همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: درمان ریشه یک روش دندان پزشکی است که پالپ دندان عفونی داخل وسط دندان را خارج می‌کند و برای درمان عفونت در مرکز دندان استفاده می‌شود. درمان ریشه دردناک نیست و می‌تواند دندانی را که در حال از بین رفتن است و اگر به موقع درمان نشود باید به طور کامل برداشته شود نجات دهد. عفونت در مرکز دندان (کانال ریشه) معمولاً توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که در دهان زندگی می‌کنند و به دندان حمله می‌کنند که می‌تواند ناشی از پوسیدگی دندان، پر کردن نشتی و آسیب به دندان‌ها در نتیجه ضربه‌هایی مانند زمین خوردن باشد.
محافظت از ریشه دندان‌ها
بخش عمده مراقبت از ریشه دندان مانند کاری است که برای مراقبت از دندان‌های خود انجام می‌دهید، از جمله مسواک زدن مداوم و نخ دندان کشیدن. بنابراین برای داشتن پیشگیری از بروز مشکلات مربوط به ریشه‌های دندان خود حتماً دو بار در روز مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید. البته کیفیت انجام این کارها هم موضوع بسیار مهمی است که حتماً باید آن را مد نظر قراردهید. برای این کار مراقب بهداشت پشت دندان‌های خود هم باشید.
ضرورت رسیدگی و مراقبت از دندان‌ها
دکتر حسن روشن‌طلب، دندانپزشک و فلوشیپ ایمپلنت از آمریکا درباره درمان ریشه دندان می‌گوید: افراد معمولاً از درمان ریشه می‌ترسند و برایشان کار سخت و دلهره‌آوری است. اما اگر ریشه داندان آسیب دیده این کار هر چه زودتر انجام شود هم درد کمتری برای فرد به دنبال خواهد داشت و هم هزینه کمتری.
اما واقعاً فرایند درمان ریشه چیست و چه اتفاقی در طول انجام این فرایند در دندان‌های ما رخ می‌دهد؟
ساختار دندان
دندان‌ها یک هسته داخلی و نرم به نام پالپ دارند. در پالپ دندان، اعصاب، رگ‌های خونی و نوعی بافت وجود دارند. زمانی که خرابی یک دندان پیشرفت می‌کند، پوسیدگی به این هسته نرم خواهد رسید و در اثر این اتفاق، پالپ، ملتهب و آلوده می‌شود.
زمانی که خرابی دندان‌ها به این مرحله برسد، شما به درمان ریشه دندان خود نیاز خواهید داشت. چه نشانه‌هایی وجود دارند که نیاز دندان به درمان ریشه را ضروری می‌کنند؟
فرایند درمان ریشه
فرایند درمان ریشه به چه صورت انجام می‌شود؟ به گفته این دندان پزشک درمان ریشه دندان نوعی روش درمانی است که برای ترمیم و نجات دندان خراب یا آلوده از آن استفاده می‌شود. پالپ دندان می‌توانند به دلیل پوسیدگی عمیق، تحریک، آلوده و ملتهب شوند.
رسیدگی نکردن به سلامت دندان، اقدامات مکرر پزشکی، پرشدگی‌های نامناسب و وجود ترک روی دندان که می‌تواند بر اثر ضربه ایجاد شده باشد از عواملی هستند که می‌توانند باعث شوند که دندان به فرایند درمان ریشه نیاز پیدا کند. طی فرایند درمان ریشه، پالپ دندان برداشته می‌شوند و قسمت داخلی، تمیز و پاک‌سازی می‌شود.
عواقب بی‌توجهی به درمان ریشه
دکتر روشن طلب می‌گوید: درصورتی‌که ریشه دندان به موقع درمان نشود پس از مدتی، بافت دندان عفونی می‌شود و ممکن است در دهان آبسه ایجاد شود.
نکته مهم آن است که عصب دندان در سلامت و عملکرد دندان اهمیت حیاتی و مهمی ندارد و درواقع، تنها نقش آن در عملکرد حسی دندان دیده می‌شود تا بتوانید گرما و سرما را احساس کنید؛ بنابراین، فرایند درمان ریشه در عملکرد دندان تغییر زیادی ایجاد نمی‌کند و نیازی به نگرانی در این رابطه نیست.
درمان ریشه درد دارد؟
فرایند درمان ریشه دندان همواره به فرایندی دردناک شهرت دارد. اما باید توجه داشته باشیم که این فرایند می‌تواند در سلامت دندان و جلوگیری از بیماری‌های دهان و دندان، نقش مهمی داشته باشد. در واقع گاهی ممکن است درد حاصل از فرایند درمان ریشه از فرایند پرکنندگی دندان نیز کمتر باشد.
