همشهری آنلاین- سحر جعفریان: نه فردینالد پورشه و نه حتی خود آدولف هیتلر که در دهه ۳۰ میلادی درست پیش از روشن شدن آتش جنگ جهانی دوم تصمیم گرفتند خودرویی مناسب جیبِ خانواده‌های عیال‌وار آلمانی با نام و برند فولکس واگن طراحی و تولید کنند، فکرش را نمی‌کردند حدود ۸۵ سال بعد، صبح یک جمعه اردیبهشتی، پای برج سنگی آزادی دهمین همایش سراسری فولکس واگن با شور و اشتیاقی که ریشه در خاطره و نوستالژی دارد، برگزار شود. همایشی که به صورت همزمان در ۹ مرکز استان از شیراز، اصفهان و مشهد گرفته تا تبریز و رشت، اعضای بسیاری از کانون جهانگردی و اتومبیلرانی-انجمن وسایل نقلیه تاریخی کشور و نیز کلوپ فوکلکس‌سوران ایران را که اغلب از جمله دوستداران و صاحبان خودروهای قدیمی هستند به میدان کشاند تا ضمن ثبت رویدادی متفاوت، مدل‌های مختلف فولکس واگن را با آن لوگوی نقره‌ای و معروف (وی‌دبلیو) به نمایش درآیند. نمایشی از خاطره‌های دور و شیرین فولکس واگن‌های قورباغه‌ای از جاده‌های شمال تا واحد نقلیه شهربانی و اداره‌های تعلیم رانندگی دهه ۴۰ که میدان آزادی پایتخت را در قرقی چند ساعته به نمایشگاهی بزرگ از خودروهای تاریخی تبدیل کردند.
دلبرهای آهنی و قدیمی به دور آزادی
ساعت همایش در آگهی‌ها و تبلیغات آن، ۱۰ صبح اعلام شده بود اما فولکس‌داران و بازدیدکنندگان مشتاق پیش از این ساعت، خود را به میدان آزادی رسانده بودند تا چیزی از خاطره فوکلس واگن که حدود دهه ۴۰ خورشیدی لاستیک‌هایش خیابان‌ها و جاده‌های ایران را درنوردید، از دست ندهند. دور تا دور محوطه داخلی میدان آزادی بیش از ۳۰۰ خودروی رنگارنگ فولکس واگن ردیف شده؛ فوکلس واگن‌هایی از مدل‌های نخست این کمپانی مانندکی‌دی‌اف-واگن یا بیتل که در ایران بیشتر به فولکس قورباغه‌ای، سوسکی و یا باگ (کفشدوزکی) شهرت دارد و همچنین تی، گلف، سری ام‌کا، نسل ۲ و ون که هر کدامشان به سلیقه‌ای خاص و با هدفی ویژه مانند تکمیلِ کلکسیون شخصی، تزیین نمایشگاه خودرو، تجهیز کمپر، اجاره به موسسات تشریفات و فیلم‌سازی، اشتغال سیار (ون کافه و امثالهم) آراسته شده‌اند. فولکس‌های قورباغه‌ای و ون فولکس بیشترین تعداد را میان خودروهای همایش دارند.
قدیمی‌ترین فولکس قورباغه‌ای
تاریخ قدیمی‌ترین خودروهای این رویداد، یکی به سال ۱۹۵۶بازمی‌گردد که فولکس واگنی قورباغه‌ای سیاه با تجهیزات فول فابریک است که به سفارش صاحب نخست آن فرمانش به طرح لوگوی فولکس واگن ساخته شده. چند دست چرخیده و حالا سندش به نام آقا پیام است که از آن عشق‌بازهای ماشین است. او ۳۰ سال پیش هرچه داشت و نداشت، یک کیسه کرد تا آن را که دلبر آهنی نامیده، بخرد و بندازد توی خیابان. قدیمی‌ترین فولکس واگن‌های دیگر این همایش در سری بیتل و گلف به ترتیب در سال‌های ۱۹۷۲، ۱۹۷۵ و ۱۹۹۰ تولید شده‌اند.
