همشهری آنلاین - سحر جعفریان: درست در همین لحظه، مشاور فایل‌های اجاره‌ای ویژهآپارتمان‌های لوکس که پسری جوان، خوش‌پوش و بسیار زبان‌آوراست با گفتن «این واحد فول‌فِرنیش که پسندید اجاره ماهانه‌اشتقربیا ۷ هزار دلار است» مقابل او در می‌آید. مرد میان‌سال،همچنان بی‌اعتناست اما وکیلش که سویی از آن کاناپه کلاسیکنرم و راحت،خبردار ایستاده و چیزی کم از گشاده‌زبانی امیر،مشاور جوان ندارد، رقم اجاره دلاری را تاب نمی‌آورد و می‌گوید: « گفتیم که اجاره دلاری پرداخت می کنیم اما نه ۷هزار دلار (۳۶۵ میلیون تومان)برای این واحد که از فول‌فرنیش و وی‌آی‌پی بودن،فقط یکی دو دست مبل،کمی هم وسایل آشپزخانه دارد!؟» امیرخوب می‌داند چک و چانه زدن این جماعت خوش نشین ارزیاز دلار و پوند تا دیجیتال که اغلب‌شان سفیر یاتاجر و امثالهم ازدیگر کشورها هستند،محدود می‌شود به بیان چند جمله این‌چنینیبا کمترین اثر از اصرار. پس به توصیه مدیر دفتر مشاوره املاکیکه در آن آموزش دیده و فعالیت دارد،هیچ به هول و ولا گرفتارنمی‌شود تا به وقتش مشتری طمعه‌گیر دام و دانه شود.این مختصری از روایت پدیده نام آشنای اجاره‌نشینی دلاری ست کهاین روزها تعدادشان از تعدد و تنوع فایلینگ واحدهای ۸۰ تا ۴۵۰ متری که به سبک‌های فاخری از مینیمال تا سلطنتی آراسته و باامکاناتی لاکچری انباشته شده‌اند، کم نیست؛ واحدهایی با اجاره‌هایی از هزار تا بیش از ۲۰ هزار دلار!
موجر راضی، مستاجر هم راضی!
از آن زمان که نخستین بار خبر اجاره واحدهای مسکونی لوکس بهدلار در گوش افکار عمومی پیچید و در وانفسای باقی اخبار مانندکانکس‌خوابی و پشت‌بام‌خوابی به تعجب‌شان انداخت،بیش از یکدهه می‌گذرد. خبری که هر بار،تن و جان مستاجرانِ اجاره‌نشینبه نرخ تومانیِ بسیاری را می‌لرزاند و هر بار نیز سودهای کلان بودکه به جیب‌های ویل برخی روانه می‌کرد! امیر بیش از ۷ سال تجربهفایلینگ واحدهای مسکونی اجاره‌ای به بهای دلار در رزومه کاریخود دارد و مشتریان بسیاری از کشورهای مختلف نام و نشان اورا می شناسند. مشتریانی که به محض ورود به ایران برای اجارهمحل مناسب ویژه اقامت کوتاه‌مدت و موقت، سراغش می روند. شاید به سبب همین بازار گرم است که امیر اجاره‌نشینی ارزی راعجیب و غریب نمی‌داند: « این اقتضای وضعیت بازار مسکن درمواردی خاص است که مستاجر و موجر هر ۲ از آن راضیهستند! یکی پول دارد و دوست دارد این طور خرج کند یکی دیگرهم خانه لوکس با متریال وارداتی دارد و دلش می خواهد به دلاراجاره دهد!» او هفته گذشته واحدی ۳۰۰ متری در موقعیت یکی ازخیابان‌های معروف شمال تهران را به مبلغ ۷هزار دلار معادل ۳۶۵ میلیون تومان به مشتری اعیان‌نشینی از آلمان که وعده داشت قریببه ۸ ماه در تهران به دعوت شرکتی مهندسی اقامت داشته باشد، اجاره داد؛ قراردادی نان و آب‌دار که هر یک از طرفین معامله ازامضای آن رضایت داشتند. هر چند کاغذ این قرارداد چند هزاردلاری،دست‌نویس،بدون مهر معتبر و ثبت قانونی بود اما موجربرای اطمینان خاطر خود مبلغ نیمی از طول مدت اجاره را ازمستاجر دست و دل‌باز، وصول کرده بود! البته به گفته امیر که حالاحسابی کارکشته شده برخی از موجران یا وکلای آنها پیش ازتوافق،برای تایید تمکن مالی مستاجران،اسناد استعلام گردشبانکی حساب‌های جاری و مدارکی مانند پاستورت و مجوز اقامتآنها و یا جواز شرکت‌های چند ملیتی (طرف قرارداد اجاره واحد مسکونی از سوی مهمانان خارجی به عنوان مستاجر) را بررسیمی‌کنند. این بررسی‌ها زمانی سختگیرانه‌تر می‌شود که قرار باشدسند اجاره‌نامه (این معمولا فرمتی به ۲ زبان فارسی و انگلیسی دارد) به صورت آنلاین و با واسطه‌گری سایت یا افرادی خاص ثبت شود: « به هر حال نوسانی که نرخ دلار دارد ممکن است موجر رانگران کند.» این میان او برای افزایش قیمت اجاره دلاریواحدهای مسکونی از هیچ چرب‌زبانی دریغ نمی‌کند تا میزاندستمزد یا همان حق کمیسیونش از معامله افزایش یابد:« فرمولمحاسبه دستمزد ما هم این طور است که ۱۰ تا ۱۵ روز از مبلغاجاره یک ماه واحد را طلب می کنیم.»
