همشهری- پریسا نوری: اگر مشتاقید به برخی از این چشمه‌های درمانگر سر بزنید، با ما همراه باشید.
چشمه آب معدنی خمده
چشمه آب معدنی خمده از جاذبه‌های گردشگری روستایی کوهستانی به همین نام است. این روستا و چشمه معروفش مقصد سفری یک‌روزه و خاطره‌انگیز برای بسیاری از تهرانی‌ها به‌خصوص اهالی شرق تهران به شمار می‌رود. به اعتقاد و تأیید بسیاری از پزشکان طب نوین و همچنین متخصصان طب سنتی، آب خنک و غیرقابل شرب چشمه برای درمان بسیاری از بیماری‌ها، مانند سنگ کلیه، دردهای مفاصل و استخوان، زردی، بیماری‌های پوستی مانند جای زخم و جوش و بسیاری دیگر از امراض مفید است.
پابرهنه وارد نشوید!
ساختار طبیعی استخر چشمه باعث شده است که کف و دیواره‌های آن مانند استخرهای شهری، پوشش مناسبی نداشته باشند. بنابراین در زمان ورود به چشمه، داشتن پوشش برای کف پا را فراموش نکنید. نکته دیگر هوای بسیار تمیز و همچنین کوهستانی‌بودن منطقه و تابش شدید خورشید در فصل تابستان است که می‌تواند باعث آفتاب سوختگی شود.
موقعیت: ۲۰ کیلومتری جنوب فیروزکوه
رستوران یا کافه: دارد
پارکینگ: دارد
قابل شرب: نیست
راه دسترسی: جاده دماوند – فیروزکوه را تا سه‌راه امین‌آباد بروید. در سمت راست پس از دیدن تابلوی زرین‌شهر وارد شوید و مسیر را تا رسیدن به تابلوی روستا در سمت چپ جاده ادامه دهید. تابلوهای راهنما شما را به مقصد می‌رسانند.
چشمه آب ترش
چشمه آب ترش، جزو جاذبه‌های گردشگری روستای کوهستانی زان از توابع شهرستان دماوند است. در فاصله چند صدمتری از این چشمه، چشمه آب شور هم وجود دارد. این چشمه به‌دلیل نزدیکی به روستای زان، به چشمه زان معروف است. آب چشمه ترش بوده و گاز و املاح معدنی دارد. محلی‌ها از آب گازدار و ترش چشمه برای درست‌کردن دوغ گازدار استفاده می‌کنند. آنها به تجربه معتقدند آب چشمه برای درمان بیماری‌های گوارشی مفید است. همچنین از لجن چشمه برای درمان ناراحتی‌های پوستی، زخم‌های طولانی مدت، کک و مک و اگزمای پوستی استفاده می‌شود.
کمپینگ خانوادگی
برای بازدید از چشمه نیاز هست مبلغی به‌عنوان ورودی بپردازید. امکان گردشگری در این محدوده و بهره‌مندی از آب چشمه از صبح زود تا غروب آفتاب امکان‌پذیر است. در نزدیکی چشمه، فضایی برای استراحت خانوادگی و ایجاد کمپ وجود دارد. نگران سختی مسیر هم نباشید چون جاده منتهی به چشمه آسفالت شده است.
موقعیت: ۴ کیلومتری شمال شرق شهر آبسرد
رستوران یا کافه: ندارد
پارکینگ: ندارد
قابلیت شرب: دارد
راه دسترسی: جاده دماوند به فیروزکوه را تا ۴ کیلومتری جنوب‌شرقی شهر آبسرد باید بروید تا به روستای زان برسید و از آنجا تا چشمه راهی نیست. همچنین تاکسی‌های شهر دماوند هم شما را به روستای زان می‌برند.
چشمه دیو آسیاب
چشمه شبیه دریاچه فیروزه‌ای است که میان رودخانه دلیچای و سفیدآب قرار گرفته است. این دریاچه با قطر ۲۰ و عمق ۲ متر چون نگینی در میان دشت می‌درخشد. در ارتفاعات شمالی دشت لار در میان تپه آهکی چشمه‌ای فیروزه‌ای دیده می‌شود که شبیه دریاچه است اما جوشش آب از دو دهانه نشان‌دهنده زنده‌بودن چشمه است. با توجه به اینکه آب چشمه از نوع بی‌کربنات گوگردی است، در نزدیکی چشمه، بوی گوگردی که از آن ساطع می‌شود را حس می‌کنید.
