همشهری- زینب زینال زاده: سیاست شهرداری تهران در تفاهم با شرکت های چینی برای ساخت مسکن، انتقال تکنولوژی و منابع مالی پکن است. این موضوع دیروز (17 اردیبهشت) در نشست خبری سید مهدی هدایت مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران مطرح شد و او تاکید کرد که در ساخت مسکن به شیوه صنعت سازی اصلا قرار نیست از مهندسان، کارگران و حتی مصالح چینی استفاده شود. بلکه فقط انتقال تکنولوژی ساخت که مبتنی بر سرعت ساخت (کاهش فرایند ساخت) و تامین منابع مالی (یوزانس) خواهد بود. البته در این نشست مهمترین اقدامات و برنامه هایی که شهرداری تهران در حوزه مسکن سازی با هدف ایجاد تعادل در بازار مسکن دارد هم تشریح شد.
قراردادی انعقاد نشده است
شهرداری تهران با شرکت های چینی فعال در حوزه مسکن، تفاهم نامه امضا کرده است و هنوز قراردادی بسته نشده تا کارها عملیاتی شود. براساس تفاهم صورت گرفته، شهرداری دو شرط را مبنی بر حضور شرکت های چینی در مسکن سازی تهران مطرح کرده است. اول، انتقال تکنولوژی (کاهش زمان ساخت و انجام این کار حداکثر 6 ماه تا یک سال) و دوم، تامین 80 درصد منابع مالی. در واقع شرکت هایی چینی با سرمایه گذاری روی پروژه های مسکن سازی پس از 5 سال سود خود را می برند و مشارکت آنها به صورت یوزانس خواهد بود و تهاتری صورت نمی گیرد. یکی از مشکلات مسکن سازی در تهران، طولانی بودن فرایند ساخت و ساز است که با انتقال تکنولوژی از کشور چین و صنعت سازی شدن این کار، زمان ساخت کاهش می یابد و قطعا شاهد رونق سرمایه گذاری در این بخش و توسعه شهری در مسیر کیفی خواهیم بود. طبق تفاهم اولیه صورت گرفته هیچ کارگر و مهندس و حتی مصالح چینی در مسکن سازی استفاده نمی شود و همه کارها از جمله طراحی توسط نیروهای ایرانی و با استفاده از مصالح داخلی خواهد بود. پس از تبدیل شدن تفاهم نامه به انعقاد، شرکتی تاسیس و تکنولوژی مسکن سازی از چین به این شرکت منتقل و کارهای ساخت و ساز برای احداث 200 هزار واحد عملیاتی می شود. بازهم تاکید می کنم هنوز در مرحله تفاهم هستیم و قراردادی منعقد نشده و در نتیجه هیچ کاری در این حوزه آغاز نشده است.
حرکت در مسیر برنامه چهارم توسعه
براساس برنامه چهارم توسعه شهر تهران، شهرداری تکلیف دارد سالانه 3 درصد از بافت های فرسوده را نوسازی کند. موضوعی که در ادورا گذشته مغفول مانده بوده اما با تلاش ها و پیگیری ها در این دوره موفق شدیم به این تکلیف قانونی عمل کنیم. سال گذشته 5900 پلاک فرسوده شهر تهران نوسازی شد و قطعا این مسیر امسال هم پیگیری می شود. در تهران 4 هزار و 427 هکتار بافت فرسوده وجود دارد که با نوسازی سالانه 3 درصد آنها قطعا شاهد بهبود کیفیت زندگی در تهران خواهیم بود. علاوه بر آن حدود 14 هزار هکتار بافت ناپایدار (فرسوده نیستند اما به لحاظ سازه و ... ناپایدار محسوب می شوند.) در شهر تهران وجود دارد که با بسته های تشویقی پیش بینی شده توسط دولت، شاهد نوسازی در این بافت ها خواهیم بود و با احتساب این موضوع قطعا تکلیف شهرداری تهران در حوزه نوسازی بیش از 3 درصد می شود.
