این در حالی است که در کشوری مثل ایران با چیزی حدود 10 میلیون نفر معلول معمولی، شدید و خیلی شدید بدون احتساب سالمندان که به سمت نوعی معلولیت می‌روند با وجود قوانین و مصوبه‌های متعدد در این زمینه هنوز حرکت قابل توجهی صورت نگرفته است.
واقعیت این است که برخورداری از حقوق مدنی متناسب با شان انسانی کم‌توانانان جسمی و حرکتی و جانبازان برای تحرک و دسترسی ایمن به خدمات، فضاها و تاسیسات عمومی شهرها در ردیف وظایف مسلم دولت به‌ویژه متولیان امور شهری است تا در این راستا تسهیلات لازم را در اختیار نیازمندان و معلولان قرار دهند.
در حال حاضر معابر و فضاهای شهری به‌عنوان ابتدایی‌ترین و در عین حال حیاتی‌ترین نیاز این قشر از جامعه برای عبور و مرور آنان نه تنها مناسب نیست بلکه در مواردی ممکن است سلامتشان را به خطر اندازد. یکی از این شهرها تبریز است و همین مسئله موجب شده تا طی سال‌های اخیر اقدامات جدی‌تری در این‌خصوص صورت گیرد.
مناسب‌سازی فضای شهری
به‌رغم نبود تسهیلات و امکانات لازم برای استفاده معلولان و جانبازان از فضای شهری اما خبرها و شواهد حاکی از انجام اقداماتی هر چند ناکافی توسط شهرداری تبریز در این خصوص است.
اکبرزاده – رئیس انجمن معلولان تبریز و عضو ستاد مناسب‌سازی شهری- می‌گوید: در بین مناطق 8 گانه تبریز تنها مناطق 8 ، 2 و تا حدودی منطقه یک اقداماتی را در زمینه همسطح‌سازی خیابان و پیاده‌رو‌ها و تعبیه موزاییک‌های سکه‌ای مخصوص نابینایان برای تسهیل عبور و مرور معلولان در سطح شهر انجام داده‌اند.
با این که قرار بود با تغییر رویکرد مدیریت شهری نسبت به معلولان، شرایط حضور آنان در شهر مانند هر شهروند دیگری فراهم شود به طوری که نه تنها در معابر عمومی بلکه تردد آنان به وسیله ناوگان حمل و نقل عمومی نیز به سهولت انجام گیرد.
اما اکبرزاده می‌گوید: نه تنها معلولان ویلچری بلکه معلولان با عصا هم قادر نخواهند بود که از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند. واقعیت این است که چون انجام یکسری اقدامات در جهت رفاه حال معلولان هزینه‌بر است مسئولان در شهرداری هم، چندان انگیزه‌ای برای پیگیری موضوع ندارند.
این در حالی است که هر ساله بودجه‌های قابل توجهی برای اجرای طرح بهسازی به استان اختصاص داده می‌شود. این مبلغ تنها برای سال 86 رقمی بالغ بر 100 میلیون تومان بوده است.
سازمان‌ها مناسب‌سازی نشده‌اند
اکبرزاده با اشاره به این که تاکنون هیچ گزارشی از روند مناسب‌سازی محیط شهری به هیات دولت ارائه نشده است، می‌گوید: با این که مکاتبات زیادی را با راهنمایی و رانندگی، شهرداری و شورای شهر و بسیاری ادارات دیگر برای ارسال گزارش عملکرد خود در‌خصوص مناسب‌سازی محیط شهری برای ارائه به مقامات دولتی داشته‌ایم اما تاکنون هیچ پاسخی دریافت نکرده‌ایم.
بی‌توجهی به این قوانین موجب شده است تا سازمان‌های علاقه‌مند به فعالیت در زمینه مناسب‌سازی، فعالیت کمتری را در این بخش داشته باشند.
اکبرزاده درباره تخطی دستگاه‌ها از قانون مناسب‌سازی محیط شهرها می‌افزاید: همه دستگاه‌ها از جمله آموزش و پرورش، تامین اجتماعی، وزارت بهداشت و ... به گونه‌ای در این‌باره کوتاهی کرده‌اند، حتی سازمان بهزیستی به‌عنوان وکیل مدافع حقوق معلولان هنوز نتوانسته سازمان را برای معلولان مناسب‌سازی کند.
پس چگونه می‌توان انتظار داشت که دیگر دستگاه‌ها خود را ملزم به رعایت این قانون بدانند؟