به گزارش همشهری آنلاین به نقل از دیلی‌تلگراف پژوهشگران انگلیسی در یونیورسیتی کالج لندن (UCL) و بیمارستان گریت اورموند استریت نشان دادند مایعی که در رحم در اطراف جنین جریان دارد (مایع آمنیونی) حاوی سلول‌های بنیادی جنینی است که می‌توان آنها را استخراج کرد و به اندام‌هایی کوچک شبیه به کلیه‌ها، ریه‌ها و معده تبدیل کرد.
در حال حاضر، در انگلیس اسکن اولتراسوند بعد از هفته ۲۱ بارداری انجام نمی‌شود و نمونه برداری از جنین ۲۲ هفته پس از لقاح ممنوع است، به این ترتیب چند ماه آخر رشد کودک تا به حال مانند «جعبه سیاه» بوده است.
نکته مهم این است که روش جدید کاری به خود نوزاد ندارد و فقط از مایع آمنیونی اطراف جنین استفاده می‌کند، بنابراین هیچ محدودیتی از لحاظ دیرکرد آن در دوران بارداری وجود ندارد.
مایع آمنیونی که در داخل کیسه آمنیونی قرار دارد، مانند حبابی جنین را احاطه کرده و در حین رشد به عنوان یک بالشتک عمل می‌کند.
در اوایل بارداری، مایع آمنیونی از آب تولید شده توسط مادر ساخته می‌شود، اما در هفته ۲۰ عمدتاً از مایعات زائد جنین تشکیل می‌شود، به این ترتیب نحوه عملکرد کلی ریه و روده‌ها را نشان می‌دهد.
نوزاد همچنین مایع آمنیونی را به داخل و خارج تنفس می‌کند و به آماده سازی ریه‌ها یاری می‌رساند، بنابراین مایع آمنیونی حاوی سلول‌های بنیادی از ریه‌ها نیز است.
پژوهشگران امیدوارند که بتوانند با این شیوه عوارض خطرناکی مانند «فتق دیافراگم مادرزادی» (CDH) را که در آن ریه‌ها بوسیله اندام‌های داخلی فشرده می‌شوند، فیبروز کیستیک یا آترزی مری (عدم اتصال مری به معده) را تشخیص دهند.
پژوهشگران در این مطالعه در ۱۲ زن بین هفته‌های ۱۶ تا ۳۴ بارداری سلول‌های بنیادی را از مایع آمنیونی استخراج کردند. سپس این تیم از آزمایش ژنتیکی برای جداسازی سلول‌ها به سلول‌های ریه، کلیه یا دستگاه گوارش استفاده کردند.
این سلول‌ها پس از کشت در آزمایشگاه، تا حدود چهار هفته، سلول‌ها در اندام‌های کوچکی به اندازه عدس جمع شدند که می‌توان آنها را مطالعه کرد.
،دانشمندان سپس برای آزمایش این روش مینی ریه‌های نوزادان مبتلا به CDH (فتق دیافراگمی مادرزادی) ربا ریه‌های جنین سالم مقایسه کردند.
آنها تفاوت‌های مهمی بین مینی‌ریه‌های سالم و ریه‌های نوزادان CDH پیدا کردند که نشان می‌دهد می‌توان از آنها برای تشخیص این بیماری استفاده کرد.
CDH را می‌توان به طور موقت با قرار دادن یک بالون پر از نمک در راه هوایی درمان کرد تا از له شدن ریه‌ها جلوگیگری کند تا زمانی که دیافراگم بعد از تولد ترمیم شود.
این تیم همچنین اندام‌های کوچکی را از نوزادانی که تحت درمان با بالون قرار گرفته بودند رشد دادند و دریافتند که عملکرد بسیار بهتری دارند که نشان می‌دهد که درمان مؤثر بوده است.
محققان امیدوارند که اندام‌های کوچک بتوانند برای آزمایش داروها و درمان‌ها قبل از مصرف به کار برده شوند تا ببینند آیا آنها مؤثر خواهند بود یا خیر.
پروفسور پائولو دی کوپی، نویسنده ارشد این مطالعه از موسسه بهداشت کودکان یونیورسیتی کالج و بیمارستان گریت اورموند استریت، گفت: «این اولین باری است که می‌توانیم یک ارزیابی عملکردی از وضعیت مادرزادی کودک قبل از تولد انجام دهیم. این یک گام بزرگ رو به جلو برای پزشکی دوران بارداری است.»
تشخیص بیماری‌ها در این هنگام به طور معمول بر اساس تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI و تجزیه و تحلیل ژنتیکی است.
راجر استورمی، استاد پزشکی تولیدمثل در دانشگاه هال، در مورد این تحقیق گفت: «این تحقیق راه را برای دانشمندان هموار می‌کند تا چگونگی شکل‌گیری اندام‌های کلیدی و عملکردشان را در جنین در حال رشد مطالعه کنند. اکنون می‌توان این کار را بدون نیاز به بافتی که مستقیماً از جنین برداشته شود، انجام داد.»
بیشتر بخوانید