همشهری آنلاین: آمار شهدای جنگ اسرائیل علیه غزه به بیش از ۳۵ هزار نفر رسیده است و جنگ نابرابر علیه این باریکه پرجمعیت همچنان ادامه دارد. با وجود مخالفت‌ها و اعتراضات جهانی علیه جنگ غزه، اما چشم اندازی برای پایان دادن به بزرگترین بحران انسانی حال حاضر جهان دیده نمی شود و مشخص نیست که ساکنان غزه تا به کجا و تا کی ناگزیر به تحمل رنج و بحران از سوی اشغالگران خواهند بود. در همین ارتباط نیز روزنامه همشهری گفتگویی را با آقای «عماد آبشناس»، کارشناس مسائل بین الملل داشته است و نظرات ایشان را درباره ادامه جنگ غزه جویا شد. مشروح این گفتگو به شرح ذیل است:
چرا تا الان با وجود مخالفت ها و فشارهای افکارعمومی جهانی، اما این اعتراضات و واکنش‌های جهانی نتوانسته جنایات اسرائیل در غزه را متوقف کند؟
باید توجه داشت که لابی‌های صهیونیستی بر مراکز تصمیم گیری در آمریکا و کشورهای غربی به طور کلی مسلط هستند. حتی وقتی دولت آمریکا با اقدامی نمادین تلاش داشت که به اصطلاح در واکنش به تحولات غزه ارسال یکسری تسلیحات را به اسرائیل به صورت موقت متوقف و تعلیق کند، اما کنگره مانع این کار شد و به تازگی کنگره با صدور مصوبه‌ای کاخ سفید را ملزم به تحویل تسلیحات به اسرائیل کرده است. این الزام حتی در حدی است که کارمندهایی که از این دستور العمل تخطی کنند، حقوق شان قطع خواهد شد. این شرایط نشان می دهد که لابی های صهیونیستی چقدر در آمریکا قدرت دارند، به حدی که حتی قدرت آن‌‍‌ها از رئیس جمهور آمریکا هم بیشتر است. در واقع بیشتر نمایندگان کنگره در آمریکا حقوق بگیر لابی‌های مختلف اسرائیلی هستند. همین وابستگی نمایندگان آمریکا به لابی‌های صهیونیست نیز باعث شده است تا علی رغم اعتراضات مردمی در آمریکا اما سیاستمداران این کشور هیچ واکنش تعیین کننده‌ای به خواست معترضان حامی فلسطین نشان ندهند و راه دیگری غیر از خواست مردم معترض را دنبال کنند، چون نمایندگان برای ادامه کار خود به لابی‌های صهیونیستی و اسرائیلی پاسخگو خواهند بود و اگر این نمایندگان نتوانند نظر مساعد لابی‌های صهیونیستی را جلب کنند، لذا خیلی زود قدرت خود را از دست خواهند داد.
از سوی دیگر متاسفانه در کشورهای اسلامی ما شاهد یک دوگانگی عمیق هستیم. دوگانگی که میان رویکرد دولت‌های عربی و مردم کشورهای اسلامی و عربی وجود دارد. رژیم صهیونیستی نیز از این دوگانگی نهایت استفاده را می‌کند و به اصطلاح این گونه وانمود می‌کند که کشته شدن فلسطینی ها مهم نیست، چون از طرف دیگر تل آویو تلاش کرده تا خود را یک دولت شریک با برخی دولت‌های عربی نشان دهد و از این رو حاکمان کشورهای عربی و اسلامی شریک تل آویو نیز به مانند نمایندگان آمریکایی هیچ واکنش تاثیرگذار و تعیین کننده‌ای به جنگ علیه غزه از خود نشان نمی‌دهند تا مبادا دوستی شان با تل آویو بهم بخورد! این در حالی است که در تقریبا در همه کشورهای اسلامی و عربی، شهروندان خواستار مقابله اساسی با تجاوزات و جنگ علیه غزه هستند، اما دولت‌های عربی به این درخواست مردم خود توجهی ندارند، چون اسرائیل را حافظ تاج و تخت خود می‌دانند و به مردم هم پاسخگو نیستند.
