به گزارش همشهری آنلاین به نقل از سرن: آشکارسازهای ذرات مانند آنچه توسط فیزیکدانان سرن استفاده می شود، می توانند کاربردهای گسترده ای فراتر از تحقیقات بنیادی داشته باشند. دانشمندان مرکز ملی بیماری های تومور آلمان (NCT)، مرکز تحقیقات سرطان آلمان (DKFZ) و مرکز درمان پرتو یونی هایدلبرگ (HIT) در بیمارستان دانشگاه هایدلبرگ اکنون در حال آزمایش یک دستگاه تصویربرداری جدید هستند که توسط شرکت چک ADVACAM برای اولین بیماران ارائه شده است.
این دستگاه که شامل یک آشکارساز پیکسل کوچک به نام Timepix۳ است، به تومورهای سر و گردن اجازه می دهد تا در طول پرتودرمانی یونی به دقت تحت نظر باشند و هدف قرار دادن آنها را آسان تر می کند. در نتیجه به محدود کردن عوارض جانبی درمان کمک می کند. ماریا مارتیشیکووا رئیس تیم DKFZ توضیح می‌دهد: «یکی از پیشرفته‌ترین روش‌ها برای درمان تومورهای سر و گردن شامل تابش با پرتوهای یونی است. این روش یک ویژگی منحصر به فرد دارد: می‌توان آن را دقیقاً به عمق سر انسان تنظیم کرد، جایی که ذرات باید حداکثر تأثیر را داشته باشند».
با این حال، مانند سایر انواع تابش، تابش یونی نیز دارای یک اشکال است. پرتوهای ذرات نه تنها تومور بلکه بخشی از بافت سالم اطراف آن را نیز تحت تأثیر قرار می دهند. این ایراد به ویژه در مغز چالش برانگیز است، چرا که ممکن است به عصب بینایی یا حافظه بیمار آسیب بزند.
در حالت ایده آل، ناحیه تحت تابش در اطراف تومور باید تا حد امکان کوچک باشد و دوز تومور باید تا حد امکان بالا باشد. با این حال، فناوری فعلی امکان هدف گیری دقیق یون ها را نمی دهد. برای پیچیده تر کردن مسائل، وضعیت درون سر بیمار می تواند در طول درمان تغییر کند.
تصویر اسکن توموگرافی کامپیوتری اشعه ایکس گرفته شده قبل از درمان اساساً به عنوان یک "نقشه" برای هدف قرار دادن تومور با پرتوهای یونی استفاده می شود. اما در طول درمان، وضعیت داخل جمجمه ممکن است تکامل یابد. تا به حال، پزشکان فاقد ابزار قابل اعتمادی برای هشدار دادن در صورت تغییر در مغز بودند.
دستگاه جدید ADVACAM می تواند با بهبود مسیریابی پرتوهای یونی در داخل سر با ردیابی ذرات ثانویه ایجاد شده در هنگام عبور یون ها از آن به حل این مشکلات کمک کند،. دوربین های ما می توانند هر ذره باردار تشعشعات ثانویه ساطع شده از بدن بیمار را ثبت کنند.
بیشتر بخوانید:
- با یادگیری این زبان ماهی ۳۰ میلیون درآمد داشته باشید
لوکاش مارک از ADVACAM توضیح می دهد:«این مانند تماشای توپ هایی است که با شلیک بیلیارد پراکنده شده اند. اگر توپ ها مطابق تصویر سی تی اسکن همانطور که انتظار می رود پرش کنند، می توانیم مطمئن باشیم که به درستی تومور را هدف قرار می دهیم. در غیر این صورت، واضح است که "نقشه" دیگر کاربردی ندارد. سپس لازم است درمان مجدداً برنامه ریزی شود.»
او می افزاید:«ما امیدواریم که دستگاه جدید به ما نشان دهد که تغییرات تومور در چه زمانی و در کجا رخ می دهد. این به ما امکان می دهد تا حجم کلی بافت تحت تابش را کاهش دهیم، بافت سالم را نجات دهیم و عوارض جانبی رادیوتراپی را کاهش دهیم. همچنین می توانیم بیشتر از دوز تشعشع به تومور استفاده کنیم.