر موجود در داروخانه‌ها یک برند چیکو (chicco) ایتالیا است که برچسب وزارت بهداشت را دارد و یک شرکت به طور قانونی و با مجوز، واردکننده آن است. ولی همین شرکت، مثلا اجازه ورود شامپوهای خارجی را ندارد.
این مغازه‌دار می‌گوید: غیر از شیشه شیر و پستانک چیکو، بقیه محصولات مرتبط با نوزاد، قاچاقی و بیشتر از مرز ترکیه و همچنین توسط کولبران کردستان وارد ایران می‌شوند و واردکننده، آنها را در مرز تحویل می‌گیرد و برای توزیع می‌آورد.
خانواده‌ها می‌گویند داروهایی که پزشکان اطفال معرفی می‌کنند، با وجود قیمت مناسب داروهای ایرانی و موجود بودن در داروخانه‌ها اما کارآیی و اثربخشی لازم را ندارند
او می‌گوید: اتفاقا ما الان راضی‌تریم. چون قبلا که قانونی وارد می‌شد، فقط یک شرکت، آن هم تنها سالی یک بار با کانتینر جنس می‌آورد و بیشتر محصولات هم معمولا مشکل تاریخ انقضا داشتند. خیلی از این محصولات وقتی وارد کشور می‌شدند، مثلا فقط ۴ ماه تاریخ مصرف داشتند و مادری که برای خرید می‌آمد، فرزندش مثلا قرار بود ۶ ماه بعد به دنیا بیاید. این موضوع باعث دستکاری تاریخ انقضای محصولات توسط واردکننده یا توزیع‌کننده می‌شد. اما الان این اجناس پی‌درپی به کشور می‌رسند و تقریبا هیچ وقت با کمبود آنها مواجه نیستیم و نیازی هم به دستکاری تاریخ‌ها نیست.
البته بعضی از فروشنده‌ها نیز می‌گویند تاریخ‌های چاپی و برچسب‌دار را می‌توان پاک کرد و ممکن است این اتفاق هنوز هم رخ دهد، اما تاریخ انقضاهایی که روی محصول حک شده را نمی‌شود دستکاری کرد.
قیمت یک پستانک از ۵۰۰ هزار تومان!
سیسمونی‌فروشی‌ها درباره قیمت محصولات خارجی هم می‌گویند: قیمت‌ها این طور نیست که با هر بار ورود به کشور افزایش پیدا کند اما خب این موضوع بستگی به قیمت دلار دارد. هرچقدر نرخ دلار افزایش داشته باشد، قیمت این موارد بهداشتی هم افزایش پیدا می‌کند.
اما قیمت اقلام بهداشتی و دستکاری شدن تاریخ‌ها موضوعی نیست که مادران با آن موافق باشند. تعداد زیادی از این مادران در گفتگو با همشهری به این نکته اشاره کرده‌اند که می‌دانند خیلی از این اقلام فیک و بسیار گران هستند، تاریخ انقضای بعضی از آنها دستکاری می‌شود، یا حتی ممکن است مشکلات بچه را بهتر نکنند، اما چاره دیگری ندارند. چراکه با توجه به کیفیت بسیار پایین اقلام ایرانی تمایل دارند فقط جنس خارجی برای کودک خود تهیه کنند.
بسیاری از مادرانی که نوزاد یا کودک زیر ۶ ماه دارند، به همشهری گفته‌اند: اقلامی مثل سودوکرم (کرم سوختگی پا و ناحیه تناسلی)، قطره آنتی‌کولیک اینفَکول، شامپوهای موستلا (Mustela)، کرم جلوگیری از ترک بارداری، پوشک، دستمال مرطوب و حتی لوسیون و روغن بدن بچه و مورد پیش پاافتاده‌ای مثل شربت‌های حساسیت با برندهای خارجی در داروخانه‌ها وجود ندارند و آنها ناچارند که این موارد را با قیمت بسیار بالا از سیسمونی‌فروشی‌های خیابان بهار یا آنلاین‌شاپ‌ها و سایت‌ها بخرند و هر بار هم که مراجعه می‌کنند، با یک قیمت جدید مواجه می‌شوند.