بیشتر بخوانید:
هانی‌زاده: تله جنگ فرسایشی اسرائیلی‌ها را زمین‌گیر کرده است
نفوذ حماس به سرویس‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی
آیا می توانیم ادعا کنیم که مسئله فلسطین باعث ایجاد شکاف دولت-ملت در آمریکا شده است؟
حقیقت این است که شکاف میان شهروندان و دولت آمریکا سالهاست که بوجود آمده است. این شکاف زمانی برجسته شد که ما شاهد شکل گیری جنبش ۹۹درصدی اشغال وال استریت بودیم و از همان زمان که اعتراضات وال استریت راه افتاد، شکاف دولت-ملت آمریکا نیز دهان باز کرد. البته شکافی که در نتیجه اعتراضات اشغال وال استریت خود را نمایان کرد، شکافی بود که علیه لابی قدرت سیاسی حاکم در آمریکا شکل گرفت. این شکاف میان شهروندان و دولت نیز اکنون در بخش‌هایی از جامعه آمریکایی دیده می شود، اما این بار این لابی اسرائیل است که هدف معترضان است و اعتراضات نیز علیه نفوذ و ارتباط آمریکا با اسرائیل شکل گرفته است. در عین حال با توجه به وابستگی سیاستمداران آمریکایی به لابی اسراییل، تاثیرگذاری این اعتراضات برای توقف جنگ کمی دشوار است، چون هنوز سیاستمداران پیر وابسته به اسرائیل در آمریکا روی کار هستند و این دانشگاه ها نیز همان دانشگاه‌هایی هستند که بخش زیادی از مقامات سیاسی آمریکا از جمله رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور یا سناتورهای آمریکایی از آن فارغ التحصیل می‌شوند، لذا نمی توان در کوتاه مدت انتظار تغییرات عمیقی در ساختار آمریکا با توجه به اعتراضات ضداسرائیلی داشته باشیم، اما از آن جا که دانشگاه‌های مطرح آمریکا اکنون محل اعتراضات دانشجویان هستند و معترضان و دانشجویان امروز این دانشگاه‌ها در آینده قدرت را در آمریکا بدست خواهند گرفت، احتمال این که اعتراضات در بلند مدت تاثیر خود را بر روی سیاست خارجی آمریکا بگذارد، بسیار زیاد است. لذا در آینده می توان انتظار داشت که سیاست خارجی آمریکا در برابر اسرائیل تغییر کند، چون احتمالا بسیاری از معترضان امروز دانشگاه‌ها در نهادهای مهمی همچون کاخ سفید، کنگره و وزارت خارجه آمریکا راه خواهند یافت و جهت سیاست خارجی آمریکا را به سوی مخالفت با اسرائیل سوق خواهند داد. ما در گذشته نیز شاهد همین تغییرات در سیاست خارجی آمریکا بوده‌ایم و در حالی که در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ آمریکا حامی نزدیک دولت آپارتاید آفریقای جنوبی بود، با افزایش مخالفت‌ها با حکومت آپارتاید آفریقای جنوبی، دولت آمریکا نیز به تدریج از موضع حمایت گرایانه از آفریقا جنوبی دور شد و به یکی از منتقدین دولت آپارتاید تبدیل شد. این تغییر احتمالا در آینده در ارتباط با روابط آمریکا و اسرائیل نیز شاهد خواهیم بود.
