همشهری آنلاین- فرشاد شیرزادی: دکتر محمد لسانی، کارشناس علوم ارتباطات و استاد روابط بینالملل میگوید: «حمله بامداد روز یکشنبه بزرگترین حمله ترکیبی پهبادی و موشکی جهان بود. سران رژیم اسرائیل سعی میکردند که از سکوت و سعه صدر ما استفاده کنند و حتی مکث و مأل اندیشیمان را به تمسخر میگرفتند. با حمله موشکی و پهبادی بامداد یکشنبه اسرائیل متوجه شد که اگر کاری با ایران داشته باشد، بازی با آتش است.» گفتوگوی ما را با لسانی درباره ابعاد رسانهای و جهانی این جنگ ترکیبی بخوانید.
در حمله بامداد یکشنبه جمهوری اسلامی ایران به رژیم صهیونیستی، سانسور تلفات و اصابت موشکها از سوی رسانههای خارجی به چشم میخورد اما باز هم اخبار مخابره شد. نقش انسان- رسانهها را در مقابل رژیم صهیونیستی به عنوان کارشناس این حوزه چگونه ارزیابی میکنید؟
بیش از اینکه انسان- رسانهها نقش اول را داشته باشند، شهروند خبرنگاران در مخابره نقش داشتند. عکسها و فیلمهایی که منتشر شد، آن هم در اراضی رژیم و توسط شهرکنشینها واقعیتها را به اثبات رساند. آنها در پیامرسانها و شبکههای اجتماعی خود آنها را نشر دادند. برخی رسانهها زمانی که قرار بود به قول خودشان تصاویر زنده پخش کنند، در بعضی موارد آسمان را نشانه گرفته بودند! تا حد امکان روی شهرهای رژیم اشغالگر نمایی را نشان نمیدادند که کل شهر دیده نشود. ما شاهدیم که واضحترین تصاویری که گرفته شده و به اثبات رسیده، اعم از اصابت پهبادها و موشکهای بالستیک، توسط شهروند خبرنگاران پشت پنجرهها، یا از روی ایوانها یا از محوطههای پاکینگهایشان گرفت. کاملاً نشان میدهد که ادعای کوچکنمایی تلفات منتفی شود. فارغ از اینکه چه تلفاتی به جای گذاشته، نشان میدهد که هیمنه رژیم صهیونیستی چه در داخل و همچنین سطح بینالمللی فرو پاشیده است.
در حال حاضر وظیفه مردم به عنوان شهروند خبرنگار در این بین چیست؟ مردم ما نیز برای تشخیص اخیار فیک از اخبار واقعی چه کاری باید انجام دهند؟
به گمانم فعالان رسانهای و کسانی که در گروهها فعالاند وظیفه اصلی را بر عهده دارند. حتی کسانی که روی پیجهای خودشان استوری قرار میدهند و همچنین فعالان رسانهای در سطح بالاتر که دست به قلم میشوند و متن مینویسند، گزینشگری میکنند و منابع را جستوجو میکنند... همگی وظیفه خطیری بر دوش دارند. در سطح بالاتر از همه اینها کسانی هستند که تولید گرافیک و ویدئو میکنند. همه این گروهها تولید محتوای رسانهای میکنند. در گام نخست باید حجم بزرگ و وسعت این عملیات را مخابره کنند. چون اتفاقی که افتاده و مولفههایی که این عملیات داشته، در توئیت و ویراست نمیگنجد. گرچه من در هفت ویراست در بامداد یکشنبه در توئیتر به آن اشاره کردم. یکی از کارها مشخصهها، مولفهها و بزرگی این عملیات بود که به خوبی مخابره شد. گام دوم این است که فضا را از فضایی هیجانی که زاده دستگاه رژیم است و میخواهد عملیات روانی انجام دهد و ترس و هراس را توسعه دهد، دور کنیم و آن دستگاه را ار کار بیندازیم.
در مقابل چه کار باید کرد؟
باید فضا را در سطح رسانه به سویی ببریم که اخبار صحیح را به گوش جهانیان برسانیم. جهان باید بداند که عملاً سیلی نواخته شده جمهوری اسلامی بازدارنده بوده و برای امنیت پایدار ایران است. بدین معنی که ما برای اینکه جنگی انجام نشود، سیلی محکم را در حوزه موشکی به رژیم نواختیم. کنشگران بینالمللی هم فصل مهمی از کار خودشان را رقم میزنند. کاربران دیگر کشورها به ویژه کشورهای مسلمان دقت کنند که ایران با رمز عملیات «یا رسولالله» این عملیات را انجام داد و عملاً نشان داد که به نمایندگی از جهان اسلام و به تبعیت از اقدام رسوالالله این کار را انجام شده است. بنابراین اتفاقی که افتاده در حد و حدود یک کشور نیست و کل کشورهای منطقه را دربرمیگیرد. یعنی به نوعی گفتمان اسلامی در برابر گفتمان اسکتباری است. این موضوع توسط رسانههای بینالملل با نوعی همگرایی به بهترین شکل در جهان عرب باید تبیین شود. نکته دوم که فعالان بینالملل باید به آن توجه کنند، مطالبه از سران رژیمهای خودکامه عرب است. کسانی که در این بین یا سکوت کردن یا در خفا دست دوستی به سمت رژیم صهیونیستی دراز کردهاند و اصولاً به هیچ عنوان به آرمان فلسطین و آزادی قدس شریف پایبند نبودند، باید از خواب بیدار شوند. در عرصه مطالبه به نظر میرسد که این یکی از مهمترین خواستههایی که است که رژیمهای سرسپرده را مجبور به حمایت کند. کشورهای عربی توسط افکار عمومی منطقه و جهان باید از این اقدام تأثیر بگیرند.
مخلص کلام و در حد چند سطر می خواهم بدانم که پیام این اطلاعرسانیها به امریکاییها و اسرائیل چه بود؟
پیام کوتاه و آنچه باید مخابره میشد و بشود «هیهات منا الذله» است. اسرائیل در عملیاتی که انجام میداد، به طور خاص مطالبه میکرد که به ما پاسخ بدهید. حتی سطح سکوت جمهوری اسلامی را به نوعی به تمسخر میگرفتند. اتفاقی که بامداد یکشنبه افتاد این بود که پاسخ گسترده، به جا و کوبنده به آنها داده شد. این عملیات بزرگترین و گستردهترین عملات پهبادی و موشکی ترکیبی جهان بود. به گمانم اهمیت مخابره این اخبار از این زاویه بسیار حایز اهمیت بود که باعث شد همیشه اقتدار و اقدام اسلامی در گفتوگوهای ایدئولوژی و مبنایی به رخ دشمن کشیده شد. آنها متوجه شدند که به بازی گرفتن ایران، بازی با آتش و دست در آتش کردن است. اگر کسی در این زمینه گمان کند که بزند و در برود و نخواهد تاوانی پس بدهد، پاسخ به همین سادگی روشن است.