همشهری-نیلوفر ذوالفقاری: وائل الدحدوح تنها یکی از خبرنگارانی است که تمام اعضای خانواده خود را در غزه از دست داده اما هنوز صحنه روایتگری و گزارش حقیقت را ترک نکرده است. جنایات اسرائیل بر علیه مردم بی‌گناه، با حمله به خبرنگاران در حال انجام وظیفه و نقض پروتکل‌های قانونی، ابعاد تازه‌تری پیدا کرده است. غلامحسین اسلامی‌فرد، استاد ارتباطات و رسانه از چرایی این قانون‌شکنی و نقش مهم خبرنگاران در آگاهی افکار عمومی درباره جنایات اسرائیل می‌گوید.
آیا پروتکل‌های مشخصی برای رفتار با خبرنگاران در جنگ‌ها وجود دارد؟
در همه دنیا، چهارچوبی برای فعالیت خبرنگاران در عرصه‌های مختلف در نظر گرفته شده است. خبرنگاران به عنوان افرادی که مسئولیت حضور در بحران‌ها را دارند و حضور میدانی آنها در صحنه‌های حساس لازم است، باید مصونیت داشته باشند. وظیفه اطلاع‌رسانی برعهده خبرنگاران است و هر دو طرف جنگ هم از این موضوع آگاهی دارند. خبرنگاران با پوشش و نشانه‌های مشخص در مناطق جنگی حاضر می‌شوند، مثل نیروهای پزشکی و امدادی. همان‌طور که گروه‌های امدادی وظیفه نجات جان انسان‌ها را برعهده دارند، خبرنگاران هم به عنوان نمایندگان افکار عمومی، وظیفه اطلاع‌رسانی را برعهده دارند. شرایط بحرانی منطقه جنگی تنها با روایتگری خبرنگاران به گوش بقیه مردم دنیا می‌رسد. مقررات و پروتکل‌های مشخصی برای مصونیت جان خبرنگاران در مناطق جنگی وجود دارد
این پروتکل‌های مصونیت جان خبرنگاران در جنگ، در غزه نقض شده است؟
رژیم صهیونیستی به هیچ‌کدام از این قوانین پایبند نبوده و بررسی عملکرد اسرائیل نشان می‌دهد در تمام جبهه‌ها رسوا شده و شکست خورده است. رژیم صهیونیستی کمترین معیار و اصول را برای رعایت حقوق افراد و حفظ جان خبرنگاران نداشته است. به نظر می‌رسد اسرائیل پیش‌بینی از آنچه رخ داده نداشته است. رژیم صهیونیستی قدرتی را برای خود متصور بوده و تصور داشته که به راحتی می‌تواند در برابر هر حمله احتمالی بایستد. آنها با خیال راحت به جنایات خود ادامه می‌دادند و خود را قدرت برتر می‌دانستند. در حال حاضر اسرائیل تلاش می‌کند شروع جنگ را، ۷ اکتبر اعلام کند، در حالی که جنایات آنها مدت‌ها قبل با برخورد خشونت‌آمیز، کشتن و آواره کردن مردم بی‌گناه شروع شده بود. تلنبار شدن این جنایت‌ها به طوفان‌الاقصی منجر شد، عملیاتی که رژیم صهیونیستی را غافلگیر کرد. کارشناسان نظامی معتقدند طوفان‌الاقصی با آمادگی و تدارک چندین ماهه صورت گرفته و چنین عملیاتی ادعای اسرائیل را درباره کنترل داشتن روی اوضاع منطقه رد کرد. با وجود ادعای اسرائیل درباره حضور جاسوسان و سیستم قوی جوع‌آوری اطلاعات، عملیات طوفان‌الاقصی انجام شد و این غافلگیری شکست و رسوایی اسرائیلی‌ها بود.
به نظر شما چرا اسرائیل تن به چنین رسوایی بزرگی درباره خبرنگاران داده است؟
اسرائیل ناگهان در موقعیتی قرار گرفت که با وجود ادعاهای پوچ درباره گنبد آهنی، حمایت شدن از طرف غربی‌ها و همسو بودن جریان رسانه‌ای با سیاست‌های آنها، چشم باز کرد و دید نه تنها مسلمانان دنیا، بلکه بقیه آزادی‌خواهان سراسر جهان حتی در پایتخت‌های کشورهای غربی، جنایات اسرائیل را محکوم و از مردم فلسطین حمایت می‌کنند. در این شرایط سازمان ملل با ادعای نمایندگی کشورهای جهان و حفاظت از صلح، کمترین اقدام را برای محکوم کردن و جلوگیری از ادامه جنایات رژیم صهیونیستی انجام داده است. اما اتفاقی که در دنیا افتاده متفاوت است. نهضتی جهانی برای حمایت از فلسطین شکل گرفته است. اگر در گذشته اقلیت‌هایی در غرب با ماهیت رژیم صهیونیستی آشنایی داشتند، حالا این شناخت عمومیت پیدا کرده است. بدون هیچ هماهنگی قبلی، تظاهرات در واکنش به جنایات رژیم صهیونیستی در جهان فراگیر شده است. در چنین موقعیتی، اسرائیل خود را نه تنها در صحنه نظامی و سیاسی، بلکه در صحنه تئوری افکار عمومی هم شکست خورده می‌بیند. آنها فکر می‌کنند با هدف قرار دادن خبرنگاران، می‌توانند صورت مسئله را پاک کنند تا دنیا از جنایات آنها بی‌خبر بماند.
