کاملیا مافی: 15، 16 و 17 تیرماه سال 1382 را به یاد می‌آورید؟ سالی که دو خواهر دوقلوی لهراسبی یعنی لاله و لادن بیژنی تصمیم گرفتند بعد از 29 سال از یکدیگر جدا شوند

این روزها سالگرد جدا سازی این 2 خواهر است. خواهران قریبی که خطر غربت را به جان خریدند. آنها که نزدیک‌تر از 2 دانه انار در یک پوسته بودند، تصمیم خود را گرفتند. حتی اگر تنها یکی از آنها زنده بماند.لاله و لادن با تمام سخت‌کوشی‌شان برای ادامه تحصیل در رشته حقوق و کامپیوتر و تسلط داشتن بر زبان انگلیسی باز هم بازار کاری برایشان نبود.

حتی آخرین بار، زمانی که یکی از بخش‌های دولتی پس از 3 ماه کار آزمایشی به آنها جواب رد داد، لاله و لادن با چشم گریان به خانه آمدند و تصمیم گرفتند به هر قیمت از هم جدا شوند. لادن تاکید می‌کرد: «به هر قیمت.» و همین موضوع بهانه‌ای شده بود تا آنها به هر دری بزنند تا از یکدیگر جدا شوند.

امکان عمل جدا‌سازی‌ وجود نداشت چون سیاهرگی که خون تیره مغز را به قلب می‌رساند به علاوه یک رگ در ناحیه بالای گردنشان مشترک بود و همین موضوع شانس موفقیت عمل را خیلی کم کرده بود.

  پس با کیت گوا جراح سنگاپوری که آن زمان موفق به جداسازی دوقلوهای نپالی که مانند آنها از سر به هم چسبیده بودند شده بود، تماس گرفتند و خواهان عمل جراحی مشابهی برای خود شدند. این خطرناک‌ترین ریسک ممکن بود، اما لاله و لادن اصلا نمی‌ترسیدند. به‌طوری که شب قبل از عمل لادن می‌گفت: «ما تمام ریسک‌های این عمل را پذیرفته‌ایم و با شجاعت به اتاق عمل می‌رویم.» و این در حالی بود که لاله آرزو می‌کرد هر 2 سالم از اتاق عمل خارج شوند.

برای جراحی طولانی‌مدت جداسازی لاله و لادن، 35 متخصص، 5 جراح اعصاب، یک متخصص جراحی عروق، 6 متخصص جراحی پلاستیک، 8 رادیولوژیست و در مجموع 125 نفر کادر پزشکی در نظر گرفته شده بود و جالب اینجا بود که همه آنها قریب به اتفاق معتقد بودند که این عمل باعث مرگ هر 2 یا بروز عوارض جانبی شدید در یک یا هر 2 نفر آنها خواهد شد.

زیرا تمامی عمل جداسازی صورت گرفته دوقلو‌ها در حالی انجام می‌شد که آنها مغزهایی کاملا مستقل از یکدیگر داشته‌اند؛ اما در مورد این 2 خواهر که دارای یک رگ اصلی مشترک بودند داستان کاملا متفاوت بود.

در هر حال با پذیرفتن لاله و لادن آنها به اتاق جراحی فرستاده می‌شوند و پس از 72 ساعت عمل طاقت‌فرسا در آخرین مرحله یعنی جدایی، لادن دیگر قادر به تحمل جراحی نبود و به دلیل داشتن فشار خون بالا در مغز جان باخت، 2 ساعت بعد لاله نیز به همین دلیل درگذشت. در نهایت پیکر آن دو، جداگانه در روستای لهراسب فارس محل تولدشان تشییع شد.

در هر حال آنها آخرین دوقلوهای بهم چسبیده‌ای نبودند که در ایران متولد شدند، بعد از آنها تعداد زیادی نوزاد به دنیا آمدند که باز هم به هم چسبیده بودند. برای مثال همین سال 86، 2 نوزاد به هم چسبیده از ناحیه شکم و ناف در قزوین به دنیا آمدند. اما اینکه علت چیست و چگونه باید از به دنیا آمدن و شکل‌گیری این نوزادان جلوگیری کرد سئوالی است که در گفت‌وگو با دکتر ایرج حق‌شناس، متخصص اطفال و فوق تخصص نوزادان اصفهان در میان گذاشتیم. 

  •  چه عاملی باعث ایجاد دوقلوهای بهم چسبیده می‌شود؟

بر اساس تحقیقات تئوریک پزشکان و متخصصان ژنتیک و جنین‌شناسی بر روی حیوانات، عواملی همچون خوردن غذاهای آلوده با حشره‌کش‌های حاوی سلینیوم، کمبود منیزیم، اثرات اسید بوتیریک و عفونت‌ها و یا رادیشن عاملی برای تولد نوزادان به هم چسبیده است.

 هرچند که آنها تنها این آزمایش‌ها را بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام داده‌اند اما معتقدند که این عوامل بر روی جنین انسان نیز موثر است. همچنین بی‌اطلاعی از تحقیقات و روش‌های عدم جلوگیری از به وجود آمدن و تولد این نوزادان از دیگر عوامل وجود این دوقلو‌های بهم چسبیده می‌شود.

  •  تولد این نوزادان چه مشکلاتی را ایجاد می‌کند؟

تولد این نوزادان مشکلاتی همچون عدم پیشرفت زایمان و نیز جداسازی این نوزادان در صورت زنده ماندن را در پی دارد. برای مثال در مهر و آبان سال 63 در مدتی کمتر از یک ماه 2 جفت نوزاد بهم چسبیده دختر در بیمارستان امین اصفهان متولد شدند که به‌دلیل تشخیص زودهنگام و عمل سزارین و پایان دوره آبستنی نه‌تنها از مرگ مادر بلکه به‌دلیل نارس بودن نوزادان از تولد آنها با این مشکل بزرگ نیز جلوگیری شد.

  •  جداسازی این نوزادان در صورت امکان با چه موانعی روبروست؟

جداسازی این نوزادان با توجه به نوع آنها (نوع چسبندگی آنها به همدیگر) و همچنین وجود سنت‌های مختلف در اعتقادات گوناگون کاری بسی سخت و دشوار است زیرا این نوزادان ابتدا باید از چندین لحاظ مورد بررسی قرار گیرند.

 باید مشخص شود که آیا این دوقلو‌های بهم چسبیده یک نفرند که پارازیتی در کنار آن رشد کرده، یا 2 موجودند که هر 2 حق زندگی دارند، که در این صورت باید طوری عمل کرد که هر دوی آنها حفظ شوند و در صورت عدم امکان جداسازی هر دوی آنها با تمام عوارض فیزیکی و روانی که در آینده برای خود و والدینشان به همراه دارند زنده بمانند و زندگی کنند، زیرا در این شرایط همچون لاله و لادن هر دو آنها تلف می‌شوند.

 البته در برخی از مواقع هم اگر طوری بهم چسبیده باشند که قسمت عمده عضو متعلق به یکی از آنها باشد و امکان از بین رفتن دیگری در موقع عمل وجود داشته باشد باز هم می‌توان با عمل جداسازی جان یکی از آنها را نجات داد. اما در صورت بردن سهم مساوی آن دو از عضو، این عمل نباید صورت بگیرد.

قابل ذکر است که لاله و لادن در فارس متولد شده‌اند و بعد از فوت در زادگاهشان به خاک سپرده شدند.

همشهری استانها