همشهری آنلاین- بهاره خسروی :خانه‌موزه مقدم یا گران‌ترین خانه تهران ابتدا بخشی از باغ و اراضی بیرون از شهر تهران محسوب می‌شد و در اختیار حاج علی‌خان فراش‌باشی، قاتل میرزا تقی‌خان امیرکبیر، بود و بعدها به فرزندش، عبدالعلی‌خان ادیب‌الملک، رسید و سپس سهم محمدتقی احتساب‌الملک شد و سرانجام به عنوان ارثیه نصیب نوادگانش می‌شود تا این خانه زیبا را بسازند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
در واقع، محمدتقی‌خان احتساب‌الملک دو پسر به نام حسن و محسن داشت که برای تحصیلات عالی راهی دیار فرنگستان و اروپا می‌شوند. حسن پسر بزرگ‌تر اهل سیاست و محسن اهل هنر بود. متأسفانه حسن در همان عنفوان جوانی از دنیا رفت و محسن بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته‌های تاریخ هنر، باستان‌شناسی و نقاشی، سال ۱۳۱۵، همراه همسرش سلما به تهران برگشت و ساکن خانه پدری شد.
این خانه گرانقیمت مساحتی برابر با ۲هزار و ۱۱۷مترمربع دارد که شامل ۳حیاط بیرونی، اندرونی و سرایداری است. معماری سبک قاجاری و همگونی نسبی فضاهای ساخته شده از مهم‌ترین ویژگی‌های خانه‌موزه مقدم است. برای مثال، در اتاق پذیرایی یا همان دفترکار محسن مقدم در ضلع جنوبی بنا آثار زیبای سفالی و ابزارهای سنگی و فلزی که دکتر مقدم شخصاً جمع‌آوری کرده برای بازدید عموم به نمایش در آمده است. یا حوضخانه‌ای که احتساب‌الملک در دوره مظفرالدین‌شاه بنا کرد، زیر سالن پذیرایی قرار گرفته و با پلکانی به طبقه دوم که همان اندرونی است متصل می‌شود.
در واقع حوضخانه قدیمی‌ترین بخش این خانه محسوب می‌شود. سالن زمستانی این خانه‌موزه با آثار ارزشمند و زیبایی از دوران زندیه و قاجاریه تزیین شده است که این تزیینات شامل طاقچه گچبری زندیه از اصفهان، شومینه‌ای از قصر فیروزه، کاخ فیروزه خانم، سوگلی ناصرالدین‌شاه و... است.
یکی از بخش‌های جالب و به نسبت نوسازتر این عمارت قاجاری در ضلع غربی بنا معروف به ساختمان یا برج اربابی است. این قسمت را خود مرحوم مقدم همراه یکی از شاگردانش ساخت که معماری آن بیشتر برگرفته از سبک قرون وسطایی است. چون سلما، همسر مرحوم مقدم، اصلیت فرانسوی داشت، مقدم این بنا را برای او ساخت و سعی کرد با تقلید از سبک اروپایی، بنایی باب دل همسرش بسازد.
محسن فرزندی نداشت و به همین دلیل سال ۱۳۵۱ به دلیل علاقه‌اش به هنر و تاریخ خانه پدری‌اش را وقف دانشگاه تهران کرد. او سال ۱۳۶۶ به خانه ابدی رفت و همسرش هم سال ۱۳۶۹ تولیت موزه مقدم را به دانشگاه تهران سپرد و بعد از احیا به خانه‌موزه مقدم تبدیل شد.