همشهری - محمد سرابی: اگرچه مقررات ملی ساختمان و اصول جلوگیری از هدر رفت انرژی با نظارت و تاکید شهرداری‌ها در ساختمانهای نوساز در حال اجرا است اما تا نوسازی بافت قدیمی شهر با استانداردهای جدید راه درازی در پیش است. یکی از معیارهای جدید معماری شهری، ساختمان سبز است که در این زمینه نیز مانند خودروهای برقی، شهرداری تهران پیشگام است.
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر در این‌باره به همشهری می‌گوید: «مدیریت شهری در سالهای اخیر همگام با توسعه تکنولوژی و روزآمدی در مدیریت ساخت و ساز جهان در جهت اجرای معماری سبز و پایدار اقدامات خوبی انجام داده و کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری در دوره ششم شورا نیز دستیابی به این اصول را در دستور کاری خود قرار داده است. ایجاد بستر قانونی و زیر ساخت های اجرایی نظیر مبحث ۱۶ و ۱۹ مقررات ملی ساختمان و یا تصویب مصوبه توسعه ساختمان سبز و معماری پایدار و تدوین دستورالعمل اجرایی آن در سال گذشته یکی از دستاوردهای اساسی در این حوزه به شمار می رود.»
مهدی پیرهادی می‌افزاید: «مفهوم ساختمان سبز به معنای گسترده تنها شامل چند پارامتر محیط زیستی نمی شود. بلکه مفهوم جامعی از بهره مندی های ایمنی، سلامتی، و رفاهی است. قطعا و یقینا پیش بینی این ابزار های اجرایی و قانونی تنها لازمه اجرایی شدن و فراگیر شدن این شیوه نوین در صنعت ساخت و ساز نیست و نیازمند فرهنگسازی و حساس کردن جامعه نسبت به فواید این شیوه و کاهش مضرات محیط زیستی و بهره وری حاصل از انتخاب روش های ناکارآمد است.»
معیارهای جدید ساختمان‌سازی
تعیین معیارهای جهانی ساختمان سبز از سال ۱۹۹۷ و با انتشار شاخص‌های «هدایت در طراحی محیطی و انرژی» که به نام اختصاری LEED شناخته می‌شود، آغاز شد. شرایط ساختمان سبز ابتدا در آمریکا اجرا شد ولی در دیگر نقاط جهان نیز به صورت معیاری برای شناسایی ساختمانهای سبز درآمد. سه حوزه اصلی ساختمان سبز شامل استفاده بهینه از انرژی آب و سایر منابع؛ کاهش زباله و آلودگی و تخریب محیط زیست و همینطور حفاظت از سلامت و بهره‌وری ساکنان است.
در سالهای گذشته چند ساختمان به صورت داوطلبانه معیارهای ساختمان سبز را رعایت کردند اما نظام هماهنگی برای شناسایی و مشخص کردن این ساختمانها وجود ندارد. چند روز قبل سرپرست اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران از ابلاغ دستورالعمل اجرایی نظام مدیریت سبز در ساختمانهای شهرداری تهران، به منظور پیاده‌سازی نظام مدیریت سبز خبر دا و گفت: «آمارها نشان می دهد مصرف انرژی و آب در کلانشهر تهران بیشتر از میانگین شهرهای جهان است که ضرورت اتخاذ سیاست ها و برنامه های مدیریتی در راستای کنترل و کاهش انرژی را بیشتر می‌کند. یکی از راهکارهای تاثیرگذار، استفاده از ابزارهایی نظیر اجرای مدیریت سبز در ساختمانهای اداری است.
«اصغر عطایی» گفت: بی توجهی به مساله مصرف انرژی ارتباط مستقیم با دو مولفه درآمد و آلودگی هوا دارد و منجر به آسیب جدی به محیط زیست می‌شود. مدیریت سبز با مفهوم به‌کارگیری موثر و کارآمد تمام منابع برای هدایت سازمان به اهداف محیط زیستی شکل گرفته است. به منظور پیاده سازی نظام مدیریت سبز در یک ساختمان اداری باید شاخص‌های اصلی آن اعم از مصرف انرژی، مصرف آب، مدیریت پسماند، مصرف سوخت وسایل نقلیه، ساختمانها و تجهیزات، آموزش و فرهنگ سازی، به صورت همزمان مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه در شهرداری تهران اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار، مسئولیت نظارت عالیه بر حسن اجرای آیین نامه مدیریت سبز در ساختمانهای تحت تملک شهرداری را برعهده دارد، اظهار کرد: «به این دلیل دستور العمل اجرای مدیریت سبز با هدف شفاف سازی در فرآیند اجرا و تسهیل روند پیاده سازی در ساختمانهای منتخب اداری شهرداری تدوین شد.» به گفته عطایی در آیین نامه مدیریت سبز (مصرف انرژی، مصرف آب، مدیریت پسماند عادی، مصرف سوخت وسایل نقلیه، ساختمانها و تجهیزات و آموزش فرهنگ سازی) جهت اجرا به صورت بومی در شهرداری تهران تعریف و فرآیند اجرایی این نظام ارائه شده است.
نهضت نوپا
ساختمانهای سبز حتی در شهرهای توسعه یافته هم یک الگوی فراگیر به شمار نمی‌آیند اما قدمی به سوی کاهش مصرف انرژی و حفظ محیط زیست هستند. پاریس، سنگاپور، لندن، سیدنی، توکیو، هنگ کنگ، نیویورک، دبی، پکن و شانگهای در سالهای گذشته بیشترین تعداد ساختمانهای سبز را داشته‌اند. در سال ۲۰۲۲ چین یکی از کشورهایی بود که تعداد زیادی ساختمان سبز در آن ساخته شده بود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با ساختمان سبز
شاخص های ارزیابی ساختمان سبز:
- کاهش آلودگی ناشی از فعالیت‌های ساختمانی و کنترل فرسایش خاک و ایجاد غبار
- ارتقای بهره وری انرژی با بهبود مشخصات فنی عناصر پوسته خارجی ساختمان
- کاهش مصرف آب آشامیدنی در طول عمر ساختمان و به حداقل رساندن نشت.
- استفاده از مصالحی است که کمترین تاثیرات زیست محیطی را دارند
- ایجاد انگیزه برای ابتکارهایی که باعث افزایش آسایش و رفاه حال ساکنان می‌شود
- کاهش پسماند تولیدی، تسهیل فرایند بازیافت و استفاده از مصالح بازیافتی.
- افزایش کیفیت بنا از نظر سازه‌ای، معماری و تجهیزات ساختمانی