یکی از مادران به همشهری می‌گوید: «در تمام عمرم فکر نمی‌کردم قیمت یک پستانک بتواند مثلا بالای ۵۰۰ هزار تومان باشد. تا این که خودم بچه‌دار شدم.»
در خرید سیسمونی بلاگرها روی ذهنیت و انتخاب مادران تاثیر می‌گذارند. آنها می‌آیند از لایف استایل خودشان ویدئو در اینستاگرام می‌گذارند و یک برند را تبلیغ می‌کنند و آن برند را خوب نشان می‌دهند
قیمت یک جفت پستانک خارجی با برند برند آمریکایی «دکتر براونز» (دکتر براون) از ۴۵۰ هزار تومان در بازار موجود است تا ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان. پستانک‌های خارجی در بسته‌های دوتایی به فروش می‌رسند و پستانک‌های ایرانی بیشتر به صورت تک موجودند. شیشه شیر هم بسته به برندش از ۵۰۰ هزار تومان در سیسمونی‌فروشی‌ها و آنلاین‌شاپ‌ها و سایت‌ها موجود است تا بالای ۱ میلیون تومان.
بعضی از مادرها می‌گویند: «تازه خیلی وقت‌ها کودک، پستانک یک برند را قبول نمی‌کند و گاهی والدین مجبور می‌شوند چندین پستانک عوض کنند تا ببینند کدام یک مورد پسند کودک‌شان است.» آنها می‌گویند «شیشه شیر هم همین‌طور است. گاهی گران‌ترین شیشه شیر را خریداری می‌کنید اما کودک، آن را پس می‌زند و شما مجبور می‌شوید یک نمونه و برند خارجیِ دیگر را امتحان کنید. و این خودش یک هزینه است که به خانواده تحمیل می‌شود. تازه سرشیشه‌ها هم طبق رشد کودک باید عوض شوند. قیمت یک جفت سرشیشه دوقطره اَوِنت ۵۱۰ هزار تومان است!»
پوشک وضعیت بدتری دارد. چون اگر کودک حساسیت داشته باشد، شما نمی‌توانید از پوشک ایرانی استفاده کنید و پوشک خارجی هم بسیار گران است. مثلا پوشک برند پریما پمپرز سایز یک درمی‌آید ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان. برخی فروشنده‌ها آن را بالای یک میلیون تومان هم دست مشتری می‌دهند. برندهای پوشک و قیمت‌های آنها متفاوت‌اند. مثلا برند جان بِ بِ ۳۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
یکی از مغازه‌داران درباره قیمت‌ها می‌گوید: «ورود غیرقانونی و قاچاق محصولات طبیعتا روی قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد. چون باربری‌شان می‌رود بالاتر. مثلا شیشه شیر هی اُر شی (he or she) تابستان پارسال ۶۰۰ هزار تومان بود اما الان قیمتش حدود ۱میلیون تومان است. یا موستلا یکی از گران‌ترین برندهای بهداشتی در ایران است. قیمت یک شامپوی موستلا ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان است.»
داروها و کرم‌هایی که اثربخشی ندارند
خیلی از مادران بعد از تولد نوزاد نیز بسته به شرایطی که کودک‌شان دارد مثل میزان کولیک و رفلاکس و ... باز سراغ سیسمونی‌فروشی‌ها و آنلاین‌شاپ‌ها را می‌گیرند تا این مشکلات کودک را نیز حل کنند.
بسیاری از مادران از اثربخشی داروهای کولیکی که در سیسمونی‌فروشی‌ها موجود هستند، رضایت ندارند اما معتقدند داروهایی که پزشکان اطفال هم معرفی می‌کنند، با وجود قیمت مناسب داروهای ایرانی و با وجود یافت شدن در داروخانه‌ها اصلا کارآیی ندارند.
