همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: از هر ۱۰ سیگاری، یک نفر قصد ترک سیگار دارد و خیلی از آنها برای این کار از سیگارهای الکترونیک یا وِیپ‌ها (Vape) کمک می‌گیرند؛ سیگارهایی که با باتری کار می‌کنند، یک محفظه با محتوای مایع دارند که داخل آن نیکوتین و اسانس وجود دارد و مثل سیگارهای معمولی نیستند که دود و خاکستر و بوی بد داشته باشند.
مایع داخل محفظه سیگارهای الکترونیک براثر حرارت تبخیر می‌شود و بخار آن توسط فرد استنشاق می‌شود. بخارِ حاویِ نیکوتین مثل سیگار معمولی استنشاق می‌شود، اما دود ندارد و همین نداشتن دود و بوی بد و خاکستر باعث می‌شود موقع سیگارکشیدن احساس خوبی داشته باشید. این سیگارها به دلیل شکل زیبای ظاهری و عطر خوبی که دارند، بین افراد زیر ۱۸ سال یا همان دانش‌آموزان و نیز دختران جوان هم طرفداران زیادی دارند.
تعدادی از افرادی که از سیگار الکترونیک استفاده می‌کنند، در گفتگو با همشهری به این موضوع اشاره کردند که علت گرایش‌شان به این سیگارها برای ترک سیگار است و ضررشان هم از سیگار معمولی کمتر است، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ویپ‌ها بی‌ضرر نیستند و خطرات متعددی دارند.
این سیگار خطرناک‌تر از سیگار معمولی است
تحقیقات بین‌المللی نشان داده که این سیگارها اتفاقا بسیار خطرناک‌تر و حتی اعتیارآورتر از سیگارهای معمولی هستند. به طوری که به ریه و قلب آسیب می‌زنند، سرطان‌زا هستند و همچنین می‌توانند موجب ایجاد یا تشدید مشکلات تنفسی مثل آسم و آلرژی شوند. جالب این است که اغلب استفاده‌کنندگان از سیگار الکترونیک همزمان از سیگار معمولی هم استفاده می‌کنند. موضوعی که به گفته متخصصان می‌تواند سلامت و حتی حیات آنها را به خطر بیندازد.
بیشتر بخوانید
پزشکان آلمانی هشدار دادند؛ محبوبیت و افزایش مصرف سیگارهای الکترونیکی
این کشور واردات سیگارهای الکترونیک را ممنوع کرد
البته خیلی از کارشناسان نیز بر این نظرند که استنشاق بخار نیکوتین لزوما خطرناک نیست. با این حال سازمان جهانی بهداشت چند سال پیش توصیه اکید کرد که «مصرف‌کنندگان تا زمانی که ایمنی این سیگارها ثابت نشده، از آن استفاده نکنند. چراکه خطرات آن هنوز معلوم نیست، بخاری که از آن متصاعد می‌شود، هنوز به درستی مورد بررسی قرار نگرفته و هیچ مدرکی هم وجود ندارد که ثابت کند در ترک سیگار مؤثر است و حتی ممکن است دروازه‌ای برای اعتیاد در بین جوانان باشد.»
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هم این سیگارها و تاثیر آن در ترک سیگار را تایید نکرده است. با این حال طی چند سال آمار استفاده از سیگارهای الکترونیک بین جوانان آمریکا و اروپا افزایش یافت و با قوانین سختگیرانه‌ای که برخی کشورها گذاشتند و با اطلاع‌رسانی‌هایی که درباره خطرات آن صورت گرفت، آمارها دوباره فروکش پیدا کرد.
قیمت سیگارهای الکترونیک در ایران
در ایران هم واردات، توزیع و فروش سیگارهای الکترونیک قانونی نیست، اما این سیگارها به صورت غیررسمی به فروش می‌رسند و بسته به مقدار نیکوتین، نوع باتری، مدل کاتریج یا محفظه آب، لوازم جانبی مثل اسانس، پاد سیستم و ... از ۵۰۰ هزار تا بالای ۳ میلیون تومان در بازار (فروشگاه‌ها، سایت‌ها، آنلاین‌شاپ‌ها، لوازم برقی‌فروشی) وجود دارند.
چندی پیش، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت هشدار داد که بعضی‌ها به دنبال گرفتن مجوز احداث کارخانه سیگار الکترونیک در کشور هستند که باید جلوی آن گرفته شود. چراکه احداث آن یک عقب‌گرد برای نظام سلامت است.