جنایت علیه اهالی رسانه، دستاوردی هم برای صهیونیست‌ها داشته است؟
با اینکه اسرائیل ده‌ها خبرنگار را به شهادت رسانده و از این نظر هم نامش در بین جنایتکاران دنیا ثبت شده، هیچ موفقیتی در هدایت افکار عمومی دنیا نداشته است. با شهادت هر خبرنگار در غزه، محکوم کردن جنایات اسرائیل در صحنه جهانی شدت بیشتری می‌گیرد و اتفاقا مردم دنیا با ابعاد دیگری از جنایتکار بودن این رژیم آشنا می‌شوند. اسرائیل بر هیچ کدام از مقررات بین‌المللی و پروتکل‌های جهانی پایبند نبوده است. حرمتی که برای خبرنگاران در دنیا وجود دارد، توسط اسرائیل زیرپا گذاشته شده است و این نشانه‌ای از رسوایی و شکست اسرائیل در همه عرصه‌هاست. چنان که سال گذشته رهبر معظم انقلاب به فروپاشی اسرائیل به زودی اشاره کردند، جنایات اسرائیل در غزه بعد از طوفان‌الاقصی، صاحب‌نظران و تحلیلگران را به این نتیجه رسانده که روند فروپاشی اسرائیل تسریع شده است. بسیاری از تظاهرات حتی در داخل سرزمین‌های اشغالی بر علیه حاکمان اسرائیل شکل گرفته و همه این‌ها مهر تائیدی بر شکست و آغاز فروپاشی این رژیم جنایتکار است. امیدواریم این شکست در تمام عرصه‌ها، به فروپاشی هر چه سریع‌تر رژیم صهیونیستی منجر شود.
آمارها نشانگر این است که تعداد خبرنگاران به شهادت رسیده در غزه بعد از طوفان‌الاقصی، از کل خبرنگاران کشته شده در جریان جنگ جهانی دوم بیشتر است. ابعاد این جنایت را چطور تحلیل می‌کنید؟
اسرائیل در ارتکاب جنایت خیلی از آمارها را به نام خود ثبت کرده است. در کشتار کودکان بی‌گناه، حمله به بیمارستان‌ها و مردم غیرنظامی، اسرائیل رکورددار جنایت در جنگ‌های نظامی دنیاست. در به شهادت رساندن خبرنگاران هم اسرائیل جنایتکاری بی‌مثال و بی‌رقیب است. در همه جنگ‌های پیش از این در دنیا، هیچ نیروی نظامی را نمی‌بینیم که با علم به خبرنگار بودن افراد و مشاهده نمادها و نشانه‌های مشخص این گروه، آنها را مورد هدف قرار دهد.
شما فکر می‌کنید خبرنگارانی مانند الدحدوح، چه جایگاهی برای این حرفه قائل اند که با وجود شهادت اعضای خانواده و از دست دادن همکارانشان، همچنان به انجام وظیفه در این صحنه پرخطر مشغول هستند؟
واقعیت این است که خبرنگاران حاضر در صحنه، با آگاهی از اینکه رژیم صهیونیستی به پروتکل‌های جهانی پایبند نیست، هنوز منطقه را ترک نکرده‌اند. بسیاری از این خبرنگاران شاهد شهید شدن همکاران خود پیش چشمهایشان بوده‌اند. با علم به بحرانی و پرخطر بودن شرایط غزه، خبرنگاران زیادی مشغول انجام وظیفه و آگاه کردن افکار عمومی هستند. من معتقدم اگر برخی محدودیت‌های بین‌المللی برداشته شود، خبرنگاران بیشتری هم برای حضور و انجام وظیفه در غزه اعلام آمادگی خواهند کرد. با اینکه اسرائیل خبرنگاران زیادی را به شهادت رسانده اما این جنایت حتی باعث نشده تعداد کمتری از خبرنگاران در مناطق پرخطر غزه حضور فیزیکی داشته باشند. از جان گذشتگی خبرنگاران بسیار ارزشمند است و نشان می‌دهد که نمایندگان افکار عمومی، چه جایگاه مهمی در موقعیت‌های حساس دارند. فضای اطلاع‌رسانی در دنیا با وجود چنین خبرنگارانی تغییر می‌کند و صاحبان قدرت و ثروت می‌فهمند که نمی‌توانند کنترل رسانه‌ها را در قبضه داشته باشند. به لطف حضور خبرنگاران فداکار در غزه، دیگر تنها روایت صاحبان قدرت نیست که به گوش جهانیان می‌رسد. گزارش عینی خبرنگاران حاضر در میدان جنگ، به بهای جانشان تمام می‌شود اما خبرنگاران بدون هیچ هراسی، به روایت جنایات رژیم صهیونیستی و حمایت از مردم مظلوم فلسطین ادامه می‌دهند. این فداکاری جایگاه خبرنگاران را بیش از پیش برای مردم دنیا قابل احترام کرده است.