کافه‌داری، آرایشگری و چند شغل فولکسی و سیار دیگر
بعد از فولکس‌های قورباغه‌ای، این ون فولکس است که دلِ ماشین‌بازها و یا صاحبان برخی مشاغل خرد و خاص را برده است. دقیقا به همین علت همین است که قیمت به طرز باورنکردنی بالا کشیده. این را سامان می‌گوید که ون کافه‌اش را ۲ سال پیش راه انداخته و حالا گوشه‌ای از میدان آزادی مشغول پذیرایی از مشتریان با انواع قهوه و بُرش‌های کیک تازه است: « ۱۰ سال پیش همین ون فولکس، ۲۰ میلیون تومان بود اما حالا باید خوش‌اقبال باشی تا با ۵۰۰ میلیون تومان بتوانی یکی از آنها را بخری!» ۲۷ ون کافه، ۵ ون رستوران، ۲۳ ون کمپر، ۱۱ ون لوکس اجاره‌ای (تهیه کلیپ‌های عروسی و فیلم‌های سینمایی) و چند تایی هم ون آرایشگاه و ون تعمیرگاه لابه‌لای فولکس واگن‌های قدیمی دیده می‌شود. مهدی، آرایشگر است و بساط سلمانی‌اش از قیچی دسته طلا تا کرمِ خاویارِ اقیانوسی را درون ونِ مدل ۱۹۹۷ خود از پدرش به ارث رسیده، چیده: «مشتری‌های خاص دارم از فوتبالیست تا بازیگر؛ در محلف زیبا شو!»
فولکس واگنِ کاستوم لِگو و آقا سیاوش تعمیرکار
ردیف فولکس واگن‌های گلف که گردِ آزادی جای گرفته‌اند، یکی از آنها که تاریخ تولیدش ۱۹۹۱ میلادی‌ست و مدلش هم ام‌کا ۲ست، بیشتر خوش‌نمایی می‌کند. نشان به آن نشان که هر بازدیدکننده از راه می‌رسد چند تایی عکس و سلفی با آن برمی‌دارد. یاشار(صاحب آن) هم از دور ذوقش را می‌برد: «عاشق ماشین‌های قدیمی هستم و به جز این فولکس، یک ژیان هم دارم. روی هر دو ماشینم می‌خواهم طرح «کاستومِ لگو» (سفارسی‌سازی به سبک اسباب‌بازی لگو) اجرا کنم و بعد، پسرم که ۱۸ ساله شد آنها را به او هدیه دهم.» با کمی فاصله، فولکس واگن نارنجی آقا سیاوش توقف دارد. ۲۶ سال است که فقط به طور تخصصی خودروهای فولکس واگن تعمیر می‌کند: «تعمیراتشان ارزان است و هنوز هم قطعات اصلی‌شان در بازار پیدا می‌شود. با اینکه دست‌کم هر یک از این خودروها ۵۰ سال قدمت دارند ولی هنوز هم حریف جاده هستند.»
فولکس قورباغه‌ای صورتی، دلِ منو بُردی!
بیشترین بازدیدکنندگان از فولکس قورباغه‌ای صورتی که صاحبش پزشکی پیرانه‌سر است، دخترکان گیسو بافته و دختران جوان هستند که با دیدنش، قندهای بی‌شمار در دل آب می‌کنند. یکی از دخترکان با دیدن ماشین قورباغه‌ای صورتی فریاد می‌زند: «مامان، ببین این مثل هِربیه! همون کارتونه!» و دختر جوانی نیز در گوش دوستش نجوا می‌کند: «وای خدای من؛ این خیلی بهتر از کالسکه سیندرلا برای رفتن به خونه بخته!» و بعد ریز ریز می‌خندند. آقای پزشک، از دهه ۷۰ خورشیدی‌ست که عضو کلوپ فولکس‌داران تهران است: «دلم می‌خواهد کلکسیونی از فولکس واگن‌های بیتل داشته باشم! از همان‌ها که هنوز هم اگر در خیابان کنار آخرین مدل‌های فراری و بنز قرار بگیرد، چشم‌ها را خیره می‌کند.» کارشناسِ خودروی کلوپ، قیمت هر یک از فولکس‌واگن‌های او را بیش از ۷۰۰ میلیون تومان تخمین زده است، رقمی که اصلا وسوسه فروش به جان آقای پزشک نمی‌اندازد چون فولکس قورباغه‌ای حسابی دلش را برده!