عملیاتی شدن احداث 150 هزار واحد مسکونی
سال گذشت کلنگ احداث 150 هزار مسکن در اراضی نظامی، نهادها و سازمان ها با تسهیلگری شهردرای تهران به زمین زده شد که از خرداد ماه عملیاتی می شود. در این کار هم هدف نوسازی بافت های فرسوده و ناپایدار خواهد بود. چرا که طبق طرح جامع مسکن سالانه می بایست 150 هزار واحد مسکونی در تهران ساخته شود که در سال های گذشته تنها 40 تا 65 هزار واحد مسکونی ساخته شده است و از این رو دارای عقب ماندگی هستیم.
دو شرط برای واگذاری مسکن های استطاعت پذیر
شهرداری تهران در حوزه مسکن سازی به اقشار کم برخوردار هم توجه داشته و ساخت مسکن های استطاعات پذیر را در دستور کار قرار داده است. ساخت این مسکن ها با توجه به گروه های هدف عمدتا در پهنه جنوبی تهران انجام می شود و شهرداری تهران از دو طریق یکی به صورت مزایده و دیگری به شیوه کلید به کلید واگذار می کند. در واقع این مسکن ها ظرفیتی است که شهرداری تهران با استفاده از آنها می تواند زمینه خانه دار شدن اقشار کم برخوردار را فراهم کند.
نوسازی با طرح های موضعی
در برخی از محدوده ها مانند شمیران نو، خاک سفید، گلاب دره، کن، سیمین دره، نفرآباد و ... با بافت ناپایدار و برخی محدودیت های مواجه بودیم و نوسازی آنها مستلزم طرح موضعی (محدوده ای که از نظر زمانی و مکانی با محدودیت همراه بود و در طراحی جدید توسعه شهری با تجدید نظر می توان فارغ از محدودیت ها نوسازی انجام داد.) بود که با تهیه و تصویب این طرح در کمیسیون ماده 5 زمینه نوسازی این محدوده فراهم شد. به طور کلی نوسازی در تهران علاوه بر ایجاد زیبایی بصری در شهر، سبب افزایش ایمنی، تاب آوری شهری و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان می شود. البته باید تاکید کنم این طرح در بافت های مورد نظر با مشارکت شهروندان قابلیت اجرایی خواهد داشت.
اتمام اولین محله الگو تا پایان سال
ساخت محلات الگو با معماری خاص و تامین سرانه های هفتگانه اعم از درمانی، آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و ... هم در این دوره مدیریت شهری پیگیری و عملیاتی شد. بازآفرینی نفرآباد در قالب محله الگو امسال به اتمام می رسد و از این پروژه می توان به عنوان اولین محله الگوی پایتخت نام برد. همچنین محله الگو منطقه 19 در مساحت 12 هکتار با 2 هزار واحد در حال ساخت است و البته در سایر مناطق مانند منطقه 21 هم محله الگو خواهیم داشت. استفاده از معماری ایرانی- اسلامی، تامین سرانه های مورد نیاز، استفاده از انرژی های پاک و نو، طراحی حیاط و فضاهای اشتراکی و ... از جمله موارد پیش بینی شده در محلات الگو هستند.
عبور از موانع نوسازی بافت های فرسوده
در برخی از بافت ها (شمیران نو) به دلیل نبود سند (قولنامه ای بودن زمین ها) با مشکل نوسازی مواجه بودیم. سال گذشته این موضوع پیگیری و با بسته های تشویقی از سوی شهرداری تهران (صدور پروانه ساخت و سازی و پیگیری سند و ارائه آن در زمان دریافت پایان کار) و البته همراهی سازمان اوقاف موفق شدیم بخش زیادی از بافت ها را نوسازی کنیم. نکته مهم دیگر محدوده های میراثی است که بنا به دلایلی هنوز موفق به نوسازی بافت های فرسوده این محدوده نشدیم و نیاز است تا وزارت میراث فرهنگی به موضوع ورود و با بازبینی در سیاست ها زمینه نوسازی این محدوده ها را فراهم کند.
مهمترین موضوعات مطرح شده در حوزه مسکن
در نشست خبری سید مهدی هدایت مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، موضوعات متعددی را تشریح کرد که در ادامه به اهم آنها اشاره شده است.
- تکمیل پروژه باغ راه حضرت فاطمه زهرا(س) که یکی از بزرگترین پروژه‌های بازآفرینی شهر تهران است و سبب کم شدن فاصله شمال و جنوب می شود.