مسکن دردهای عضلانی
آب این چشمه مزه ترش دارد و دمایش بین ۵ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد است. با توجه به تغییرات آب و هوا در فصول مختلف، رنگ آب از آبی روشن تا خاکستری متغیر است که به میزان آلودگی آب بستگی دارد. در واقع یکی از دلایل سفیدبودن آب رود سفیدآب، گوگردی‌بودن آب این چشمه است. املاح معدنی در این آب برای تسکین دردهای عضلانی تأثیر می‌گذارد.
چشمه شور
چشمه در روستایی با قدمت ۱۰۰ سال به نام چشمه شور در ۵۵ کیلومتری شمال قم قرار دارد. این روستا به‌دلیل وجود چشمه‌ای شور، چشمه‌شور نام گرفته است. این چشمه در نزدیکی دریاچه حوض سلطان قرار دارد. آب چشمه، شور بوده و آب تنی در آن برای تسکین التهابات پوستی و درد عضلانی مؤثر است. زمان مناسب برای استفاده از چشمه اواخر زمستان تا اردیبهشت‌ماه است. چشمه به سبب گرمی هوا در بقیه ماه‌های سال قابل استفاده نیست.
آب شرب ببرید!
چشمه شور همانطور که از نامش پیداست سرشار از نمک و کانی‌های معدنی و غیرقابل شرب است. از طرفی آب روستای چشمه شور لوله‌کشی آب شرب ندارد و با تانکر آبرسانی می‌شود پس درصورتی که قصد گردش و بازدید از چشمه و روستا را دارید حتما آب شرب به مقدار کافی به همراه داشته باشید.
موقعیت: جاده هراز، دشت لار
رستوران یا کافه: ندارد
پارکینگ: ندارد
قابلیت شرب: ندارد
راه دسترسی: جاده هراز را به‌سمت جاده فرعی پلور بروید و از آنجا باید مسیر را به طرف سد لار ادامه دهید تا به مقصد برسید.
چشمه آبعلی
دو چشمه آبعلی هراز و البرز به فاصله ۳۰۰ متری از یکدیگر در این محدوده قرار دارند. آب چشمه‌های آبعلی به قولی سبک و بی‌بو و بی‌رنگ است. شاید باورش برایتان سخت باشد، اما این چشمه دلیل اصلی ایجاد کارخانه آبعلی در این منطقه بود. از محصولات معروف و نوستالژیک این کارخانه دوغ آبعلی بود که با ترکیب آب چشمه تولید می‌شد.
چشمه درمانگر
آب چشمه هراز متمایل به اسیدی‌بودن است و نوشیدن آن در درمان بیماری‌های دستگاه گوارش، کبد، لوزالمعده و روده مؤثر است. وجود دی‌اکسیدکربن در آب این چشمه باعث تنظیم دستگاه گوارش و هضم سریع غذا می‌شود. آب چشمه البرز هم از نظر درمانی مُدر و دفع‌کننده مواد زائد است و روی کبد و مجرای صفراوی تأثیر می‌گذارد. همچنین به‌دلیل وجود آهن در ترکیب آن، برای درمان کم‌خونی مفید است.
موقعیت: در ۶۰ کیلومتری شمال شرق تهران و شمال روستای آبعلی
رستوران یا کافه: دارد
پارکینگ: دارد
قابلیت شرب: دارد
راه دسترسی: در بزرگراه شهید بابایی به سمت شرق رانندگی کنید و وارد آزادراه تهران- پردیس شوید. بعد از گذر از کمربندی بومهن به سمت جاده هراز برانید. در مسیر جاده هراز به آمل به منطقه آبعلی می‌رسید. چشمه معدنی در شمال آبعلی قرار دارد.
هفت چشمه
اطراف روستای میگون بیش از ۳۰ چشمه می‌جوشد که هفت‌چشمه جزو پرآب‌ترین آنهاست. برخلاف نام این چشمه، تعداد چشمه‌هایش کمتر است. این چشمه‌ها هنگامی که از کوه‌ها سرازیر می‌شوند در یک حوضچه باهم ترکیب شده و در محلی پس از خروجی، به دو بخش تقسیم می‌شوند. در فاصله ۲۰ متری آن یک استخر دیده می‌شود که یکی از آب‌های تقسیم شده در آن تخلیه و ذخیره می‌شود و برای آبیاری باغ‌هایی که در بخش شمال شرقی قرار دارند استفاده می‌شوند. یکی از اقدامات مثبتی که در سال‌های اخیر انجام شده لایروبی چشمه و گذاشتن در فلزی روی آن است.