دکتر محمدرضا مسجدی درباره مضرات سیگارهای الکترونیک بر سلامت افراد گفته در این محصولات عمدتا نیکوتین، گلیسیرین و حجم عظیمی از مواد معطر سرطان‌زا وجود دارد. او به این نکته نگران‌کننده هم اشاره کرد که گزارش‌های زیادی از انفجار باتری این محصولات رسیده که منجر به متلاشی شدن استخوان فک، دندان‌ها و بافت صورت مصرف‌کننده و حتی مرگ او شده است. در مواردی هم مرگ کودکان بر اثر بلعیدن مواد معطر این محصولات و نیز آتش‌سوزی اماکن گزارش شده است.
مسجدی درباره تبلیغات فریبنده در خصوص این سیگارها هم بیان کرده بیش از ۶۰ درصد دانش آموزان از عوارض این سیگارها خبر دارند، اما به دلیل تبلیغات فریبنده‌ی موجود و همچنین چون در اشکال و طعم‌های مختلف در بازار وجود دارند، جذب آنها می‌شوند.
ویپ‌ها به ترک سیگار کمک می‌کنند؟
سیگارهای الکترونیک که انواع زیادی در بازارهای جهانی دارند، اولین بار سال ۲۰۰۴ وارد بازار شدند و هدف از ساخت آنها از بین بردن مضرات سیگار معمولی و نیز ترک سیگار افرادی بود که اعتیاد به نیکوتین داشتند اما نمی‌توانستند به راحتی اقدام به ترک سیگار کنند.
اما پزشکان، بی‌ضرر بودن این سیگارها و نیز اثربخشی آنها روی ترک سیگار را تصور نادرستی می‌دانند.
دکتر بابک قلیچ‌پور، پزشک عمومی و رئیس دفتر تهران انجمن پزشکان عمومی ایران در گفتگو با همشهری به چند نکته مهم درباره سیگارها اشاره کرده است:
* سیگارهای الکترونیک، ذرات معلق و برخی سمومِ موجود در سیگارهای معمولی را ندارند. اما نیکوتین دارند. نیکوتین در این سیگارها به جای دود، به شکل بخار استنشاق می‌شود و همان عوارضی را دارد که نیکوتینِ سیگارهای معمولی دارد.
* پوک زدن به سیگارهای الکترونیک عمیق‌تر است و همین موضوع، جذب نیکوتین در داخل بدن را بیشتر می‌کند. چون به تمام بخش‌های ریه می‌رسد. اما در سیگار معمولی همه، پوک عمیق نمی‌زنند.
* درکل هر گازی غیر از هوا که وارد ریه شود، می‌تواند اثرات شیمیایی بر جا بگذارد و باعث تحریک آن شود. به خصوص کسانی که بیماری‌های آسم یا بیماری قلبی دارند. چون این سیگارها اسانس‌ها و طعم‌های مختلف دارند که ترکیبات آروماتیک (حاوی مواد معطر) دارند و می‌توانند روی ریه تاثیر بگذارند.
* نیکوتین روی تمام بدن اثرات و عوارض خود را نشان می‌دهد. عوارض قلبی و عروقی، افزایش تپش قلب، افزایش سرعت گردش خون، عوارض مغزی و وابستگی و اعتیاد از عوارض این سیگارها هستند.
* این سیگارها علاوه بر اینکه خطرناکند، راه حل مناسبی برای ترک سیگار نیستند. چون استفاده از آنها همچنان نیکوتین را وارد بدن می‌کند. فقط چون در طعم‌ها و اسانس‌های مختلف وجود دارد، سیگار کشیدن را برای فرد لذت‌بخش می‌کند.
* هیچ چیز نمی‌تواند به عنوان جایگزین ترک سیگار مطرح باشد. به سیگارهای الکترونیک هم فقط می‌توان به عنوان یک دوره گذار نگاه کرد. یعنی فرد فقط یک تا ۳ هفته می‌تواند از این سیگارها به عنوان ابزار کمک برای ترک سیگار استفاده کند و درنهایت آن را باید کنار بگذارد. این که فردی چندین سال از آن به عنوان راه حلی به عنوان ترک سیگار استفاده کند، در هیچ جای دنیا توصیه نشده است.