یکی از مادران به همشهری می‌گوید: «من به این نتیجه رسیدم که کولیک، لازمه رشد اندام‌های داخلی کودک است و این دردها ناگزیر است و تا حدود ۴ ماهگی کودک ادامه دارد. به همین دلیل دارویی تخصصی و خارجی مثل اینفکول (Infacol) که همه می‌گویند معجزه می‌کند هم نتوانست کولیک کودک ما و خیلی از کودکان دیگر را بهتر کند. دکترهای مختلف هم داروهای متفاوتی دادند و هیچ تاثیری نداشت. داروهای کولیک ایرانی از ۴۰ هزار تومان تا ۱۰۰ هزار تومان در داروخانه‌ها موجودند. درنهایت ما قطه خارجی اینفکول را از سیسمونی‌فروشی خریدیم که قیمتش ۶۰۰ هزار تومان بود. خیلی‌ها می‌گفتند مثل آب روی آتش است اما برای کودک ما تاثیری نداشت و مثل آب عمل کرد.»
او می‌گوید: «من و بیشتر دوستانم که کودک زیر ۶ ماه داریم، به این نتیجه رسیدیم که هیچ دارویی در بهبود یا تخفیف درد کولیک تاثیری ندارد و فقط باید زمانش بگذرد تا خودش برطرف شود. ضمن این که گفته می‌شود ممکن است بعضی از قطره‌های آنتی‌کولیکِ موجود در بازار آزاد فیک باشند. یا تاریخ مصرف‌شان دستکاری شده باشد که قاعدتا اثربخشی آن را پایین می‌آورد.»
اما سیسمونی‌فروشی‌ها این موضوع را قبول ندارند و می‌گویند این که یک برند برای همه افراد جوابگو نباشد طبیعی است، اما دلیل بر فیک یا تقلبی بودن محصول نیست. یکی از آنها می‌گوید: «نمی‌شود مثلا گفت ۱۰۰ درصد کسانی که از محصولات موستلا را استفاده کرده‌اند، راضی بوده‌اند. اما تعداد زیادی از مادران از این محصول راضی هستند و با وجود قیمت گرانش آن را تهیه می‌کنند. بنابراین اگر تعدادی از والدین از محصولات موجود در سیسمونی‌فروشی‌ها ناراضی هستند، دلیل بر فیک بودن یا کیفیت پایین اجناس موجود نیست.»
یکی دیگر از فروشنده‌ها می‌گوید: «یک سری محصولات، فیک دارند اما اقلام بهداشتی خیر. تنها مساله اقلام بهداشتی تاریخ مصرف آنهاست. پیش می‌آید که تاریخ محصولی گذشته باشد یا تاریخ انقضای آن نزدیک باشد. اما فیک بودن محصولات را قبول ندارم. مثلا ماسترلا فرانسوی است و هیچ فیکی ندارد. تنها موردش این است که فرانسه آن را به سفارش ترک و امارات هم تولید می‌کند که لیبل یا برچسب‌شان ترکی یا عربی است. خیلی‌ها همین را به حساب فیک بودن آن می‌گذارند. مثلا جانسون یک برند قدیمی آمریکایی است، ولی الان هم برای ترکیه پر می‌شود، هم با لیبل ایتالیا و عرب موجود است اما فیک ندارد.»
او می‌گوید: «دو سه سال پیش در ایران یک شیشه شیر فیک زدند که دست‌شان رو شد و آن شرکت جمع شد. اقلام بهداشتی چون مصرفی هستند، فیک ندارند. ممکن است وسایل خرده‌ریز مثل مانیکور و مسواک و برس و اینها فیک داشته باشند اما اقلام بهداشتی نه.»
همیشه پای بلاگرها در میان است؟
سیسمونی‌فروشی‌ها یکی از دلایل سردرگمی مادران و بهبود نیافتن کولیک کودک را انتخاب نادرست محصولات از سوی والدین و تحت تاثیر تبلیغات بلاگرها می‌دانند.