درمان یبوست
آب چشمه برای نوشیدن گواراست و نوشیدن آن برای درمان و رفع یبوست مؤثر است. با توجه به موقعیت مکانی هفت چشمه میگون، بهترین زمانی که می‌توانید برای گردش به آنجا بروید فصل‌های بهار و تابستان است چون در این فصل‌ها هوای میگون معتدل و دلپذیر است.
موقعیت: ۲۵ کیلومتری شمال شرق تهران- روستای میگون
رستوران یا کافه: دارد
پارکینگ: دارد
قابلیت شرب: دارد
راه دسترسی: برای دسترسی به میگون بزرگراه ارتش را تا انتها بروید و در کنار پارک جنگلی سوهانک مسیر مستقیم را ادامه داده تا به سه‌راه گردنه قوچک برسید. مسیر سمت چپ را نیز انتخاب کرده و ادامه دهید. در نهایت به میگون خواهید رسید.
چشمه اَزگی
یکی از چشمه‌های قدیمی روستای ازگی است که از گذشته تا امروز مورد توجه اهالی روستا و گردشگران بوده است. آب چشمه سرشار از املاح معدنی و مفید است از این‌رو در گذشته مردم روستا برای استفاده از آب گوارای آن مسیر طولانی را پیاده می‌رفتند؛ اما این روزها به‌دلیل آسفالت‌شدن مسیر دسترسی به آب چشمه آسان شده به‌طوری که بسیاری از مردم هنگام عبور از جاده با توجه به شناختی که از آب گوارای آن دارند، به نوبت ظرف‌های خود را پر می‌کنند.
قدردان نعمت الهی
اهالی ازگی قدر آب گوارای چشمه را می‌دانند و برای جلوگیری از هدررفت راهکاری اجرا کرده‌اند. در سال ۱۳۴۰ مرحوم رضا حصارکی روی چشمه حفاری انجام داد و ۲نفر دیگر از روستاییان یعنی حسن علیجانی و مرحوم حاج علی اسلامی با نصب شیر آب و تانک سعی کردند این نعمت الهی را برای همه نگه‌دارند.
موقعیت: غرب پایتخت و جنوب روستای ازگی
رستوران یا کافه: دارد
پارکینگ: دارد
قابلیت شرب: دارد
راه دسترسی: باید در مسیر بزرگراه شهید همت غرب به شرق حرکت کنید. بعد از پمپ‌بنزین غدیر و نرسیده به آزادراه شهدای البرز به سمت راست پیچید. با گذر از حدود ۱۰کیلومتر در مسیر شمال، قبل از دوراهی روستای ازگی، چشمه قرار دارد.
چشمه تلخاب
چشمه تلخاب از ۳ چشمه نزدیک به هم تشکیل شده است که خواص هر یک ویژگی خاص خود را دارد. چشمه اول آب تلخ‌مزه و گازدار و به رنگ مسی دارد. چشمه دوم آب ترش‌مزه‌ای دارد و آب چشمه سوم که سمت چپ و چسبیده به دو چشمه قبلی است، شیرین است. آب چشمه اول به‌دلیل فراوانی املاح درمانی و مواد معدنی کاملاً تلخ و تیره رنگ است. به همین علت این چشمه به تلخاب مشهور شد. آب چشمه تلخ از زیر سنگی سرخ‌رنگ می‌جوشد و کانی‌های موجود درآب، سنگ‌های اطراف آن را هم به رنگ مسی متمایل به سرخ درآورده است.
چشمه‌ای با ۲ دمای متفاوت
به‌گفته ساکنان، چشمه آب معدنی گازدار تلخاب سال‌ها قبل به‌طور اتفاقی در منطقه فشم کشف شد و یکی از خصوصیت‌های خاص آن تفاوت دمای آب در فصل‌های گوناگون است و در واقع سردبودن آب چشمه معدنی در فصل تابستان و گرمای آب در فصل زمستان باعث شده تا این منطقه گردشگری در فصل‌های گوناگون مورد استقبال مسافران و گردشگران بسیاری قرار گیرد.
موقعیت: اوشان، نزدیک روستای لالون(لالان)
رستوران یا کافه: ندارد
پارکینگ: ندارد
قابلیت شرب: دارد
راه دسترسی: خود را به فشم برسانید. به دوراهی فشم که رسیدید، سمت راست به سمت زاگون و گرمابدر ادامه مسیر دهید. در زاگون سمت چپ جاده باریکی قرار دارد که شما را تا لالون هدایت می‌کند. چشمه تلخاب از ۳ چشمه نزدیک به هم تشکیل شده است که خواص هر یک ویژگی خاص خود را دارد.