همشهری آنلاین- گروه فرهنگی: رمان«شرق بهشت» نوشته جان اشتاینبک، یکی از آثار بزرگ و ماندگار ادبیات داستانی جهان است که تقریبا مرزهای همه کشورهای جهان را در نوردیده و مخاطبان پروپاقرصی از سراسر دنیا دارد. این رمان که در سال ۱۹۵۲ به چاپ رسید، زندگی پیچیده دو خانواده ترسک و همیلتون و داستانهای در هم گره خورده آنها را به تصویر میکشد. این دو خانواده برای نسل های متمادی است که اتفاقات سقوط آدم و حوا و رقابت مرگبار هابیل و قابیل را در زندگی شان تکرار می کنند. داستان این رمان وسیع و بی باکانه در مزارع پربار دره سالیناس واقع در کالیفرنیا میگذرد. رمان شرق بهشت، شاهکار اشتاین بک در سالهای پایانی نویسندگی، اثری است که نویسنده در آن، جذابترین شخصیتهایش را خلق کرده و به کاوش در جاودانهترین بنمایههای داستانیاش پرداخته است: اسرارآمیز بودن هویت، توصیف ناپذیر بودن عشق و عواقب خونین نبود عشق در زندگی.
اشتاینبک این رمان را در اصل خطاب به دو پسر کوچکش تام و جان نوشت که در آن زمان به ترتیب شش و نیم و چهار و نیم ساله بودند. وی میخواست جزئیات دره سالیناس را برای آنها توصیف کند. دو شخصیت داستانی در رمان شرق بهشت؛ «کال» و «آرون»، پسران دوقلوی «آدام تراسک»، بعد از اینکه مادرشان «کتی» در یک اقدام عجیب و باورنکردنی آنجا را ترک میکند، زیرنظر «لی» خدمتکار و آشپز چینیشان، آموزش میبینند. کال و آرون رشد میکنند و بزرگ میشوند و بعدها کال احساس میکند که پدرش آدام، آرون را بیشتر از او دوست دارد و به همین سبب به برادر دوقلویش حسادت میکند و برای اینکه بتواند محبت پدر را جلب کند، پولی را که از راه خرید و فروش لوبیا به دست آورده بود، به پدر هدیه میکند. آدام پول را نمیپذیرد و کال که این موضوع را توهین به خودش تلقی میکند، در یک اقدام تلافیجویانه، آرون را به خانهای که مادرش در آنجاست، میبرد. آرون که طبع پاک و لطیفی دارد، نمیتواند این واقعیت را تحمل کند و درنتیجه گریهکنان از آنجا فرار میکند. کتی تحت تأثیر روحیه و رفتار آرون، احساس میکند به پایان خط رسیده استش و طی وصیتنامهای، همه داراییاش را به آرون میبخشد و اقدام به خودکشی میکند. طولی نمیکشد که آدام از طریق نامهای مطلع میشود که آرون به جبهه رفته و در آنجا کشته شده است. مرگ آرون ضربه سختی به آدام وارد میکند؛ ضربهای که تاب تحملش را ندارد و درنتیجه دچار سکته مغزی میشود.
جان اشتاینبک یکی از بزرگترین نویسندگان مکتب «ناتورالیسم» آمریکا است که در آثارش زندگی روزمره مردم و جبر مسلط بر آنها را نشان داده میدهد. رمانهای جان اشتاین بک یکی از انسانیترین داستانهای جهان است که رنج طبقات پایین و کارگری را به خوبی بیان میکند. از دیگر آثار مهم او میتوان به «خوشههای خشم»، «چمنزارهای بهشتی»، «چراگاههای آسمان»، «ماه پنهان است»، «زمین»، «موشها و آدمها» اشاره کرد. پس از انتشار رمان «خوشههای خشم»، جان اشتاین بک موفق به کسب جایزه «پولیتزر» شد. همچنین او به دلیل انتشار کتابهای انساندوستانه و سبک نوشتن منحصر به فردش در سال ۱۹۶۲ برنده جایزه «نوبل» شد.
از رمان شرق بهشت دو فیلم درسالهای ۱۹۵۵ و ۱۹۸۱ اقتباس و ساخته شده است. اولین نسخهی سینمایی آن به کارگردانی «الیا کازان»؛ هنرپیشه جوانمرگ و ناکام هالیوود «جیمز دین» را به شهرت رساند.