یکی از مغازه‌داران می‌گوید: «متاسفانه بلاگرها روی ذهنیت و انتخاب خیلی از مادران تاثیر می‌گذارند. آنها می‌آیند از لایف استایل خودشان ویدئو در اینستاگرام می‌گذارند و یک برند را تبلیغ می‌کنند و آن برند را خوب نشان می‌دهند. مثلا می‌گویند ما با این شیشه شیر به بچه شیر دادیم و عالی بود. آنها جنس‌هایی را تبلیغ می‌کنند که اصلا مورد تایید ما نیست و حتی به مشتری پیشنهاد نمی‌کنیم. مثلا یک دوره مادران زیادی مراجعه می‌کردند و محصولات هی اُر شی (he or she) را می‌خواستند و معلوم بود که تحت تاثیر بلاگرها هستند. تقاضای مشتری هم ما را مجبور کرده بود که شیشه شیر هی ار شی را بیاوریم. دست خودمان بود، نمی‌آوردیم. چون در تامین سرشیشه این برند همیشه مشکل وجود دارد. مثلا سرشیشه دکتر براونز همیشه هست، اونت اکثر مواقع هست اما هی ار شی همیشه نیست.»
این مغازه‌دار ادامه می‌دهد: «بلاگر برای یک تبلیغ ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان دستمزد می‌گیرد اما مردم به این موضوع توجه نمی‌کنند و فقط دنبال آن برندی هستند که او تبلیغ کرده است. درحالی‌که در سیسمونی دو مورد خیلی مهم است؛ پستانک و شیشه شیر. چون کودک به آسانی قبول نمی‌کند که پستانک و شیشه شیرش تغییر کند. به همین دلیل مادر از اول باید شیشه شیر مناسب را انتخاب کند.»
تنها مساله اقلام بهداشتی تاریخ مصرف آنهاست. پیش می‌آید که تاریخ محصولی گذشته باشد یا تاریخ انقضای آن نزدیک باشد. اما فیک بودن این محصولات را فروشنده‌ها تایید نمی‌کنند
او می‌گوید: «تعدادی از مادرها اصلا متوجه کولیک نوزاد خود نمی‌شوند. چون بعضی از این شیشسه شیرها مثل دکتر براونز آنتی‌کولیک هستند. ولی خب یک عده هم از این محصول راضی نیستند و می‌گویند یک درصد هم در بهبود درد کولیک بچه‌مان تاثیر نداشت. مثلا شیشه شیر دکتر براونز، محصول آمریکا و یکی از بهترین شیشه شیرهاست. اما خیلی از مادران اونت را می‌خواهند. درواقع مردم تعیین می‌کنند که کدام محصولات بیشتر در بازار موجود باشند.»
طبیعی است که همه محصولات تاثیر یکسان نداشته باشند
یکی دیگر از مغازه‌دارها می‌گوید: «امسال بیشتر مادران دنبال محصولات اونت می‌آیند. چون همه جا درباره آن شنیده‌اند. ولی از اونت بهتر هم وجود دارد. مثلا محصولات دکتر براونز آپشن‌های بیشتری دارد. یک آپشنش آنتی‌کولیک بودن است. این برند کیفیت بالایی دارد و قیمتش هم نسبت به آپشن‌هایش مناسب‌تر است؛ بین ۶۵۰ هزار تومان تا ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان. و طبیعی است که همه این محصولات روی همه کودکان تاثیر یکسان نداشته باشد. ما مشتری داشتیم که داروی تخصصیِ اینفکول روی کولیک کودکش تاثیری نداشته ولی شیشه شیر خوبش کرد. مشتریانی هم داریم که از محصولات موستلا راضی نیستند.»
مغازه‌دار دیگری می‌گوید: «بیشتر مردم امروز دنبال کیفیت هستند. برای همین سراغ اجناس خارجی می‌گردند. ما پستانک ۵۰ هزار تومانی ایرانی هم می‌آوریم ولی باید قبول کرد که پستانک‌ها و شیشه شیرهای ایرانی کیفیت بسیار پایینی دارند. به نظر من مسئول فنی برندهای داخلی اگر بچه خودش به دنیا بیاید، هرگز این برند را به سر بچه‌اش نمی‌زند و قطعا محصولات خارجی را از بازار آزاد می‌خرد. مردم معنی کیفیت را می‌فهمند و دنبال کیفیت بالا هستند.»