مراجعه به موقع به دندان پزشک
تنها راه برای آگاهی از مشکلات مربوط به ریشه مراجعه به دندانپزشک است؛ اما علائم هشداردهنده‌ای هم وجود دارند که می‌توانند نشان‌دهنده نیاز دندان به درمان ریشه باشند. به این ترتیب اگر هر یک از این نشانه‌ها را مشاهده یا حس کردید بهتر است حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید. چون ریشه هر چه زودتر درمان شود، نتیجه آن نیز بهتر خواهد بود.
نشانه‌های مشکلات مربوط به ریشه
به گفته دکتر روشن‌طلب، درد مداوم یکی از علائمی است که به شما خبر می‌دهد احتمالاً دندان شما نیاز به درمان ریشه دارد. درد دندان ممکن است دائمی باشد یا هرازگاهی شما را اذیت کند. اما فراموش نکنید درد یک دندان پوسیده و خراب همیشه باز خواهد گشت. این درد ممکن است که تنها در خود دندان خراب احساس شود یا اینکه به قسمت‌های اطراف دندان مانند صورت و فک هم سرایت کند.
البته درد دندان می‌تواند دلایل دیگری مانند بیماری‌های مربوط به لثه هم داشته باشد. اما صرف‌نظر از علت دندان‌درد، بهتر است هر چه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید؛ مخصوصاً اگر درد دندان شما مداومت داشته باشد.
حساسیت به گرما و سرما دندان
اگر هنگام خوردن غذای گرم یا نوشیدن چای یا قهوه دندان شما درد می‌کند یا زمانی که بستنی یا آب سرد می‌خورید در دندان خود احساس خاصی به شما دست می‌دهد و این احساس به‌صورت یک درد مبهم و یا شدید خود را نشان می‌دهد حتماً باید به دندان پزشک مراجعه کنید.
ضمن آنکه اگر این احساس درد، مداوم باشد و حتی در زمانی که نوشیدنی یا غذایی در تماس با دندان نیست، احساس شود، احتمالاً دندان شما به درمان ریشه نیاز دارد. در واقع این درد می‌تواند نشانه این باشد که رگ‌ها یا اعصاب دندان، آلوده یا آسیب‌دیده هستند.
وقتی دندان تغییر رنگ می‌دهد
به گفته این دندان پزشک، عفونت در پالپ دندان می‌تواند باعث تغییر رنگ آن شود. ضربه به دندان یا تجزیه بافت داخلی آن می‌تواند به ریشه آسیب برساند و باعث شود دندان، ظاهری سیاه یا خاکستری داشته باشد. البته تغییر رنگ دندان، دلایل دیگری هم دارد. اما به طور کلی هر زمان متوجه تغییر رنگ دندان خود شدید، به دندانپزشک مراجعه کنید.
لثه‌های متورم
تورم لثه در مجاورت یک دندان می‌تواند نشان از نیاز به فرایند درمان ریشه باشد. این تورم می‌تواند موقتی باشد ولی احتمالاً دوباره بازخواهد گشت. همچنین برخی از نوع تورم‌ها با درد همراه هستند.
اگر دندان شما هنگام لمس یا خوردن غذا درد می‌کند هم می‌تواند نشان از پوسیدگی شدید دندان یا آسیب عصبی باشد که در این شرایط، احتمالاً به درمان ریشه نیاز خواهد بود
دندان ترک خورده
اگر در یک حادثه، در زمان انجام فعالیت‌های بدنی یا هنگام خوردن غذایی سفت، دندان خود را خرد کرده باشید و یا بر روی آن ترکی به وجود آمده باشد، باکتری‌ها می‌توانند وارد دندان شده و منجر به التهاب و عفونت شوند. . در چنین مواقعی، پالپ ملتهب شده و دچار درد و حساسیت می‌شود و به‌منظور درمان دندان، فرایند درمان ریشه به کار گرفته می‌شود.
چه زمانی نیاز به درمان ریشه دندان دارید؟
دکتر روشن طلب در پاسخ به این سؤال که چه زمان نیاز به درمان ریشه دندان داریم می‌گوید: معمولاً درمان ریشه را هنگامی انجام می‌دهند که بافت خونی و عصب دندان هنگام تماس مستقیم با باکتری‌ها و پس از ایجاد حفره‌های کوچک در سطح دندان عفونت کرده یا دچار التهاب شده باشد.
پوسیدگی و حفره‌های کوچکی که روی دندان بیمار ایجاد می‌شود باعث به خطر افتادن سلامتی دندان است و در صورتی که در اسرع وقت درمان نشود عمق دندان بیشترمی شود. در نتیجه بیمار دچار درد بسیار زیادی می‌شود که می‌تواند نتیجه از دست رفتن دندان فرد شود.
بیشتر بخوانید