- برنامه ای برای نوسازی محدوده بازار تهران سال گذشته تصویب شد که وظایف هر یک از دستگاهها (شرکت آب و فاضلاب، اداره برق و ...) مشخص شده است که عملیاتی شدن آن نیازمند تامین اعتبار توسط دستگاههای مربوطه است.
- 13 هزار پلاک در محدوده حریم ریل راه آهن تهران- اهواز قرار دارد که با وجود فرسودگی و ناپایداری، مجوز پروانه صدور نمی شد. با پیگیری های انجام شده سال گذشته مصوبه حذف محدودیت ساخت و ساز در حریم راه آهن حذف شد و این پلاک ها در مسیر نوسازی قرار گرفته اند.
- لایحه‌ای از سوی شهرداری تهران در حوزه ورود به اجاره داری مسکن تنظیم و به این موضوع در قالب پیشنهاد به وزیر کشور ارائه شد. در واقع شهرداری از طریق ابزارها و امکاناتی که در حوزه مسکن دارد می تواند در حوزه اجاره داری به دولت کمک کند. البته این موضوع هنوز نهایی نشده و در حال بررسی است.
- فروش متری مسکن هم رویکردی است که توسط شهرداری تهران پیگیری می شود. این کار از طریق عرضه در سازمان بورس محقق می شود اما مصوبات لازم ابلاغ نشده است که در صورت عملیاتی شدن قطعا مسیر نقدینگی به سمت تولید مسکن سوق داده می‌شود و می‌تواند گره‌گشایی مناسبی برای موضوع مسکن در کشور باشد
- تهیه و تصویب ۷۳ طرح موضعی و موضوعی (27 طرح مصوب و 46 طرح در دست تهیه) و امکان سنجی و بازنگری شبکه معابر به مساحت 6 هزار هکتار انجام شده است.
- کارسازی 2 هزار میلیارد تومان عوارض صدور پروانه در ۲۳ پروژه به ظرفیت ۴۹۲۹ واحد مسکونی صورت گرفته است.
- برای پلاک های فاقد سند مالکیت در محدوده های ناکارآمد، 675 پرونده دریافت سند تشکیل شده است.
- عملیات اجرایی پیاده‌راه پل طبیعت هم به سازمان نوسازی واگذار شده است و به زودی آغاز می شود.
8 مشوق برای نوسازی بافت های فرسوده
- تخفیفات ویژه عوارض پروانه ساختمانی
- وام 450 میلیون‌تومانی دولت
- تخفیف 50 درصد حق‌الزحمه ناظر سازمان نظام‌مهندسی
- یک‌طبقه تشویقی به املاک بالای 100 متر
- تراکم 4 طبقه به املاک 50 تا 100 متر که امکان تجمیع ندارند
- ارائه رایگان کل مساحت بن‌بست در صورت تجمیع تمامی املاک واقع در کوچه بن‌بست
- دوطبقه تشویقی درصورتی‌که مساحت کل تجمیع به 400 متر برسد
- ساخت پارکینگ‌های محلی برای تأمین جای پارک خودرو در بافت‌های فرسوده و ریزدانه
محلات الگوی پیش بینی شده در تهران
- منطقه 2: محله اسلام آباد
مساحت: 60.888 هزار متر مربع
- منطقه 15: محله پاسارگاد
مساحت: 19.468 متر مربع
- منطقه 18: محله حسینی 1 و2
مساحت: 56.597 متر مربع
- منطقه 19: محله تره بار
مساحت: 124.682 متر مربع
- منطقه 19: محله موقوفه مروی
مساحت: 67.280 متر مربع
- منطقه 21: محله آتش نشانی
مساحت: 389.000 متر مربع
- منطقه 21: محله تهرانسر
مساحت: 636.830 متر مربع
- منطقه 21: محله آماد
مساحت: 820.719 متر مربع
- منطقه 22: محله مروارید شهر
مساحت: 250.270 متر مربع
- منطقه 22: محله کمیل
مساحت: 187.000متر مربع
- منطقه 22: محله کنی
مساحت: 268.160 متر مربع