مشتری باید سکه‌دار باشد
رد اجاره‌های دلاری آپارتمان در برخی آگهی‌های فضای مجازینیز پیداست. یکی از این آگهی‌ها را شایان دیگر مشاور املاک درسایت و پیجی ترند ثبت کرده که بسیاری از دنبال‌کنندگانآنشرکت‌های صنعتی و بازرگانی هستند. شرکت‌هایی که برایتدارک محل اقامت موقت مهمانان خارجی خود از خدمات مسکناو که تخصص خود را اجاره واحدهای فوق لوکس و رویایی به دلارمی‌دادند، بهره می‌گیرند:« اجاره مسکن به دلار،۲ نوع دارد؛ یکیشورت تایم از ۳ تا ۹ ماه و دیگری لانگ تایم از یک سال تا ۳ سال. برای هر کدامشان هم مشتری فراوان است. فقط کافی‌ستکمی روانشناسی بلد باشی و کمی هم فن بیان بدانی!» انگار کهبخواهد رازی را فاش بگوید، آرام ادامه می‌دهد: «مشتری که ازدر وارد می‌شود اول ماشین و تیپش را ورانداز می‌کنیم. بعد هم اززیر زبانش بیرون می‌کشیم که شغل و سابقه‌اش چیست. خلاصه که باید آدم سکه‌داری باشد تا وقت و انرژی صرفش کنیم.» برایگواه این حرف به مشتری روسی چند روز پیش اشاره می‌کند کهبعد از چند دقیقه هم‌صحبتی با او دانست واحد ۲۵۰ متری برجقیطریه به مبلغ اجاره ماهانه ۲۰ هزار دلار مناسب اوست وهمین‌طور هم شد.
پیش روی دلاری به مرکز شهر
«پیش از این اگر واحدهای فول فرنیشی در مناطق یک، ۲ و ۳تهران، با دلار به اجاره می‌رفت حالا کم نیستند تعداد واحدهایمعمولی در برخی مناطق پایین‌تر و حتی مرکزی شهر که اجارهآنها هم گاه به دلار پرداخت می‌شود.» این گفته مهدی مشاوراملاک در محدوده هفت‌تیر است: « واحدهای معمولی مرکز شهرعمدتا به مهمانان خارجی اجاره دلاری داده می‌شود که دوستدارند به بافت و ابنیه اصلی و قدیمی شهر نزدیک باشند. اجارهاین واحدها هر چند به دلار اما چندان نجومی نیستند و اینخواسته مالک واحد است.» «کیانوش گودرزی»، رئیس اتحادیهمشاوران املاک تهران در این باره به خبرنگار همشهری می‌گوید: « تاکنون در بازرسی و گشت‌هایی که به صورت مشترک و گروهی با دیگر نهادها و ارگان‌ها از دفاتر استان تهران داشته‌ایم به موردی با موضوع اجاره دلاری واحدهای آپارتمانی لوکس برخورد نکرده‌ایم. البته اگر گزارش مردمی در این ارتباط به ما برسد حتما پیگیری و برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.» در استان تهران بیش از ۱۵ هزار دفتر مشاوره املاک فعال است که تراکم آنها در مناطق مرکزی مشاهده می‌شود. گودرزی همچنین ادامه می‌دهد: « قراردادنویسی بر مبنای واحد پولی به غیر از ریال، فاقد اعتبارقانونی‌ست.»