آیا جنگ غزه روابط دیپلماتیک اسرائیل و روسیه را تحت تاثیر قرار داده و آیا ما شاهد یک فضای بسیار سرد در روابط مسکو و تل آویو هستیم؟
باید در نظر داشت که به طور کلی یک سوم اسرائیلی ها اصالتا روس تبار هستند و آن ها نفوذ زیادی هم در روسیه و هم در اسرائیل دارند. حتی وقتی به خواستگاه نخست وزیران و رهبران رژیم صهیونیستی نگاه می‌کنیم، متوجه می شویم که بسیاری از آنان از روسیه یا کشورهای اقماری روسیه و شوروی قدیم هستند. همین نتانیاهو به عنوان نخست وزیر جنجالی رژیم صهیونیستی نیز اصالتا لهستانی است. لذا روابط روسیه و اسرائیل صرف نظر از مسائل سیاسی تحت تاثیر برخی وابستگی‌های قومیتی نیز قرار دارد. به هر حال روسیه چون بدنبال جهان چند قطبی است، از چند سال گذشته تا کنون به سمت تحکیم روابط خود با کشورهای اسلامی و عربی پیش رفته است و از آن جا که فضای داخلی جهان عرب تمایل و همسویی بسیاری با فلسطین دارد و در واقع کلیت شهروندان عربی با فلسطین همسو و حامی فلسطین هستند، لذا روسیه نیز جهت حفظ جایگاه و نفوذ خود در جهان عرب، با فلسطین اعلام همبستگی می کند نه با اسرائیل. در واقع باوجود پیوندهای قومی که میان روس ها و اسرائیلی‌ها وجود دارد، اما برای روسیه جایگاه فلسطین جهت تداوم نفوذ در جهان عرب بسیار مهم است و همین مسئله نیز باعث شده که روسیه همسویی بیشتری با فلسطینی‌ها نشان دهد. انتقاداتی که روسیه از جنگ غزه دارد باعث سرد شدن روابط تل آویو- مسکو شده است و این سردی روابط را به روشنی می توان در مناسبات دو طرف دید. راه حل روسیه برای فلسطین مبتنی بر دو دولتی است و مسکو ثبات در فلسطین را به جنگ و بی ثباتی ترجیح می دهد، اما واشنگتن منافع خود را در عدم حل مسئله فلسطین و تداوم بی ثباتی ها می بیند.
جنایت در غزه تا کجا می تواند ادامه یاید و نتانیاهو تا کجا می تواند جنگ را ادامه دهد؟ به عبارت دیگر چه چالش هایی پیش روی نتانیاهو برای ادامه جنگ در غزه وجود دارد؟
متاسفانه به دلیل حمایتی که آمریکا از اسرائیل دارد، هیچ حد و مرزی برای توقف جنایات صهیونیست‌ها در غزه نمی توان متصور بود، چون جنگ علیه غزه با حمایت آمریکا از اسرائیل دنبال می‌شود. این در حالی است که افکارعمومی جهانی به شدت علیه جنگ غزه موضع گیری می کند و به نوعی می توان گفت که اسرائیل و آمریکا در جامعه جهانی بدلیل جنگ غزه در انزوا قرار گرفته‌اند و حتی کشورهای اروپایی نیز از نشان دادن حمایت از اسرائیل در جنگ غزه شرم دارند. در شرایطی که اروپایی‌ها به عنوان نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در حال انتقاد از ادامه جنایات در جنگ غزه هستند، انزوای آمریکا و اسرائیل در صحنه جهانی به روشنی دیده می شود.
از سوی دیگر اسرائیل در میدان جنگ غزه شرایط خوبی ندارد و نتوانسته به اهداف خود برای نابودی حماس پس از هشت ماه جنگ سنگین دست یابد. در حالی که اسرائیل به ندرت آمار تلفات خود را اعلام می کند، اما جنگ در غزه آن قدر به صهیونیست‌ها فشار آورده که هر روزه ارتش اسرائیل آمار تلفات خود را اعلام می کند، اگرچه خیلی ها هم گفته‌اند که آمار واقعی تلفات اسرائیل در جنگ غزه خیلی بیشتر است و اسرائیل فقط بخشی از این آمار را اعلام می کند. هدف نهایی نتانیاهو این است که بتواند به طور کامل فلسطینی‌ها را از غزه بیرون کند و کنترل کامل غزه را بدست گیرد، اما فلسطینی‌ها تا کنون بیشترین مقاومت را نشان داده‌اند و بعید است که نتانیاهو بتواند غزه را از فلسطینی‌ها تخلیه کند. با این حال جنایات ضدانسانی اسرائیل در غزه تا زمان حمایت آمریکا از این رژیم ادامه خواهد داشت.